Hoe word je een echte gabber? | Over ware liefde en vriendschap

Advent is een tijd van verwachting. Maar weten we waarop we wachten? Het gaat juist om iets wat je niet verwacht. In de verste verte niet. Als één ding niet went, is het Advent.

In het geboorteverhaal van Jezus wordt de jonge Maria opgeschrikt door de engel Gabriël. Die naam is verwant aan het woord ‘gabber’ - maatje of kameraad. In de ontmoeting van Gabriël met Maria zien we wat liefde en vriendschap is.

Op afstand

Wat opvalt is dat er een zekere afstand blijft, zoals op vele schilderijen wordt afgebeeld. In de ruimte tussen hen in zie je soms een draad, de draad van contact waarop de heilige Geest zit als een duif op een stroomdraad. Zonder die ruimte is er geen Geest en geen bezieling en nog minder een nieuw begin. Alleen maar een trieste herhaling van oude zetten.

Bij onechte vriendschap is er geen afstand. De ander wil je inlijven, opslokken, tot een verlengstuk van zichzelf maken. Soms worden we zelfs gestalkt. Je moet doen wat de ander wil, denken zoals de ander doet. Er word je geen ruimte gelaten om jezelf te zijn.

Soms heb ik moeite met de anderhalve meter afstand die de corona epidemie ons oplegt. Misschien is dat een goede oefening om niet te vergeten dat het in liefde evengoed om afstand als nabijheid gaat. Dan kan er iets fris en nieuws gebeuren - soms met een hoop gedoe, dat wel. Kijk maar naar Maria, die een beeld van alle gelovigen is. Gabriël zegt: ‘De kracht van de Allerhoogste zal je als een schaduw bedekken’.

Wees een engel

Gabriël is een gabber, een echte vriend die de dingen bij hun naam noemt. Het zijn de schaduwen in haar en in ons leven, de nachten waarin we onrustig liggen te woelen, de donkere dagen voor kerst waarin we ons alleen voelen, die een voorbode zijn van het nieuwe dat geboren wordt. Juist de ervaringen waar we niets mee kunnen, openen een nieuwe toekomst. Dan ontdekken we achteraf dat die schaduwen de vleugels van een engel waren.  

Maar zolang je in het donker zit, zie je dat niet. Daarom heeft God de kerk gegeven: om voor elkaar een engel te zijn. Gabbers in de genade. Om je te bemoedigen als de schaduwen zich verdiepen. Niet te dichtbij, niet plakkerig, want dan kan het licht van Christus niet kieren.

Echte liefde is in afstand nabij.

Afbeelding: Annunciatio (2001) door Frans Franciscus