'Verleiden helpt beter dan vele malen duurder maken'

Sommigen van jullie waren een beetje ontstemd over mijn column van vorige week. En eerlijk gezegd snap ik dat wel.

Weet je het nog? Ik zette een aantal op handen zijnde maatregelen over de auto op een rij: van mijn gemeentebestuur, het kabinet en de Europese Commissie. De gemeente Amersfoort overweegt betaald parkeren in te voeren (en tweede auto te verbannen), ook in wijken zonder parkeerproblemen, terwijl de regering en Europa de belasting op benzine willen verhogen.

In mijn column betrok ik de stelling dat wij thuis voorlopig nog wel doorrijden met onze twee fossiele auto’s, omdat elektrische auto’s echt nog heel duur zijn en reizen met het openbaar vervoer heel veel meer tijd kost. De kritiek (op sociale media) was niet van de lucht. Of ik als christen wel wist dat er al heel veel mensen zijn die lijden onder de klimaatverandering! Dat ik best ander werk kan zoeken waardoor ik minder hoef te reizen! En dat betaald parkeren in de hele stad gewoon een kwestie van ‘rechtvaardigheid’ is!

Ik geloof niet dat ik van alle kritiek evenveel onder de indruk was, maar ik moet ook zeggen dat ik zelf niet per se übertrots was op deze column. Ik begrijp natuurlijk ook heel goed dat er wat moet gebeuren. De opwarming van de aarde is echt, over de menselijke bijdrage daaraan bestaat nauwelijks nog serieuze twijfel. Dus we moeten onze manier van leven veranderen. Ook wat mij betreft geen enkel misverstand daarover.

Hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans legde me ooit uit dat dit soort veranderingen in fases gaat. Die begint met een voorhoede die – eerder dan veel anderen – financieel in staat en mentaal bereid is te veranderen. Goed verdienende mensen (of mensen die een auto van de zaak rijden) kunnen zich nu eenmaal veel eerder een Tesla permitteren dan mensen met een modaal inkomen.

Na die eerste fase moeten grotere groepen bereikt worden om de omslag te maken. Ik denk dat we in Nederland nu in die fase zitten. En dan helpt verleiden vele malen beter dan belasten of gewoon veel duurder maken.

Het kabinet lijkt dat, ongetwijfeld na het lezen van mijn column, ook in te zien. Ik schrijf deze column op het moment dat het kabinet besluiten neemt over het klimaatpakket, maar er is al uitgelekt dat de benzine veel minder duurder wordt dan vorige week werd gelekt. En: dat er subsidie komt op tweedehands elektrische auto’s.

Kijk: dan krijg je me veel eerder in beweging dan wanneer je alles alleen maar dom duurder maakt…