Goed ruziemaken: zo doe je dat

Aukelien van Abbema is GZ-psycholoog, werkt voor Eleos online en woont op dit moment in Engeland. Ze schreef boeken over single zijn en daten en spreekt daarover in heel Europa. Daarnaast geeft ze therapie aan singles die graag een relatie willen en relatietherapie aan stellen. Eva vroeg haar om tips over goed ruziemaken in je relatie.

Aukelien: “Op zich is er niks mis met ruziemaken in je relatie. Maar het ligt er een beetje aan wat je ruzie noemt. Er moet ruimte zijn om je gevoelens en ergernissen te delen. Ik noem dat eerder conflict. Wat mensen ruzie noemen is meestal als het echt knalt. Dit kan wél heel schadelijk zijn, want sommige mensen kunnen dit simpelweg niet hebben. Dan gaan ze zich minder openstellen en is er minder ruimte voor gesprek.”

Kun je niet gewoon de ruzies overslaan?

“Ruzies wel, conflicten niet. Waar je samenleeft, ga je conflicten krijgen. Mensen denken dat je dit dan hart tot hart uit moet vechten, maar je kunt hier gewoon een gesprek over hebben. Escalerende conflicten doen veel meer schade aan dan dat het oplost. Als een conflict altijd escaleert, is dat een teken dat er te weinig ruimte is in de relatie om te verschillen van mening. Je moet een conflict niet overslaan, anders kropt het op. Dan wordt het heel groot en komt er een conflict dat niet te beheersen is en worden er dingen gezegd die niet de bedoeling zijn. Als je iets op korte termijn uitpraat, kun je die schade voorkomen.”

Heb je een slechtere relatie als je bijna nooit of juist heel veel ruzie hebt?

“Nee. Misschien heb je ook wel gewoon mazzel als je weinig conflict hebt. Dat kan komen omdat jullie er naar verloop van tijd beter mee om kunnen gaan, of elkaar makkelijker terugvinden. Sommige mensen zijn van nature meer ruziezoekers en anderen ruzievermijders. Ook persoonlijkheidskenmerken en opvoeding spelen hierbij een rol. Dus dit ligt ook heel erg aan de personen in de relatie en is niet per se goed of slecht.”

Hoe praat je conflicten uit?

“Het belangrijkste is emotionele beschikbaarheid. Luister goed naar een ander. Wat wil je nu precies zeggen? Wat maakt je boos of bang? Het is belangrijk om te accepteren dat de ander anders is dan jij. Iedereen verandert in een relatie, want je maakt steeds weer nieuwe dingen mee. Dat geeft nieuwe lagen aan je verbinding. Je moet elkaar opzoeken en bereiken.”

En wat als je nou briesend en boos tegenover elkaar staat?

“Diep ademhalen, even voelen en nagaan bij jezelf of je nu dat gesprek wel aan wilt gaan en niet eerst kalmer wilt zijn. En dan toch proberen de ander te horen en proberen jezelf duidelijk te maken. Ik ben nu zo boos, want… Ik voel me in de steek gelaten, want… Vanuit de ik-vorm. Als je bijvoorbeeld zegt, ‘jij bent er ook nooit’, schakelt dat die ander heel erg uit. Als je dat anders formuleert kan je het gesprek aan. De kern van een conflict is dat iemand zich niet gehoord of gezien voelt.”

‘De kern van een conflict is dat iemand zich niet gehoord of gezien voelt’

“Er zijn ook slechte momenten om ruzie te maken. Zo had ik eens een stel in therapie dat altijd net voor het eten ruzie kreeg. Ik zeg: geen ruzie vlak voor het eten of na acht uur ’s avonds. Je bent dan hongerig en moe, dat is gewoon een slecht moment. Eerst zorgen dat je wat eten in je buik hebt, daarna kun je weer verder praten.”

Hoe maak je het dan weer goed?

“Het gaat erom of je elkaar weer weet te vinden daarna. Spreek uit wat er gebeurd is en ga niet zomaar door alsof er niks aan de hand is. Probeer tot de kern door te dringen. Waarom was ik boos, waarom was jij verdrietig, waarom liep je weg? Dat is even graven. Aan een relatie moet je werken en dit is zo’n moment dat je echt even aan de bak moet. Zeg ook sorry tegen elkaar.”

En als je er nou niet uitkomt met elkaar?

“Er zijn vier houdingen in een relatie die een slecht teken zijn. Die worden ‘The Four Horsemen’ genoemd, van Dr. John Gottman. Het gaat om kritiek, defensief worden, minachting en het blokken van de ander. Deze zijn de bodem voor serieuze relatieproblemen. Maar voor elke houding is ook een tegengif. In het geval van kritiek moet je proberen de ander niet de schuld te geven als je klaagt. Probeer het ook te verpakken als een vraag om advies, want mensen geven graag advies. In plaats van te zeggen: ‘Jij doet ook nooit de was’, vraag je: ‘Hoe krijg ik jou zo ver dat je ook eens de was doet?’.

‘Het gaat erom dat je elkaar na een ruzie weer weet te vinden’

Iemand die zichzelf vaak verdedigt, wil geen verantwoordelijkheid nemen. Neem dan zelf wel je verantwoordelijkheid en stel de open vraag hoe een ander zijn/haar verantwoordelijkheid ziet. Het tegengif voor minachting is waardering. Gewoon dankjewel zeggen voor kleine dingen. Wederzijdse waardering is heel belangrijk. Bij het blokken is er vaak sprake van diepere problematiek. Mensen die dat doen moeten vaak beter voor zichzelf zorgen. Adviseer zo iemand eens om gewoon een lekker bad te nemen.”

“Als je er dan echt niet uitkomt is het een goed idee om een relatietherapeut in te schakelen of een training te volgen. Bijvoorbeeld aan de hand van het boek ‘Hou me vast’. Of volg de Marriage Course. Zoiets kan een hele goede tussenstap zijn als je geen forse relatieproblemen hebt.”

Meer weten over de Marriage Course? Klik hier. 

Verder lezen: Echt luisteren gaat om erkenning geven