Ga naar submenu Ga naar zoekveld

'Het hoeft allemaal niet zo rationeel'

Liesbeth Goedbloed over haar roman 'Zonder ons geen nieuwe dag'

Liesbeth Goedbloed schreef het boek ‘Zonder ons geen nieuwe dag’, over de 18-jarige Raaf. Zijn moeder is overleden, zijn vader jaren daarvoor met de noorderzon vertrokken. Samen met een gewonde duif dwaalt hij door Rotterdam, verzonken in gedachten over vroeger.

Deel:

Het schrijven van ‘Zonder ons geen nieuwe dag’ begint met een personage dat Liesbeth in haar hoofd had. “Ik wilde graag een verhaal schrijven over iemand met zo min mogelijk abstractievermogen, een personage dat heel puur is en direct contact heeft met het leven. Iemand die wel mens is, maar het leven bijna ervaart als een dier. En zo ontstond Raaf.

Kwetsbaar

Haar inspiratie komt voort uit een boek over het leven van Fransiscus van Assisi. “Daarin laat de biograaf zien hoe Franciscus zij. totale afgang als mens aangrijpt om zijn ego achter te laten, en te zien wat er dan overblijft.”

Hoe het was om in het hoofd van Raaf te kruipen? Liesbeth lacht. “Ik word meteen helemaal blij als je dat vraagt. Ik heb een hele goede tijd gehad tijdens het schrijven. Personages worden een beetje je vrienden, en dit was een fijne vriendschap. Tegelijkertijd realiseerde ik ook hoe kwetsbaar je bent als je zonder abstractievermogen in de wereld staat en je ratio niet kunt gebruiken om je van dingen af te schermen.”

Mythebouwer

Meer op ons gevoel afgaan, zoals Raaf doet in het boek, dat mogen wij in Nederland ook wel wat vaker doen, wat Liesbeth betreft. “We leven in een wereld die zoveel waarde toekent aan ratio, en niet aan intuïtie. Het hoofd komt altijd boven het hart, dat is hoe onze westerse wereld in elkaar steekt.”

Raaf leeft allesbehalve rationeel, en maakt van alles een verhaal. Zijn verdriet en woede omschrijft hij bijvoorbeeld poëtisch als een ‘nachtvogel’, die hij neer ziet dalen. “Ik denk dat een mensenhoofd zo werkt. Als je dingen meemaakt die je als kwaad ervaart en die je niet kunt duiden, dan moet je een verhaal verzinnen om niet gek te worden. Andere mensen zeggen dan dat het verhaal de gekte is, maar het verhaal voorkomt juist dat je gek wordt.”

Mensen zeggen dan dat het verhaal de gekte is, maar eigenlijk voorkomt het dat je gek wordt

Ze noemt zichzelf een ‘mythebouwer’, net als Raaf. “Ik vertel mijzelf ook verhalen, dat is hoe ik de wereld als samenhangend en vreugdevol kan ervaren. Ik weet dat ik daardoor soms kwetsbaar ben, en toch kies ik ervoor om ongefilterd te zijn. Als je heel goed kijkt naar de wereld om je heen, zie je patronen die je anders niet ziet. Daarachter kan ik dan een bijna toverachtige samenhang vermoeden die me zelf inspireert en raakt.”

Horen, voelen, ruiken

De zintuiglijke omschrijvingen van Rotterdam waar het boek vol mee staat, schrijft Liesbeth het liefst in de stad. “Ik ging gewoon zitten met pen en papier en schreef op wat ik zag. Ik mocht ook een tijdje bij een bedrijf in de Rotterdamse haven zitten. Dat was ideaal, dan hoor je de havengeluiden en zit je middenin je verhaal. Ook ben ik een aantal keer ‘s nachts naar de haven geweest. Dat was nog in de tijd van de avondklok. Vanaf half vijf ‘s ochtends mocht je naar buiten, dan sprong ik direct in de auto. Het liefst zit ik zo min mogelijk achter mijn bureau te typen.”

Die ‘werkbezoeken’ brengen haar op de gekste plekken. “Een groot deel van de roman zit Raaf opgesloten in de machinekamer van een schip. Die ruimte was het moeilijkst om te omschrijven, omdat het daar helemaal donker is. Een vriendin van mij heeft een boot, letterlijk de boot die ik beschrijf, dus heb ik in het donker in haar machinekamer gezeten. Daar maakte ik dan spraakopnames waarin ik beschreef wat ik hoorde, voelde en rook. Die vriendin maakte zich wel zorgen, in zo’n machinekamer hangen veel ongezonde dampen.”

Het liefst zit ik zo min mogelijk achter mijn bureau te typen

Liesbeth leert haar kinderen, een tweeling van dertien, te kijken naar hun omgeving. “Laatst liepen wij samen in het bos. Ik zei: ‘We gaan tien minuten rondlopen en elkaar daarna vertellen wat we hebben gezien’. Mijn dochter zag kleuren, mijn zoon vormen, en ik licht. Iedereen ziet andere dingen.”

Vrijbrief

Liesbeth hoopt dat haar boek troost biedt aan mensen die zichzelf herkennen in de ongefilterdheid van Raaf. “Dat heb ik zelf heel sterk bij bepaalde kunst of literatuur. Dan denk ik: oh, ik ben niet de enige die zo naar de dingen kijkt. Wie weet, kunnen mensen dat eruit halen.”

“Ik vind dat we met zijn allen te veel op ratio en abstracte ideeën varen. Iets meer soepelheid in ons denken zou geen kwaad kunnen. Ik hoop dat Raaf dat kan brengen, dat je denkt: wauw, dat je ook zo vrij naar dingen kunt kijken. Dat het verhaal ook een beetje een vrijbrief wordt, dat het allemaal niet zo rationeel hoeft. We kunnen ook eens een ander pad inslaan, simpelweg naar buiten gaan en kijken naar de meerkoeten die niet nadenken, maar gewoon zijn.”

Zonder ons geen nieuwe dag, Liesbeth Goedbloed, Uitgeverij Mozaïek, €22,99, 22 pagina's

Foto: Marjan van der Meer

Geschreven door

Lonneke Tijhof

--:--