‘Hoe vertel je je kind dat oma plotseling is overleden?’

Moeder Joyce vertelt hoe haar dochter Taylor (12) afscheid nam

29 mei 2023 · Leestijd 5 min ·

· · ·

Hoe praat je met je kind over rouw? Joyce Gaal (33) vertelt hoe haar dochter Taylor (nu 12, destijds 11) afscheid nam toen haar oma plotseling overleed. “Ze bleef herhalen: ‘Maar ik zag haar vanmorgen nog!’”

“Taylors oma – mijn ex-schoonmoeder – overleed heel plotseling, middenin een keukenwinkel,” blikt Joyce terug op die verdrietige dag vorig jaar april. “Samen met haar man zat ze om tafel met een verkoper voor een nieuwe koelkast. Opeens maakte ze rare ademhalingsgeluiden. ‘Gaat het, schatje?’ vroeg mijn ex-schoonvader nog. Ze gaf geen reactie en viel van haar stoel.

Oma was pats boem, plotseling weg

Toen mijn ex Michael me niet veel later belde, hoorde ik gelijk aan zijn stem dat er iets goed mis was. Ondanks onze scheiding, hebben we nog altijd goed contact met elkaar. Natuurlijk dacht ik bij zo’n belletje eerst aan de kinderen, die dat weekend bij hem waren. ‘Mijn moeder is dood,’ kon hij met moeite uitbrengen. Binnen twintig minuten waren mijn vriend en ik bij het huis van mijn ex-schoonouders. De politieagenten stonden er nog. Ze hadden net Michael – die halsoverkop naar de keukenwinkel was gereden – en mijn schoonvader thuisgebracht. En dan moet je samen aan je kinderen gaan vertellen dat oma dood is…”

‘Ze zag oma bijna dagelijks’

“Die ochtend had Taylor nog bij haar aan de keukentafel gezeten. Want hun band was ontzettend close. Na onze scheiding heeft Michael zelfs negen maanden bij opa en oma ingewoond. En – eenmaal verhuisd – grensden de achtertuinen van Michaels huis en die van zijn ouders alsnog aan elkaar. Dus zag Taylor oma bijna dagelijks. Ze hoefde maar te bellen: ‘Mag ik langskomen?’ Oma zei nooit nee. Bij oma hoefde er geen showtje opgevoerd te worden. Het was altijd goed.”

Kindervragen over de dood: 'Soms is de vraag belangrijker dan het antwoord'

Niet mooier maken

“‘Maar ik zág haar vanmorgen nog,’ bleef Taylor dan ook herhalen toen we haar het verschrikkelijke nieuws vertelden. Hoe kan iemand bij wie je twee uur eerder nog je knutselspulletjes gehaald hebt, opeens dood zijn? Als mensen oud of ziek zijn, kun je je kind op een overlijden voorbereiden. Maar oma was pats boem, plotseling weg. Hoe we het verteld hebben? Straight to the point, eigenlijk. Taylor en haar broertje Parker (toen 8) zijn op een leeftijd dat ze het begrijpen. Dan moet je het niet mooier maken.”

Hoe kan iemand bij wie je twee uur eerder je knutselspullen gehaald hebt, opeens dood zijn?

Spelen rondom de kist

“De volgende dag gingen we met zijn allen naar het uitvaartcentrum en zagen we haar weer voor het eerst. Natuurlijk moest iedereen janken. Maar na een tijdje ontdooide de sfeer. En begonnen de kinderen te spelen. De een zat te tekenen, de ander rende rond en ging een glaasje water halen. We lieten ze hun gang gaan. Te midden van dat alles lag oma in haar kist, met haar rode laarsjes en lippenstift. Precies zoals ze was. Alsof ze elk moment wakker kon worden. De hele week voor de uitvaart hebben we de kinderen niets verplicht of opgedrongen, en zoveel mogelijk uitgelegd. ‘Wil je haar nog aanraken? Dat is goed, doe maar. Weet wel dat oma niet meer zo aanvoelt als eerst met haar zachte warme handen. Die zijn nu koud en stroef.’ Constant uitleggen, niets verplichten of opdringen: zo hebben we het aangepakt.”

‘Iedereen rouwt op zijn eigen manier’

Hoe het is om mijn dochter zo verdrietig te zien? Dat breekt mijn hart. Je wil niet dat je kind zo jong met de dood geconfronteerd wordt – en al helemaal niet plotseling. Ze bleef maar herhalen die eerste dagen: ‘Ik wás daar vanmorgen nog!’ Maar ik kan het niet oplossen. Het enige wat ik kan doen, is troosten.

Taylor praat niet vaak met ons over haar verdriet. Ze uit het door van haar af te pennen: gedichten schrijven, liedjes maken. En dat is prima. Iedereen rouwt op zijn eigen manier. Als ouder ken je je kind goed genoeg om te weten wanneer het niet gaat. En als je het loslaat, zie je ook dat kinderen zelf met ideeën komen. Zo heeft Taylor gesproken op de uitvaart. ‘Mag ik dat?’ vroeg ze aan opa. Ze las een zelfgeschreven gedicht voor. Zó mooi. Iedereen moest huilen, behalve zij. Als 11-jarige durfde zij daar gewoon te staan.”

Ver boven de wolken
Daar heel dicht bij de maan
Zie ik jou als mooiste ster
Tussen duizenden lichtjes staan

Ik wil je laten weten
Lieve Oma, ik zal je nooit vergeten

Ik heb je nu gevangen
In mijn hart met een gouden slot
Jij bent voor altijd een herinnering
Die gaat nooit kapot

Ik wil je laten weten
Lieve Oma, ik zal je nooit vergeten

Waar dag en nacht omhelzen
Is het leven simpel en fijn
Tussen dromen en ontwaken
Zul je altijd bij mij zijn

Daarom wil ik je nu nog een keer laten weten
Allerliefste Oma, ik zal jou nooit meer vergeten

Tip van Joyce: invulboekje voor kind over rouw

“In het invulboekje Vaarwel, mijn boekje vol herinneringen kon Taylor van alles opschrijven: oma’s geboortedatum, sterfdatum en hoe oud ze is geworden. Maar ook hoe oud Taylor zelf was toen oma overleed, wie erbij waren toen ze het nieuws kreeg en wat voor weer het was op de dag van de uitvaart. Taylor heeft het boekje helemaal volgepend. Ze pakt het er nog regelmatig bij om dingen terug te lezen.”