Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Wat deze drie wereldvrouwen ons leren over dienend leiderschap

‘Mensen vinden dienend leiderschap soft klinken, maar dat is het allerminst’

Als elk land in de wereld zou worden gerund door vrouwen, zou de wereld een mooiere plek zijn, aldus niemand minder dan Barack Obama. Maar het geheim van de ideale leider, ontdekt Eva, is niet zijn of haar geslacht. Het geheim is dienend leiderschap.

Deel:

Dienend leiderschap is zo oud is als de wereld, maar heeft pas sinds de jaren zeventig een naampje. Dr. Inge Nuijten, die promoveerde op dienend leiderschap en nu leiders coacht vanuit haar organisatie Redpoint: “Mensen vinden dienend leiderschap soft klinken, maar dat is het allerminst. Een dienend leider zet het collectief belang voorop en stelt altijd de vraag: wat hebben ‘mijn’ mensen nodig om te groeien en ontwikkelen? In plaats van handelen vanuit ego en macht, handelt een dienend leider vanuit heldere basiswaarden en duidelijke doelen. Hij of zij is zuiver en authentiek en blijft daardoor herkenbaar in de kern.”

Omdat mannen door stereotyperingen eerder als ‘goede leiders’ worden gezien en het percentage vrouwelijke wereldleiders ontzettend klein is, moeten vrouwen aan de wereldtop dubbel zo goed zijn om op hetzelfde punt te komen én te blijven. Logisch misschien, dat veel vrouwelijke wereldleiders daarom uitblinken in dienend leiderschap. Eva zette een paar inspirerende voorbeelden op een rij. 

1. De jurken en zelfspot van Jacinda Ardern

Premier Jacinda Ardern (1980) van Nieuw-Zeeland kwam door haar tante in de politiek terecht en werd op haar zeventiende lid van de Labour-partij.

Jacinda Ardern zou de baan zeven keer hebben afgewezen, omdat ze twijfelde aan haar eigen kunnen

Toen ze in 2017 werd gevraagd om de plaats van partijleider Andrew Little in te nemen toen de Labourpartij historisch laag stond in de peilingen, zou Ardern de baan zeven keer hebben afgewezen, omdat ze twijfelde aan haar eigen kunnen. Toen ze eenmaal partijleider was, steeg haar partij heel snel in de peilingen, waarna ze werd verkozen tot premier. Ze vormde een regering met een recordaantal Maori, de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland. Ze was de tweede premier ooit die in functie beviel en nam zes weken verlof.

Ardern draagt graag jurken en staat bekend om haar zelfspot. Ze wordt geprezen om haar optreden na de aanslagen in Christchurch in 2019, waarbij een rechts-extremist vijftig moslims doodschoot. Ze stond met haar woorden ‘They are us’ rondom de moslimgemeenschap, verbood binnen een maand semiautomatische wapens en riep op om de naam van de dader nooit te noemen, om hem ‘niets te geven, zelfs zijn naam niet’. De Nieuw-Zeelandse premier kijkt niet naar het BNP (geld) om de kwaliteit van leven te meten, maar naar het welzijn van haar inwoners, wat te zien is aan haar grote uitgaven aan geestelijke gezondheidszorg, armoedeverlichting en de transitie naar duurzaamheid. Jacinda Ardern is hét schoolvoorbeeld van dienend leiderschap, omdat mensen op de eerste plek staan en niet geld, cijfers of prestaties.

2. De broekpakken en dossierkennis van Angela Merkel

Angela Merkel (1954) groeide op in de DDR en was al op jonge leeftijd actief in de politiek. In 2005 werd ze gekozen tot Bondskanselier van Duitsland, als eerste vrouw in de geschiedenis van ons buurland. Achttien jaar lang was ze leider van de grootste partij in Duitsland: het CDU. Als wetenschapper vindt ze feiten en ratio belangrijk. Ze staat dan ook bekend om haar dossier- en vakkennis en bestuurt het land op inhoud. Volgens tegenstanders denkt Merkel veel te lang na voordat ze besluiten neemt, waardoor het werkwoord ‘merkelen’ (uitstellen, besluiteloos zijn) in het Duitse woordenboek terechtkwam.

Merkel is zelfs een beetje de ‘moeder van Europa’ geworden

Merkel staat bekend om haar uitspraak ‘Wir schaffen das’, die ze deed toen ze in 2015 een grote groep vluchtelingen in Duitsland opnam. Ze legt vaak de nadruk op het gemeenschappelijk belang, wat een dienend leider typeert. Merkel heeft de bijnaam ‘Mutti Merkel’ en is zelfs een beetje de ‘moeder van Europa’ geworden. Merkel was de eerste die het plan van de Mexicaanse muur van president Trump bekritiseerde. Ze werd tijdens de Oekraïnecrisis geprezen om haar stevige leiderschap, doordat ze met haar sancties geopolitieke belangen vóór handelsbelangen stelde. Ondanks de vele kritiek – dankzij haar broekpakken werd ze vaak ‘manwijf’ genoemd’ – bleef Merkel authentiek en dichtbij haar eigen waarden, waardoor ze betrouwbaar overkomt en een goed voorbeeld is van een dienend leider.

Dat warmte en pit samen kunnen gaan, bewijst de eerste vrouwelijke president van Ierland

3. De pittige warmte van Mary Robinson

Dat warmte en pit samen kunnen gaan, bewijst de eerste vrouwelijke president van Ierland, een groots voorbeeld in dienend leiderschap. Als advocaat strijdt Mary Robinson in de jaren tachtig voor het Europese Hof in Luxemburg voor het verkrijgen van gelijke rechten voor mannen en vrouwen. Een paar jaar later wordt ze, geheel tegen de verwachtingen in, verkozen tot president van Ierland, het land waar vrouwen niet veel te zeggen hebben. Ze heeft grensverleggende ideeën over vrouwenemancipatie en geboorteregeling en wordt door tegenstanders bespot over haar ‘radicaal-feministische smeerlapperij’. Mary Robinson strijdt voor een ‘inclusief Ierland, waarin, zo zegt ze zelf: “… de verrichtingen en aspiraties erkend worden van groepen en individuen die tot op heden buiten de boot vielen of monddood gemaakt werden.” Zo verandert haar presidentiele woning in een ontmoetingsplaats voor vrouwenorganisaties, homo- en lesbogroepen, jongeren, Ierse ballingen, volksgenoten uit de diaspora, katholieken en protestanten uit Noord-Ierland.

Haar oprechtheid en vastberadenheid typeren haar als dienend leider

Hoewel negentig procent van de Ieren zich een leven zonder Robinson als president niet meer voor kon stellen, vond ze een termijn van zeven jaar genoeg en diende ze daarna als Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de mensenrechten. Met haar klimaatstichting, de Mary Robinson Foundation on Climate Justice, vecht ze nu voor de slachtoffers van klimaatverandering. Wereldwijd maakt Mary Robinson indruk als leider. Overal staat ze bekend om haar oprechtheid en vastberadenheid, iets wat een dienend leider typeert. Waar ze ook optreedt, nergens doet ze zich anders voor dan ze is. Ze blijft vechten voor haar waarden over gelijkheid en echt, met de nodige warmte én pit.

Bronnen: Trouw, De Volkskrant, De Nieuws BV, De Correspondent

Wil je meer powervrouwen zien?

In 'Sign of the Times' laten twaalf internationale topvrouwen, waaronder Mary Robinson, hun licht schijnen over de grote thema’s van onze tijd: democratie, klimaat, religie, ongelijkheid en leiderschap.

Wil je zelf meer leren over leiderschap?

Eva gelooft dat ieder mens het in zich heeft om een leider te zijn, in het klein of het groot. In de cursus 'Vrij om te leiden’ willen we het leiderschap dat jij in je hebt laten ontkiemen en bloeien, zodat door jou iets moois mag ontstaan. Luister hier de gratis, vijfdelige podcastserie!

Geschreven door

Charlotte van Egmond

--:--