In de overgang: 'Er hangt altijd een donkere wolk boven m’n hoofd'

Een paar jaar geleden zei mijn tweeëneenhalf jaar oudere zus de legendarische woorden: ‘Ik was een paar maanden heel somber toen ik in de overgang kwam.’ Het moment dat ze me dat vertelde, herinner ik me nog goed: ik snapte niet waar ze het over had. Ik herkende het totaal niet.

Ik was net voor m’n vijftigste bijna tien kilo afgevallen en zat lekker in m’n vel. Rond diezelfde tijd vertelde een vriendin mij dat ze zich meer dan een half jaar depressief had gevoeld tijdens de overgang. Zo lang, dacht ik toen, maar nog steeds herkende ik het sombere gevoel niet. Maar nu, een paar jaar later – met die tien kilo er weer aan, en meer – denk ik terug aan hun woorden. Nu pas snap ik waar ze het over hadden.

Burn-out, midlife crisis of overgang

Ik zit volop in de overgang en zeg weleens: ‘Ik voel me net Eeyore.’ Je weet wel, dat ezeltje van Winnie de Pooh. Er hangt altijd een regenwolk boven zijn hoofd en ik heb dat tegenwoordig ook. Het is een onbestemd gevoel dat gewoon in de lucht hangt en dagelijks met me meegaat. Ik kan ’s morgens soms opstaan en denken: nee, vandaag wordt het ‘m gewoon niet. Zomaar. Zonder reden.

Het doet me denken aan de burn-out die ik had op m’n dertigste. Dat sombere gevoel had ik toen maanden achtereen. Heb ik dan nu ook een burn-out? Of heb ik een verlate midlife crisis en zit ik gewoon niet lekker in m’n vel? Misschien is het wel gewoon Sehnsucht und Weltsmerz, de romantische melancholie naar het onbereikbare.

Sinds de overgang lijd ik ook aan hypochondrie

Of misschien ervaar ik aan den lijve wat Paulus schrijft: ‘Zolang we in dit lichaam zijn, zijn we ver van de Heer.’ Het gaat soms werkelijk alle kanten op, mijn emoties. Soms heb ik last van hartkloppingen en zie ik op tegen de nacht. Het donker. En sinds de overgang lijd ik ook aan hypochondrie. Ik ben zelfs al een paar keer naar mijn huisarts geweest met mijn onverklaarbare kwaaltjes, ervan overtuigd dat ik kanker had.

Ander lijf

Ik herken mijn eigen lijf niet meer en ik weet niet zo goed wat ik aan moet met dit ‘andere’ lijf. Want zo voelt het: een ander lijf waarin ik ben terechtgekomen. Door de onverklaarbare wolk boven mijn hoofd voel ik me depressief. En door de overtollige kilo’s is m’n taille nagenoeg verdwenen en voel ik me niet echt sexy. Ik probeer mezelf te bemoedigen met de body positivity-berichten van Vivian Hoorn, maar praat mezelf dan weer in de put: ‘Vivian is veel jonger dan jij en heeft écht minder kilo’s aan haar lijf dan jij. Tuurlijk heeft zij meer zelfvertrouwen.'

Of ik kijk naar foto’s van Miljuschka die zonder blikken of blozen lijkt te poseren in sexy ondergoed, maar ook zij is toch echt vele malen knapper dan ik, vertelt mijn brein. En als ik het boek Te Lijf van Isa Hoes en Medina Schuurman over de overgang pak, in de hoop steun te vinden, blijf ik hangen bij de foto op de achterkant en denk: hoe blijven zij toch zo slank? Want aan hun uiterlijk is niets te zien van de overgang.

Het woord zegt het al: het is een overgang

Overgang. Het woord zegt het al: het is een overgang. Dus ik troost mezelf met de gedachte dat ik me niet voor altijd zo zal voelen. Ik zit alleen nu even in niemandsland. Liminaliteit heet dat in de antropologie. Daar horen overgangsrituelen bij en een zogenaamde communitas, een club mensen die in hetzelfde schuitje zitten.

Misschien moet ik me daar meer op richten: op het koesteren van mezelf in deze onzekere fase. Op het samen met andere vrouwen ondergaan van deze verandering in plaats van in m’n up te ploeteren. En op rituelen om afscheid te nemen van het oude, zodat ik mijn herintrede in het nieuwe volop kan vieren. Daar ga ik maar eens in het nieuwe jaar over nadenken.