Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Lies probeerde alles om van haar depressie af te komen, maar alleen ketamine lijkt te helpen

‘De wolk in mijn hoofd klaarde op’

Lichttherapie, schematherapie, cognitieve gedragstherapie, EMDR en een rits aan antidepressiva. Lies (53) uit Arnhem probeerde vrijwel alles om van haar depressie af te komen, maar zonder resultaat. Het laatste redmiddel is een ketamine-behandeling, waar ze na lang aandringen voor in aanmerking komt.

Deel:

Let op: deze ketamine-behandeling wordt uitgevoerd door professionele artsen.

Aan de buitenkant is er niet te zien dat Lies onder een ernstige depressie gebukt gaat. Ze is getrouwd en heeft drie kinderen. “Ik heb een andere uitstraling dan hoe ik mij voel. Er is niets aan mij te zien, zo presenteer ik mijzelf.” Toch gaat het er in haar hoofd heel anders aan toe. “Als ik opsta, denk ik: ‘een nieuwe dag, hoe ga ik de moed hiervoor opbrengen?’ Ik heb slechte en betere dagen, maar nooit echt goede. Met een leuke gebeurtenis kan mijn stemming opklaren, maar dat is tijdelijk.”

Het gaat mij niet gebeuren dat ik de hele dag op bed lig

“De ochtenden zijn het lastigst”, vertelt ze. “Dat schijnt vaker voor te komen bij mensen met een depressie, omdat je dan nog ‘op gang moet komen’. Wat mij helpt, is om een strakke discipline aan te houden. Ontbijten, klaarmaken, de honden uitlaten. Als ik dat niet doe, gaat de dag niet van start.”

“Ik heb een sterke discipline, het gaat mij niet gebeuren dat ik de hele dag op bed lig”, zegt Lies stellig. “Als je voor kinderen zorgt en honden hebt, is het geen optie om niks te doen. Mijn partner heeft het er wel moeilijk mee gehad. Hij had het idee dat hij iets aan mijn gemoedstoestand zou kunnen veranderen. Dat is heel zwaar: je kunt het niet oplossen.”

Gevoelens van somberheid 

De gevoelens van somberheid treden op als Lies jongvolwassen is, depressie is in de familielijn een bekende factor. “Ik was toen halverwege de twintig. Er was geen specifieke aanleiding, die somberheid was er ‘gewoon’. Je volgt de gebaande paden: je gaat naar de huisarts, die verwijst je door naar een psycholoog en zo ben ik bij een psychiater terecht gekomen.”

In de therapie leert ze zichzelf beter begrijpen. “Je leert waarom je bepaalde dingen doet, waarom je er last van hebt en probeert daar sturing aan te geven. Van ‘onbewust onbekwaam’, ga je naar ‘bewust bekwaam’. Ook slikte ik een arsenaal aan antidepressiva, haast te veel om op te noemen. Remeron, Citalopram. Paroxetine en Dekapine, zowel de klassieke MAO-remmers als de moderne SSRI’s.” Toch werpt het geen vruchten af; er is weinig verbetering.

Verschillende therapieën

Ze volgt andere therapieën om haar lijden te verlichten. “EMDR, schematherapie, maar ook groepstherapie, psychomotore therapie en creatieve therapie. Ik leerde veel over mezelf, beter met mezelf te zijn en mezelf te snappen.” Maar ondanks alle inspanningen blijft het gevoel van somberheid. “Dat is lastig. Je doet heel erg je best om beter te worden. Als dat niet werkt, voel je je machteloos. Vooral toen er gezegd werd: ‘We kunnen niets meer voor je doen.’”

Ketamine tegen depressie

Die boodschap komt hard binnen, maar Lies laat het er niet bij zitten. Ze heeft dan al een lange, aanhoudende geschiedenis van depressie. “Mijn diagnose is een chronische therapieresistente depressie; zowel medicatie als therapie zijn niet behulpzaam. Ik had gehoord over een ketaminestudie tegen depressie als laatste redmiddel. De psychiater vond het een slecht idee omdat het experimenteel is en risico’s met zich mee kan brengen; hij wilde er niet aan meewerken. Maar wat had ik nou te verliezen? Ik had alles al geprobeerd. Toen heb ik mezelf aangemeld, dat mag alleen als echt niks anders meer werkt.”

Wat is ketamine?

Ketamine staat vooral bekend als recreatieve partydrug, met een hallucinerende werking. Maar eigenlijk is het een narcosemiddel dat vooral in de (dier)geneeskunde wordt toegepast. Sinds een paar jaar wordt het ook gebruikt als een nieuwe behandelmogelijkheid tegen therapieresistente depressie; voor mensen waar eerdere behandelingen niet hebben geholpen. 

Het middel stimuleert de prikkeloverdracht van bepaalde zenuwcellen in de hersenen en heeft een antidepressieve werking. De behandeling wordt aangeboden bij een beperkt aantal gespecialiseerde ziekenhuizen, zoals het UMCG. Ketamine wordt sinds september 2021 aangeboden als neusspray en in het onderzoek ook als drank.

Er gaat een traject aan vooraf voordat Lies ermee mag beginnen. “Ik moest een jaar lang antidepressiva slikken. Al loop je nog zo op je tandvlees, je moet steeds bewijzen dat het zo ontzettend slecht met je gaat, dat vond ik erg zwaar. Ik moest mijn verhaal vertellen aan verschillende onbekende mensen, die het onderzoek leidden.”

Uiteindelijk krijgt ze groen licht en stroomt ze in bij het ketaminetraject in het UMCG in Groningen. Het is een dubbelblind onderzoek: de ene helft van de patiënten krijgt ketamine toegediend, de andere helft een placebo. “Het is een heel vies drankje. Als je het idee had dat het geholpen had, kreeg je ketamine. Dit werd begeleid door een psychiater. Samen ging je op zoek naar de juiste dosering en frequentie.”

Met je hoofd in de mist

 “De wolk in mijn hoofd klaarde op”, vertelt Lies. “Voorheen liep ik met mijn hoofd in de mist, het is zo bijzonder dat het dan opklaart. Na een kwartier merkte ik dat mijn zicht slechter werd, het beeld liep achter. Ik werd duizelig, geluiden kwamen anders binnen en de kleuren en beelden in mijn hoofd waren intenser. Eigenlijk ben je gewoon aan het trippen.” 

Eigenlijk ben je gewoon aan het trippen

In het begin reist ze twee keer per week naar Groningen voor de ketamine. “Het is ook niet zo dat ik daarna recht over een lijn kan lopen, en ook autorijden is een slecht idee. Tot ik weer normaal kon functioneren en aanspreekbaar was, hielden ze mij daar." Inmiddels mag ze de ketamine thuis innemen, wat haar reistijd bespaart. Ze moet regelmatig bloedprikken om haar nier- en leverfunctie in de gaten te houden.

Een 6 in plaats van een 4

“Ketamine heeft mijn leven echt veranderd”, zegt Lies. “Als ik het in cijfers zou mogen uitdrukken, zou het eerst niet meer zijn dan een 4. Inmiddels is het een stabiele 6.” Ook haar relatie is verbeterd. “Mijn man heeft veel minder zorgen om mijn stemming. Ik ben ‘wakker’ geworden, en voel veel meer.”

Ze is blij dat deze oplossing bestaat. “Over de langetermijnrisico’s is nog niet heel veel bekend, maar ik ga liever vijf jaar eerder dood en dat ik toch een gelukkig leven heb. Hoe fantastisch zou het zijn als het ook anderen zou helpen. Ik ben zover gekomen, omdat ik zelf ervan overtuigd was dat dit zou kunnen werken. Als dat niet zo was, was dat eeuwig zonde geweest.”

Lies is niet de vrouw op de foto.

Ruth brak haar stuitje bij de bevalling en heeft sindsdien chronische pijn

Lees ook over:

Ruth brak haar stuitje bij de bevalling en heeft sindsdien chronische pijn

Geschreven door

Hendriëlle de Groot

--:--