Ga naar submenu Ga naar zoekveld

‘Pas jaren na het overlijden van mijn vader vond ik de ruimte om te rouwen’

Achterwaarts rouwen

Henrike Dankers (42) verloor haar vader toen zij negen jaar was. Deze gebeurtenis was zo ingrijpend voor haar, dat zij een muur om haar hart bouwde en met niemand over haar verdriet sprak. Toen Henrike bijna 40 jaar was vond zij eindelijk de ruimte om te rouwen. Zij schreef een prachtig boek over dit ‘achterwaarts rouwen‘ met als titel ‘Na zo lang nog’.

Deel:

Rouwen om vader

“Toen ik negen jaar was, stierf mijn vader na een ziekbed van een half jaar. Ik had geen idee wat sterven was en begreep niet goed dat dit definitief was. Ik dacht de eerste dagen zelfs dat hij na drie dagen misschien weer op zou staan, maar naarmate de tijd verstreek begreep ik dat mijn vader nooit meer terug zou komen. Ik zag het verdriet van mijn moeder en wilde haar niet lastig vallen met mijn verdriet. Uit bescherming van mezelf en anderen stopte ik mijn pijn weg achter een dikke muur en deed ik net alsof het goed met mij ging. Toen ik 38 jaar was kwam er eindelijk ruimte om te rouwen. Het herstelproces dat na al die jaren op gang kwam, noemde ik achterwaarts rouwen.”

Als het gesprek over mijn vader ging, sloot ik mezelf af

“Ik liep tientallen jaren met mijn verdriet rond zonder dat ik er met iemand over sprak. Tijdens mijn tienerjaren heb ik perioden gehad dat ik boos was op God. Ik begreep niet waarom ik op zo’n jonge leeftijd mijn vader moest verliezen. Hij was predikant en ik kon niet begrijpen waarom God iemand wegnam die nog zoveel voor Hem kon betekenen op aarde. Woede, opstandigheid en verdriet wisselden elkaar af. Ik stopte het diep weg en deed net of het goed met mij ging. Als het gesprek over mijn vader ging, sloot ik mezelf af.

Wat zou het goed zijn geweest als iemand hierdoorheen had geprikt en aan mij had gevraagd: ‘Hoe gaat het eigenlijk met je? Als je wilt praten, ben ik er voor je...’ Vaak werd er aan mij gevraagd hoe het met mijn moeder ging, maar het gebeurde zelden dat iemand vroeg hoe het met míj ging.”

Onverwerkte Rouw

“Pas jaren later, ik was toen 38 jaar en volgde de hbo-opleiding Godsdienst Pastoraal Werk aan de Christelijke Hogeschool in Ede, kwam er eindelijk ruimte om te rouwen. Ik was in gesprek met mijn docent supervisie en vertelde haar wat over mijn jeugd. Toen zij hier wat over wilde doorpraten, dacht ik: ‘Zal ik met haar over het verlies van mijn vader praten, of sluit ik mezelf opnieuw af?’ Ik schaamde me en was bang dat zij zou zeggen: ‘Heb je dat na al die jaren nog steeds niet verwerkt?’Zij reageerde echter zeer meelevend. Haar reactie was voor mij het duwtje wat ik nodig had om het verdriet, dat ik al die jaren had weggestopt, te delen. Ik barstte in tranen uit. Het was alsof er een sluis werd opengezet: alle opgekropte emoties kwamen eruit. Het was zo’n bevrijding, om eindelijk te kunnen huilen en mijn gedachten en gevoelens met andere mensen te kunnen delen. Ik geloof dat ik de hele dag heb gehuild.”

Het herstelproces wat na die jaren eindelijk op gang kwam noemde ik achterwaarts rouwen

“Mijn docent liet mij een animatiefilmpje van Mark Dudok de Wit zien, over een vader en een dochter. In dit filmpje is te zien dat een meisje afscheid neemt van haar vader. In alle seizoenen van haar leven komt dit meisje terug naar het punt waarop zij afscheid moest nemen van haar vader. Toen ik dit filmpje keek dacht ik: wat is dit herkenbaar, zeg! Tijdens allerlei fases in mijn leven komt mijn verlies naar boven. Toen ik ging trouwen, toen onze kinderen werden geboren, tijdens de doopdiensten van onze kinderen, de verjaardagen. Het verlies blijft verweven met mijn leven, hoe oud ik ook zal worden.

foto_boek_Henrike_Dankers

''Ik besloot mijn afstudeeronderzoek over het thema jong ouderverlies te doen. Dit onderzoek was erg helend voor mij. Ik heb tien mensen geïnterviewd, die ook in hun jeugd een ouder waren verloren en merkte dat deze mensen net als ik, opgelucht waren om eindelijk hun verhaal te mogen vertellen. Er was zoveel herkenning. Ik had al die jaren gedacht dat ik een uitzondering was, maar opeens kwam ik in aanraking met mensen die hetzelfde hadden meegemaakt in hun jeugd.”

De ruimte krijgen om over je verlies te mogen vertellen geeft een enorme troost

“Wat mij opviel, bij de tien mensen die ik heb geïnterviewd, was dat zij bijna allemaal aangaven dat zij als kind het gevoel hadden gehad dat er geen ruimte was om te rouwen. Onderzoek heeft uitgewezen dat het voor kinderen te zwaar is om het verlies van hun ouder te verwerken. Daarom is het begrijpelijk dat je pas als volwassene de ruimte vindt om te rouwen: achterwaarts rouwen. 

Troost

Ik hoop dat mensen wat meer de tijd zullen nemen om naar het verhaal van de ander te luisteren. Als volwassene heb je een omgeving nodig die af en toe vraagt naar wat er in je jeugd is gebeurd en naar wat dat in je leven betekent. De ruimte krijgen om over je verlies te mogen vertellen geeft een enorme troost.

Helend huilen 

Ook hoop ik dat volwassenen met jong ouderverlies na het lezen van mijn boek, of van dit interview, de moed bij elkaar kunnen rapen om op zoek te gaan naar iemand die je vertrouwt, naar iemand die oprecht geïnteresseerd in je is. Stort je hart uit en schaam je niet voor je tranen. Het is juist zo helend om te huilen.”

Henrike Dankers brengt, naar aanleiding van haar onderzoek naar ‘leven met jong ouderverlies’ medio oktober 2019 een boek uit. Het boek verschijnt bij Kok Boekencentrum onder de titel Na zo lang nog. De boekpresentatie vindt op 17 oktober plaats in het Koetshuis van PDC De Herberg in Oosterbeek. Aanvang 19:00 uur.

Foto: Koos van Noppen

Lees ook: Rouwen mannen wel echt?

Geschreven door

Rita Maris

--:--