Ga naar submenu Ga naar zoekveld

'Veel mensen weten niet dat je met voeding buikklachten kunt verminderen bij endometriose'

Klinisch diëtist Jacqueline over het effect van voeding op vrouwen met endometriose

Jacqueline den Otter is klinisch diëtist in expertisecentrum 'Endometriose in Balans' in het HMC te Den Haag. Zij geeft voedingsadviezen aan vrouwen met endometriose, en hoort regelmatig van hen terug hoe hun darmklachten verminderd zijn. Toch weten nog weinig mensen hoeveel invloed voeding kan hebben op buikklachten die door endometriose veroorzaakt worden. 'Maar,' licht ze toe, 'ga vooral niet alleen op onderzoek uit.'

Deel:

Jacqueline: ‘’Als je via het internet zoekt op ‘voeding en endometriose’ kom je vaak uit bij alternatieve en zelfhulp bronnen. Dokter Google is not your best friend, zeg ik altijd. Bronnen over dit onderwerp moeten wel wetenschappelijker onderbouwd zijn.’’

Kun je uitleggen wat endometriose is?

‘’Endometriose is een goedaardige chronische aandoening die bij tien procent van de vrouwen in hun vruchtbare leeftijd voorkomt. Weefsel dat op baarmoederslijmvlies lijkt, en dat normaal gesproken in de baarmoeder elke maand wordt afgebroken bij een menstruatie, zit bij endometriose op plekken waar het niet hoort. Bijvoorbeeld in de spierwand van de baarmoeder, op de eierstokken, op de darmen, en soms zelfs op de longen en het middenrif. Als een vrouw ongesteld is, reageert al dat weefsel daarop. Op alle plekken waar dat weefsel zit kunnen vrouwen pijn ervaren en kunnen er verklevingen ontstaan. Je kunt je voorstellen hoe pijnlijk dat is.

Endometriose kun je niet voorkomen en genezen, deze aandoening ligt vast in je genen. De oorzaak hiervan is nog vrij onduidelijk. Wel gaat endometriose over na de overgang. De behandeling is gericht op het verminderen van de klachten door medicatie, bekkenbodemtherapie, voeding en/of een operatie.’’

Wat heb je zelf met het onderwerp endometriose?

''Toen ik me voor mijn baan ging verdiepen in het ziektebeeld endometriose vond ik de informatie die ik las heftig. De klachten kunnen behoorlijk ingrijpend zijn en het trof me dat deze aandoening één op de tien vrouwen treft in haar vruchtbare leeftijd. Ik vroeg me af: Wat kan ik daarmee als diëtist? En ben mij gaan verdiepen in het onderwerp voeding bij endometriose.''

Waarom vind je het zo belangrijk om kennis hierover over te delen?

‘’Omdat in Nederland veel vrouwen met klachten rondlopen die veroorzaakt worden door endometriose zonder dat ze weten dat ze deze aandoening hebben. Bij klachten moet je denken aan: forse menstruatiepijn, bekkenproblemen, pijnlijke uitstraling naar rug en benen, pijn tijdens het vrijen, en vaak darmklachten en ontlastingsproblemen.  Als je endometriose hebt is het belangrijk dat je bij een gespecialiseerd centrum terechtkomt.

Voordat vrouwen met endometriose bij ons in het expertisecentrum komen, hebben ze daarvoor soms jaren gezocht naar goede hulp. Terwijl ze al veel eerder geholpen hadden kunnen worden. Door vroegtijdig te diagnosticeren kun je klachten verminderen op de lange termijn. Het is ook mijn hulpverlenershart dat het zo belangrijk vindt dat deze vrouwen de beste zorg krijgen.’’

Met welke vragen komen vrouwen met endometriose naar jou toe?

‘’Ze worden naar mij doorverwezen via een specialist. Tijdens een eerste gesprek vraag ik altijd: wat is jouw hulpvraag? Vrouwen vertellen dan met name dat ze hun buikklachten willen verminderen, en willen weten wat de invloed van voeding daarop is. Maar een hulpvraag kan ook zijn: ‘Ik moet geopereerd worden, eet ik wel gezond genoeg?',’wil je me helpen met herstel na operatie?', of: 'Ik ben te veel afgevallen, hoe kom ik weer aan?’''

Welke casus is jou het meest bijgebleven?

‘’De meeste vrouwen komen naar mij vanwege buikklachten. Ik kijk met hen mee naar waar ze op kunnen letten qua voeding. Na zes weken kunnen bepaalde buikklachten al verminderd zijn. Daar word ik heel blij van.

Schijnende casussen vind ik de verhalen van vrouwen bij wie het niet meer lukt om zwanger te worden. Je baarmoeder zit in een intiem gebied. Endometriose kan invloed hebben op poepen, plassen en seks. Daar gaan die gesprekken ook over. Dat vind ik verdrietig om te horen. Met voeding kun je endometriose niet wegnemen, maar je kunt wel de buikklachten verminderen en de kwaliteit van leven verbeteren.''

Wat weten mensen vaak nog niet over endometriose?

‘’Op internet kun je steeds meer informatie vinden over endometriose, ook komt deze aandoening steeds meer in het nieuws, maar dat je met voeding buikklachten kunt verminderen weten veel mensen niet.’’

Jij bent klinisch diëtist, welke voedingsadviezen geef je mee aan mensen met endometriose?

‘’Ten eerste vraag ik naar de klachten die een vrouw ervaart. Vervolgens vraag ik wat ze al gedaan heeft op het gebied van voeding. En dan gaan we kijken of we door het schrappen weglaten en vervangen van een aantal voedingsmiddelen ingen, klachten kunnen verminderen.

Daarvoor werk ik met de FODMAP-methode, waarbij vrouwen bepaalde koolhydratengroepen minder eten. Bij deze methode eet je eerst zes weken FODmap arm om vervolgens weer stap voor stap één product uit een koolhydraatgroep te hertesten. Daarna gaan we kijken hoe daarop gereageerd wordt. Zo gaan we de zes groepen af, om te kijken welke soort er verantwoordelijk is voor bijvoorbeeld buikpijn, een opgeblazen gevoel of voor ontlastingsproblemen.

Mijn voedingsadviezen zijn dus persoonlijk. Als je op het internet gaat zoeken kun je per ongeluk de verkeerde adviezen volgen. Dan vallen mensen te veel af omdat ze te weinig eten, of kunnen er tekorten ontstaan in de voeding. Dat is niet wenselijk gezien deze mensen vaak nog geopereerd moeten worden. Je hebt persoonlijk uitleg nodig over voeding, omdat iedereen een andere voedingsbehoefte heeft.’’

Vrouwen met endometriose kunnen ook enorm moe zijn, kan voeding helpen om deze vermoeidheid tegen te gaan?

‘’Als de darmen rustiger zijn merk je dat de rest van het lichaam vaak ook wat rustiger wordt. Van vrouwen hoor ik weleens terug dat ze energieker zijn nadat ze hun eetpatroon hebben aangepast. Vermoeidheid kan een gevolg zijn van de ontstekingen die endometriose veroorzaakt, of omdat het zwaar kan zijn om met endometriose te leren leven. Moe-zijn kan dus meerdere oorzaken hebben. Als vrouwen zich energieker voelen doordat ze anders zijn gaan eten, dan is dat een mooie bijvangst van het dieet.’’

Wat vind je nog meer belangrijk om te benoemen over endometriose en voeding?

‘’Lezers van dit artikel hebben misschien vragen, of herkennen klachten. Dan is het belangrijk om dit met je huisarts te bespreken, en dat hij of zij je doorverwijst naar een gynaecoloog met veel kennis over endometriose. Ga niet op eigen houtje zoeken naar voedingstips, maar bezoek een gespecialiseerde diëtist. Voor meer informatie kun je bij de Endometriose Stichting kijken, of bij Endometriose in Balans.

Kort samengevat is mijn boodschap: ik gun iedereen goede zorg.’’

Lees ook: ‘God gaf geen antwoord op onze vragen, maar zei: Ik ben er’

Geschreven door

Judit van Dijk-Besters

--:--