Ga naar submenu Ga naar zoekveld

De film ’24 uur met Kinga Bán’ volgt de zangeres tijdens een van haar laatste concerten

Een uniek inkijkje in haar leven

Donderdag 21 april ging de film ’24 uur met Kinga Bán’ in première. Tegelijkertijd werd de biografie van de drie jaar geleden overleden zangeres gepresenteerd. Eva-redacteur Rita was aanwezig tijdens deze bijzondere avond en ging in gesprek met filmregisseur Willemijn Goos en muziekjournalist en schrijver Johan Bakker.

Deel:

De zaal was tot de laatste stoel gevuld met mensen die allemaal op de één of andere manier een rol hebben gespeeld in het leven van de overleden Sela-zangeres Kinga Bán, of een bijdrage hebben geleverd aan haar biografie. Johan Bakker, auteur van de biografie van Kinga, vertelde hoe zijn boek tot stand is gekomen en overhandigde het eerste exemplaar aan Reinder IJmker, weduwnaar van Kinga. Regisseur Willemijn Goos, schoonzus van Kinga, verschoof de aandacht vervolgens van het boek naar de film. De lichten doofden en op een zwart scherm stond met witte letters de liedtekst van het eerste couplet van haar lied Geborengeschreven.

24 uur met Kinga Bán

In de film 24 uur met Kinga Bán, is Kinga gedurende een dag te volgen in de aanloop naar één van haar laatste concerten. Er worden unieke beelden van haar privéleven getoond en als hoogtepunt wordt de kijker meegevoerd door de prachtige muziek, die zij ten gehore brengt tijdens het concert U weet het toch. Liederen als Wat hou ik van Uw huis, Vandaag, en Ik zal er zijn, bezorgt de kijker kippenvel.  Bijna drie jaar nadat Kinga Bán aan de gevolgen van kanker overleed, krijgt de kijker een heel persoonlijk inkijkje in het leven van deze getalenteerde, diepgelovige vrouw.

Het laatste lied dat zij zingt, vlak voor het einde van de film, klinkt als een definitief afscheid. Geëmotioneerd verdwijnt Kinga uit het beeld. Nadat de laatste toon heeft geklonken en de film is afgelopen, blijft het even muisstil in de stampvolle bioscoopzaal. Alle aanwezigen zijn zich ervan bewust dat wat ooit was er nooit meer zal zijn. Ook Frans Korpershoek, zanger van Sela, is diep onder de indruk van de film. “Vanavond was Kinga weer even heel dichtbij”, zegt hij. “Het voelde zo vertrouwd. Bijna alsof we een moment terug in de tijd waren.” Ook op auteurscoach Beppie de Rooy van Uitgeverij Mozaïek maakte de film diepe indruk. “Categorie filmhuisfilm, dicht op de huid, registratie pur sang. Klasse! Wat was het een mooie avond!”

Leven met de dood voor ogen

Willemijn Goos
Willemijn Goos.

“Het idee voor deze film ontstond spontaan”, vertelt Willemijn Goos, filmmaker en schoonzus van Kinga en Reinder. “We zaten ongeveer twee maanden voor haar sterven in een pannenkoekenhuis om de verjaardag van één van de kinderen van Kinga en Reinder te vieren. Kinga vertelde dat ze de vraag had gekregen of zij mee zou willen werken aan een interview en filmopnames. Ze gaf aan daar geen zin meer in te hebben. Toch wilde ze nog wél heel graag de boodschap van een toekomst vol van hoop delen, voordat ze kwam te overlijden.” Toen Willemijn werd gevraagd of zíj zo`n film in haar eigen stijl zou willen maken, besloot ze dit te doen. Ze beschouwde het als een mooie uitdaging om in de film te laten zien hoe Kinga leefde met de dood voor ogen. “Ze had als lijfspreuk dat je moet leven bij de dag. Ik vond dat heel mooi klinken, maar toen ik in de praktijk zag hoe zij haar lijfspreuk daadwerkelijk waarmaakte, maakte dat diepe indruk op mij. Ze bleef altijd positief, ook al stapelden de donkere wolken zich boven haar hoofd.” Willemijn was tijdens het filmen, volgens haar zwager Reinder, ‘als een vlieg op de muur’ en zorgde ervoor dat ze voortdurend op de achtergrond bleef. “Ik heb bewust niemand gevraagd voor het licht en het geluid, maar alles erg simplistisch gehouden.”

Het idee voor deze film ontstond spontaan

Kinga beleefde het toppunt van haar carrière terwijl haar lichaam het liet afweten. “Ze had een positieve luchtigheid, zonder de zwaarte van haar leven uit het oog te verliezen. Was dat God? Of was dat haar karakter? Ik kwam er niet uit, maar het inspireerde mij in elk geval wel”, zegt Willemijn. “Je hoort vaak dat als mensen ziek worden ze niet meer kunnen doen waar ze goed in zijn. Bij Kinga was het juist andersom; ze ging hetgeen ze goed kon nóg beter doen, door de verdieping die ze door haar ziekte kreeg.”

Willemijn is erg benieuwd wat deze film met de kijkers zal doen. “Al die tijd waren het privébeelden en nu gaan ze de wereld in. Is het een lied dat hen zal raken of juist een bepaald beeld? Ik vond het bewonderenswaardig hoe ze op God bleef vertrouwen, ondanks alles wat zij moest meemaken. Het is Kinga nooit om zichzelf gegaan; ze had God op de eerste plaats staan in haar leven. Door middel van deze film kan Kinga als het ware nog één keer het goede van God laten zien. Ik ben blij dat ik daaraan mee mocht werken.” 

Biografie over Kinga

Johan Bakker, foto Ron Beenen
Johan Bakker, foto Ron Beenen.

Tegelijk met de film werd ook de biografie van Kinga Bán gepresenteerd. Muziekjournalist en schrijver Johan Bakker sprak met familieleden, collega-muzikanten, vrienden en buren, die Kinga's portret allemaal op hun eigen manier inkleurden. Over hoe het idee om een biografie over Kinga te schrijven is ontstaan vertelt hij: “De stem van Kinga fascineerde mij al een tijd en ik zag met bewondering hoe zij mensen kon ontroeren met haar muziek. In dezelfde periode als Kinga kreeg ik darmkanker. Ik mocht het overleven. Haar verhaal toonde opmerkelijke overeenkomsten tussen dat van de Amerikaanse zangeres Eva Cassidy, waar ik eerder een biografie over schreef. Na mij over mijn schroom heen te hebben gezet, besloot ik de familie IJmker te benaderen met de vraag of ik een biografie over Kinga mocht schrijven.”

Met uitzondering van een enkele recensie had Johan nauwelijks ergens gelezen wat Kinga zo bijzonder maakte als zangeres. “Die kant sprak mij als muziekrecensent juist erg aan. Haar stem was enorm veelzijdig. Ik heb daarom geprobeerd om dat talent naar voren te laten komen in het boek.”

Iets wat Johan zeker is gelukt. Hij neemt de lezer niet alleen van het begin tot het eind mee door haar privéleven, ook haar muzikale carrière wordt vanuit verschillende perspectieven belicht. Wetenswaardigheden over Kinga, die tot nu toe nooit openbaar zijn gemaakt, komen aan bod in het boek. Een jaar lang was Johan bijna dag en nacht bezig met het verzamelen van informatie, het interviewen van mensen en het schrijven van dit boek. “Het was lastig om het verhaal af te ronden; er was altijd weer meer te vertellen. Nu ik meer weet over haar, is mijn bewondering voor haar muzikaliteit en haar doorzettingsvermogen aan het eind van haar leven gegroeid. Kinga was heel puur, authentiek en erg sociaal.”

Ze klaagde niet, maar sloeg ze er gewoon doorheen.

Johan was opgelucht dat Reinder hem zijn vertrouwen gaf en hij groen licht kreeg om het boek te schrijven. “Als iemand een boek over míjn vrouw zou schrijven, zou ik geen oog dicht doen en precies willen weten wat er allemaal werd opgeschreven. Reinder deed dat niet en vertrouwde mij dit onvoorwaardelijk toe. Iets wat ik enorm heb gewaardeerd. Mijn gesprek met Reinder heeft mij zoveel informatie opgeleverd. Naast de lange lijst met namen van mensen die ik voor het boek zou kunnen benaderen, deelde hij ook leuke, persoonlijke anekdotes met mij. Zo vertelde hij mij over hun reis naar Nepal, toen ze twee jaar getrouwd waren. Kinga was op dat moment vijfentwintig weken zwanger van hun oudste dochter. Reinder had tijdens zijn jeugd in Nepal gewoond en wilde Kinga graag laten zien waar hij was opgegroeid. Hij wist uit ervaring hoe bergachtig dat gebied was, dus hij kocht een stel stevige bergschoenen voor Kinga en drukte haar op het hart haar beenspieren vooraf goed te trainen. Hij zei: ’Als je ongetraind door de bergen wandelt, krijg je gegarandeerd spierpijn en loop je zelfs kans op vervelende blessures.’  

Reinder gaf het goede voorbeeld en zorgde dat zijn conditie op peil was. Op de dag van vertrek bleek de schoenendoos van Kinga nog ongeopend. In Nepal liepen ze een halve dag, staken zes rivieren over en beklommen evenveel heuvels. Daarna bedwongen ze nog een deel van het Himalayagebergte. Zelfs voor Reinder was het afzien, maar Kinga gaf geen krimp. Ze moest het zwaar hebben gehad, maar wilde niet opgeven. Reinder zegt hierover: “Ze accepteerde het leven zoals zich dit aandiende en hield niet van plannen. Als ze ergens voor ging, gaf ze zich voor honderd procent. Ze klaagde niet, maar sloeg zich er gewoon doorheen.” Iets wat tijdens haar ziekte ook duidelijk zichtbaar werd.

Getalenteerd kind van God

Het is Johan gelukt om in zijn boek Kinga neer te zetten zoals ze was. Een boek dat door Eva-redacteur Rita met een lach en een traan werd gelezen. Een traan om het trieste feit dat een vrouw die ons nog zoveel van de liefde van God kon leren zo vroeg werd thuisgehaald. Een lach om de prachtige verhalen die worden aangehaald in dit boek en het rake beeld dat van Kinga wordt geschetst. Na het lezen van het laatste hoofdstuk, daalt het besef dat er met Kinga een getalenteerd kind van God, een mooi mens en een geliefde vrouw en moeder is heen gegaan. Opnieuw geboren om God voor eeuwig met haar zuivere stem groot te mogen maken.

In aanloop op de première sprak Kinga's man Reinder met Eva: ‘Ik heb het feit dat Kinga er niet meer is geaccepteerd. Dat betekent niet dat het altijd leuk is’

'24 uur met Kinga Bán’ is in mei en juni te bekijken in diverse bioscopen in het land of via een online stream. Klik hier voor meer informatie.

Geschreven door

Rita Maris

--:--