Gerdien (28) maakt het conflict in Israël van dichtbij mee

Gerdien woont met haar man Peter zo’n negen maanden in Israël. Ze zijn uitgezonden via de Near East Ministry en werken als vrijwilligers bij ADI, Negev, een gehandicapteninstelling in Israël. “Wij zijn net het extra paar handen voor de begeleiders. We helpen bijvoorbeeld eten geven en regelen activiteiten. Die extra ondersteuning is juist nu hard nodig. Ik werk op een groep met mensen met een ontwikkelingsleeftijd van maximaal twee jaar. Ze begrijpen de huidige situatie niet. Een paar zijn er getraumatiseerd. Als het luchtalarm gaat, beginnen ze hard te huilen.”

Afweergeschut

En dat luchtalarm gaat de laatste tijd regelmatig af in haar woonplaats Ofakim, zo’n 25 kilometer van de Gazastrook. Een á twee keer per dag, volgens Gerdien. “Je hebt dan 45 seconden om in de saferoom te komen en moet daar zo’n vijf minuten blijven. De saferoom is een verstevigde kamer waar je veilig bent voor raketten”, legt ze uit. “We wonen in een klein dorpje, dus er worden niet veel raketten op ons geschoten, maar soms komen raketten die voor grotere steden bedoeld zijn hier terecht. We zien en horen hier heel veel. Om de zorginstelling heen zit afweergeschut, dat soms raketten uit de lucht haalt. We zien regelmatig wat overvliegen. Ook de acties in Gaza horen we ’s nachts. Dat zijn heftige explosies, waarvan ons huis soms trilt. Hierdoor kunnen we niet rustig slapen. Ook is er regelmatig ’s nachts luchtalarm en lig je sowieso continu met gespitste oren in bed. Bang om een luchtalarm te missen. Dat heeft impact op je mentale gezondheid, waardoor je in een negatieve spiraal kunt komen. Het is goed om er met anderen over te praten.”

Ondanks dat ze soms angstig is, is Gerdien ook nuchter. “Soms zijn we druk met het geruststellen van onze families. Wij zien hier maar een klein deel, maar vanuit Nederland lees je al het nieuws over heel Israël. Bovendien is er voor ons een stukje gewenning”, vertelt ze. “We voelden het als onze roeping om naar Israël te gaan en God daarin te volgen. Soms voel ik me bang en vervelend, maar uiteindelijk weet ik dat God ons hier heeft geplaatst. Het is goed zoals het is.”

Leuke meid

Gerdien kreeg veel respect voor de mensen die al jaren in Israël leven. “Zij leven al lange tijd in deze spanning. Je weet nooit wanneer het weer escaleert. Iedereen hier kan wel een geliefde noemen die bij een conflict overleed. Daarnaast zijn veel mensen getraumatiseerd en dat vind ik pittig om te zien. We waren pas bij een gezin met een meisje van zeventien. Toen we over ‘de situatie’ spraken, werd ze heel angstig. Ze wilde er niets van horen”, vertelt ze. “Vannacht had ik nachtdienst met een collega met een Arabische achtergrond. Ze vertelde dat het lijkt alsof de Joodse mensen, met wie ze altijd een goede relatie had, haar niet meer vertrouwen. Alsof zij hen iets aan zou doen. Dat vind ik heel erg om te horen. Het is een hele leuke meid die er weinig aan kan doen dat de situatie is zoals die is, maar ze wordt er wel op aangekeken.”

Het conflict in Israël infecteert de hele samenleving

Peter, de man van Gerdien, haakt even aan bij het gesprek. “Het conflict dat hier plaatsvindt, infecteert de hele samenleving. Mensen die jarenlang in vrede samenwerken in een instelling, kunnen opeens tegenover elkaar komen te staan. Als er straks een wapenstilstand komt, is de strijd voorbij, maar is alles nog niet hersteld. Dat kost veel tijd.”

Gerdien: “Het doet heel veel zeer om te zien hoe mensen ermee worstelen. Het is een heel ingewikkelde situatie. Er zijn veel verschillende meningen en natuurlijk hebben wij ook onze gedachten erover, maar we proberen neutraal te blijven. Omdat we Nederlanders zijn neemt niemand ons dat kwalijk en daar zijn we heel blij om. We vinden het vooral heel erg dat burgers het slachtoffer zijn van een conflict tussen Hamas en de Israëlische regering. Hoe kan de wereld zo slecht zijn dat er rakketten op onschuldige burgers worden afgeschoten? Het is te bizar voor woorden. Met beide doelgroepen hebben we erg te doen. Met de andere vrijwilligers bidden we elke avond voor het conflict en dan proberen we te bidden voor beide kanten. Arabieren zijn ook vriendelijke en gastvrije mensen die hun leven hier willen opbouwen. Wij kunnen met zowel Joden als Arabieren heel prettig samenwerken.”

Etenstijd

Voor de mensen in de gehandicapteninstelling heeft het conflict ook impact. “’s Nachts slaapt een deel van hen in de saferoom. Daar is helaas geen ruimte voor iedereen, dus degenen met de veiligere slaapkamers blijven gewoon op hun eigen kamer. Overdag mogen de bewoners weinig naar buiten, omdat ze anders niet op tijd in de saferoomkunnen zijn en activiteiten worden afgezegd. Verder merk je de spanning onder de bewoners. Als er een vliegtuig laag overvliegt, springt een van mijn cliënten bijvoorbeeld omhoog met de handen tegen de oren. Ze is heel angstig door ervaringen uit het verleden”, zegt Gerdien.

“Officieel werk ik 35 uur per week, maar nu meer. Zo werk je nu meestal met meer mensen om iedereen op tijd in de saferoom te kunnen krijgen en mensen gerust te stellen. Soms proberen we grapjes te maken en bewoners zo gerust te stellen. Onlangs ging het alarm precies rond etenstijd af. Een cliënt van Peter was enorm boos, want nu moest hij naar de saferoom in plaats van dat hij lekker kon gaan eten. Toen grapte Peter: Misschien moet je Hamas bellen dat ze de volgende keer rekening houden met de etenstijd. Daar kon hij gelukkig om lachen.”

Vrede en oorlog

Gerdiens man herinnert zich nog een voorval dat illustreert hoe dicht vrede en oorlog in Israël bij elkaar liggen. Hij vertelt: “Onlangs waren we in Jeruzalem voor Jeruzalemdag. Er was een gebedsbijeenkomst waarop gedankt werd voor de bevrijding van de stad. Zo’n anderhalve kilometer verderop zag ik het tempelplein liggen. Het was bij ons een vredig moment, maar bij het tempelplein zagen we flitsgranaten ontploffen. Vrede en oorlog ligt hier zó dicht bij elkaar!” 

Ondanks het gevaar overwegen Gerdien en Peter niet om Israël te verlaten. “Het zou raar zijn om alleen mooie dingen met het Joodse volk te delen. We merkten dat mensen het tijdens de coronacrisis extra waardeerden dat we hier waren. Dat is nu weer zo. Het kost veel energie, maar het is goed om hier te zijn. Het is fijn dat bewoners onze bekende gezichten blijven zien en voor de andere medewerkers zijn wij degenen die buiten het conflict blijven. Dat is voor hen iets heel moois.”

Lees ook: Sara is een in Nederland geboren en getogen Joodse, maar Israël voelt als thuiskomen