Reinder IJmker, weduwnaar van zangeres Kinga Bán over de film over haar leven

Naar aanloop van één van haar laatste concerten, werd Kinga Bán vierentwintig uur lang gevolgd door haar schoonzus; documentairemaker Willemijn Goos. Een verhaal met unieke beelden van haar privéleven met als hoogtepunt haar concert U weet het toch. Deze muzikale documentaire laat een levend getuigenis zien van een hoopvolle God die ondanks, en misschien zelfs dankzij, tegenslag volop geloofd mag worden.

Kinga`s man Reinder was betrokken bij het maken van deze film. Hij heeft de film zelf al gezien en het boek dat al gelezen. “Ik heb de film met gemengde gevoelens bekeken. De film geeft namelijk een inkijkje in ons privéleven, dus het is erg persoonlijk. Het geeft aan de ene kant een heel warm gevoel om te zien hoe het toen was. Aan de andere kant is het erg onwerkelijk; mijn leven is drie jaar later zo heel anders. Het geeft een beetje een gevoel van vervreemding.”

Op de plank

Willemijn Goos heeft in de vierentwintig uur dat ze Kinga heeft gefilmd veel mooie beelden geschoten. “Kinga en ik hebben de beelden bekeken, maar daarna kwam het ‘op de plank’ terecht. We werden in beslag genomen door allerlei zaken die onze gedachten gevangenhielden. Kinga werd steeds zieker en ze voelde een groot verlangen om voor haar sterven het album Geboren te maken. Al haar aandacht ging daarnaartoe en tegen alle verwachtingen in lukte het haar om nieuwe liederen te schrijven en te zingen.”

Met dit album wilde ze meegeven dat het sterven van een christen betekent dat je opnieuw geboren wordt en het leven dan pas écht begint. “Ze zag uit naar deze dag en zong hier vol verlangen over in de liederen die ze schreef. Ze zei: ‘Ik vind het belangrijk dat mensen naast verdriet ook vreugde voelen als een christen sterft. Op het moment dat ik sterf, word ik namelijk opnieuw geboren! Ik hoop dat mensen dat gaan voelen en ervaren met het sterven.’ Ze hoopte dat de boodschap die zij in haar liederen ten gehore bracht, mensen tot Jezus zou brengen.” Enkele maanden nadat Kinga Bán ‘opnieuw werd geboren’ (6 mei 2019) trok Reinder met collega-muzikant Roeland Smith door het land om het album Geboren te presenteren.

Biografie

Op een dag werd Reinder benaderd door auteur, kunstcriticus en muziekliefhebber Johan Bakker. “Hij vroeg mij of hij een boek over het leven van Kinga zou mogen schrijven.” Eerder schreef hij de biografie van Eva Cassidy, een Amerikaanse zangeres die op 33-jarige leeftijd stierf aan de gevolgen van uitgezaaide huidkanker. “Johan was erg geïnteresseerd geraakt in de muziek en het leven van Kinga. Toen hij mij benaderde met zijn vraag moest ik meteen denken aan de filmbeelden die Willemijn had gemaakt en bedacht ik dat het mooi zou zijn om dit met elkaar te combineren.”

In eerste instantie was Reinder bang dat een biografie al gauw op mensenverheerlijking zou gaan lijken. “Dat wilde ik absoluut niet, want Kinga vond het altijd erg belangrijk dat God op de eerste plaats stond. Het ging haar nooit om wie zij was en wat zij deed, maar altijd om God. Ik maakte Johan duidelijk dat ik niet wilde dat Kinga op een voetstuk zou worden gezet, want dat zou het laatste zijn wat ze zelf zou hebben gewild. Ze was juist een bescheiden persoon. Gelukkig bleken Johan en ik hetzelfde voor ogen te hebben. Het is mijn hoop dat, door middel van dit boek én de film, mensen de liefde van en voor Jezus mogen ervaren. Ik weet dat Kinga dit ook heeft mogen ervaren en zie dit terug in zowel het boek als de film. Ik denk dat het eindresultaat helemaal in de lijn is van wat Kinga belangrijk vond: God grootmaken.”

Tijdens de première zal ik haar extra missen en zal haar lege plek pijnlijk voelbaar zijn

Reinder heeft altijd met veel plezier achter de schermen meegeholpen met Kinga. “Het voelde fijn om haar te helpen. Ik vind het daarom enorm waardevol dat wat zij destijds is begonnen, af te ronden met deze biografie en de film en dit alles een mooi plekje te geven. Ik ben dankbaar dat het allemaal is gelukt en we het eindresultaat mogen delen. Regelmatig krijg ik de vraag of het proces rondom het ontstaan van het boek en de film ervoor heeft gezorgd dat ik Kinga wat dichterbij voelde. Zo heb ik dat niet ervaren, want dit nam voor mij het gemis niet weg.”

Voor Reinder waren er als het ware twee Kinga’s: Kinga de zangeres en Kinga zijn vrouw en de moeder van hun kinderen. “Persoonlijk mis ik mijn vrouw Kinga en de moeder van onze kinderen het meeste. Ik mis haar als de kinderen een mijlpaal bereiken of als ik iets met haar wil delen of overleggen over de kinderen. En ja, tijdens de première zal ik haar ook missen en zal haar lege plek pijnlijk voelbaar zijn. We hebben een keer eerder een filmvoorstelling gehad met Kinga`s muziek en daar gingen we samen heen. Nu zal ik er alleen zijn, dat doet pijn. Er zijn van die momenten dat het gemis extra naar voren komt en dit is er zo een. Haar missen is iets wat komt en gaat, maar wel continu aanwezig is en zal blijven.”

Portret

Het eindresultaat van het boek en de film zijn helemaal naar Reinders zin. “Ik heb het boek al uit en vond het erg mooi om te lezen. Het was voor mij wel een beetje onwennig om iets wat andere mensen hebben gemaakt over mijn vrouw te zien en te lezen, maar ze hebben heel goed laten zien hoe haar karakter was en wie zij als persoon was. Ik kon me in het verleden aan bepaalde dingen van Kinga irriteren, maar nu ik die dingen terugzie en lees, bekijk ik ze met hele andere ogen en vind ik ze opeens heel leuk.”

Johan heeft heel veel mensen gesproken en daaruit is naar voren gekomen dat Kinga een erg grappig persoon was. “Ik herken haar hier erg in. De kinderen lezen het boek ook en vinden het superinteressant; ze lezen dingen over hun moeder die ze nog niet wisten. Ik ben Johan dan ook erg dankbaar voor de tijd en energie die hij heeft gestoken in het verzamelen van informatie en het schrijven van dit boek. Het portret dat hij van Kinga heeft weten neer te zetten doet echt recht aan haar én aan wat zij wilde uitdragen en belangrijk vond. Ik vind het mooi dat zowel Willemijn in de film, als Johan in het boek, Kinga hebben weten te vangen zoals ze was. In beiden komt duidelijk naar voren hoe groot haar liefde voor God was en hoe graag ze hiervan wilde getuigen in haar leven en door middel van de stem die ze van God had gekregen.”

Ik heb het feit dat Kinga er niet meer is geaccepteerd. Dat betekent niet dat het altijd leuk is

Ondanks alle emoties die het misschien zal oproepen heeft Reinder veel zin in de première. “Ik denk dat ik die avond veel vreugde zal voelen. Ik had dit bijzondere moment natuurlijk het liefst met Kinga gedeeld. Ondanks dat heb ik me voorgenomen te genieten van het moment, want alle tijd en energie die hierin is gestoken, is een feestje waard! Als je me zou vragen hoe het met mij gaat kan ik gelukkig nog steeds met ‘goed’ antwoorden. Alleen is mijn ‘goed’ anders dan een aantal jaren geleden. Ik heb het feit dat Kinga er niet meer is geaccepteerd en ik geloof dat wanneer je dit accepteert, je dit verdriet een onderdeel van je leven kunt laten zijn. Als het een deel van je leven is, kun je er ook mee leren leven. Dat is anders dan wanneer je ertegenaan blijft schoppen; dan blijf je erin hangen en kun je niet meer leven. Het feit dat ik het geaccepteerd heb, betekent niet dat het altijd leuk is, alleen weet ik dat dit verdriet nu eenmaal bij mijn leven hoort.”

Reinder heeft God nooit de schuld gegeven van het lijden dat Kinga en hun gezin is overkomen. “God voelde er juist van het begin tot het einde bij. Er is nu eenmaal veel lijden in de wereld. Kijk alleen al naar de oorlog die nu in Oekraïne woedt. Ziekten, rampen en oorlogen zijn helaas niet te voorkomen. Als het je overkomt moet je staande zien te blijven en dat is ons alleen gelukt doordat God erbij was en is. Ik kan me wel afvragen waarom ons dit is overkomen, maar daar zullen we nooit een antwoord op krijgen. Ik heb er in plaats daarvan voor gekozen om verder te gaan en vertrouw erop dat God erbij is en voor ons zorgt. Uiteindelijk leven we nu nog in een gebroken wereld en zijn we onderweg naar een volmaakte plek. De plek waar Kinga nu al mag zijn.”

Lees ook: Liesbeth Koedoot verloor haar dochter Nine én beste vriendin Kinga

Meer informatie over het boek en de film vind je op de website van Kinga Music.