Halloween als christen: 'Sommige dingen die ik zag riepen twijfels op'

'Vanbinnen gingen alle alarmbellen af'

30 oktober 2020 · Leestijd 6 min ·

· ·

Pompoenen op de vensterbank, skeletten in de tuin. Halloween wordt in Nederland steeds meer gevierd. Lampionoptochten en griezelfeestjes zijn razend populair, maar veel christenen vinden Halloween maar niks. Hoe onschuldig is het eigenlijk? Kan het kwaad om als christen mee te doen aan Halloween? Redactiestagiaire Iris ging op zoek naar het antwoord.

Vorig jaar ben ik met een aantal kerkvrienden naar Walibi Fright Night geweest, het jaarlijkse Halloweenfestival van pretpark Walibi. Er waren spookpiraten, kwade superhelden, een statige boskoning en -koningin met onderdanen en meer. De make-up en het acteerwerk vond ik fantastisch. Het was een heerlijke avond griezelen en we hebben enorm veel lol gehad. Maar toch… Sommige dingen die ik daar zag riepen twijfels op. Zo was er een zwarte priesteres die een meisje offerde aan een of andere godheid. Vanbinnen gingen alle alarmbellen af. We zijn daar snel weer weggegaan.

All Hallows Eve

Halloween stamt af van een mengeling van Keltische en katholieke gebruiken. De naam Halloween is een verbastering van All Hallows Eve, of Allerheiligen. Tijdens dit katholieke feest werden alle heiligen herdacht.

Volgens de Kelten was de scheiding tussen de levende wereld en het dodenrijk het dunst tijdens Halloween

Voor de Kelten was eind oktober ook een bijzondere tijd. Zij vierden dan dat de oogst binnen was en dat er was gezaaid voor het nieuwe jaar. Ze noemden hun Nieuwjaarsfeest Samhain. De Kelten geloofden dat tijdens Samhain de scheiding tussen de levende wereld en het dodenrijk het dunst was. Dit vierden ze uitbundig. Toch waren de Kelten ook bang voor Samhain. Ze geloofden namelijk dat niet alleen overleden familie, maar ook boze geesten makkelijk over de grens kwamen. Om zich hiertegen te beschermen, kleedden de Kelten zich zo afschrikwekkend mogelijk. Hier komt waarschijnlijk de traditie om je met Halloween te verkleden vandaan.

Kerstballen

Halloween stamt dus grotendeels af van een ‘heidens’ feest. Je zou zeggen dat dat een goede reden is om niet aan Halloweentradities mee te doen. Aan de andere kant: er zijn meer tradities met een twijfelachtige afkomst. Kerstversiering bijvoorbeeld. De Germanen versierden bomen om natuurgeesten gunstig te stemmen. Kerstballen dienden om boze geesten af te schrikken. Toch zijn er niet veel christenen die iets tegen kerstballen hebben.

Haunted house

Onder christenen is Halloween elk jaar weer een discussiepunt. Het is lastig om je grenzen te bepalen. Wat kan wel en wat niet? Sommige christenen kiezen daarom om helemaal niks met Halloween te doen. Anderen vinden Halloween juist een mooi moment om mensen over God te vertellen.

We raakten met mensen in gesprek over het leven en de dood

Wij hebben bijvoorbeeld met de kerk wel eens een haunted house georganiseerd. Bezoekers begonnen op de begane grond in een griezelrestaurant, waar ze ogen en slijm geserveerd kregen van angstaanjagend personeel. Op de tweede verdieping kwamen ze terecht in een donkere kamer met kwellende mensen en demonen en op verdieping drie was licht. Daar werd verteld over Jezus ie redding brengt. Het was een goed aanknopingspunt om de mensen te bereiken die naar de stad waren gekomen voor een Halloweenfeestje. We raakten met veel mensen in gesprek over leven en dood en konden het evangelie van Jezus vertellen.

Light in the night

Ik sprak met Lianne van Dijk, projectcoördinator bij Ark Mission over hun project Light in the night. Daarmee bieden ze een alternatief voor ouders en kinderen die Halloween liever links laten liggen. Lianne vertelt: “We zagen om ons heen dat Halloween door meer en meer mensen wordt omarmd. Hier maakten wij ons zorgen over. Halloween is een feest dat van oudsher een geestelijke inhoud heeft, waarin het contact met het dodenrijk centraal stond. En hoewel veel mensen daar in de huidige tijd niet zo mee bezig zijn, denken wij wel dat die achtergrond nog steeds meespeelt.

Halloween leidt de aandacht af van Degene die de dood overwonnen heeft. Dát is waar het om gaat. We willen daarom juist in deze periode de aandacht vestigen op de God van licht en leven. Niet door afkeurend te staan tegenover mensen die wel Halloween willen vieren, maar door een positief alternatief te bieden aan mensen die onze overtuiging delen.”

Light in the night maakt programma’s en lespakketten voor basisscholen en kerken. Zo bieden ze een draaiboek voor een Light-in-the-nightfeest. “Kerken kunnen dit feest zelf organiseren op de avond (of middag) van Halloween om de kinderen zo alsnog een gezellige en leuke tijd te laten hebben in een omgeving die voor hen veilig en vertrouwd voelt. Met activiteiten die écht spannend zijn, maar geen angst oproepen.

God is sterker dan alle geestelijke machten

Het verschil tussen Light in the night en Halloween is dat we kinderen nadrukkelijk de boodschap meegeven dat ze niet bang hoeven te zijn. De focus ligt op licht in plaats van op duisternis. Dit jaar wordt zo’n groot feest natuurlijk lastig in verband met de coronapandemie. We hebben daarom aan het kerkenprogramma tips voor thuis toegevoegd. Zo kunnen kerken alsnog handvatten geven aan gezinnen om er thuis iets vrolijks en gezelligs van te maken met elkaar. Dat kunnen we nu misschien nog wel meer gebruiken dan anders!