Podcastmaker spoort 37 ‘Ranchi baby’s’ op

Het is 1950. Op stoomschip Ranchi, dat van Indonesië naar Nederland vaart, worden 37 baby’s geboren. Bijna allemaal kinderen van KNIL-militairen die Indonesië in allerijl hebben verlaten toen het land onafhankelijk werd. Zij en hun gezinnen moeten vrezen voor hun leven. De meesten van hen hebben Nederland nog nooit gezien. In De Ranchi Baby’s, een podcast van de NTR, spoort Joost Wilgenhof de op zee geboren baby’s op en duikt hij in een beladen koloniale erfenis.

Hoe kwam je op het idee om dit verhaal te maken?
“Ter voorbereiding op een expositie in Museum Perron Oost over migranten vonden we een foto in het archief van het Internationale Instituut voor Sociale Geschiedenis. Daarop stond een groep vrouwen met kinderen en baby’s aan boord van een schip. Het onderschrift vermeldde dat het om de aankomst van de Ranchi in Amsterdam ging en dat er tijdens de reis maar liefst 37 baby’s waren geboren. Ik wilde dat verhaal verder onderzoeken en kijken of ik al die baby’s bij elkaar kon krijgen voor een reünie, zodat ze met elkaar konden praten.”

Het lukte Wilgenhof de baby’s op te sporen, maar toen hij met hen sprak, ontdekte hij dat het verhaal achter de foto helemaal niet zo vrolijk was. Er was veel verdriet; over de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog en de kille ontvangst in Nederland. De ‘baby’s’, die inmiddels 72 jaar oud zijn, wilden dit verhaal graag aan Wilgenhof vertellen. Dus besloot hij een zesdelige podcastserie te maken. 

Geweld en onderdrukking
De vaders van deze baby’s hebben als KNIL-militairen gewerkt onder een koloniale bewindvoering. Daarbij onderdrukten ze de oorspronkelijke bevolking en gebruikten ze geweld, terwijl ze zelf een bevoorrechte positie hadden. Daarover horen we ook veel in de podcast. Toch wil Wilgenhof laten zien dat het nog niet zo makkelijk is om te oordelen over de keuzes van deze mensen. “Je zult tijdens het luisteren merken dat het een ongelofelijk ingewikkelde geschiedenis is. Een ‘juist’ perspectief op dit verleden bestaat niet.”

Eigen visie
Het viel Wilgenhof tijdens de gesprekken op dat de op zee geboren baby’s allemaal hun eigen visie op het verleden hebben ontwikkeld – en op hun vader als KNIL- militair. Zo vindt Martin zijn vader een held die zich opofferde voor het gezin, maar ziet Chris zijn vader als een moordenaar. Ze willen verder niet precies weten wat hun vader heeft gedaan, daar in Indonesië. Er werd niet over gepraat en de kinderen lieten het onderwerp uit loyaliteit rusten. Wilgenhof begrijpt dat wel: “Als je aanvoelt dat je ouders rottige dingen hebben uitgehaald, wil je daar dan echt meer over weten?” 

Waarom moest het verhaal van deze baby’s verteld worden?
“Zij vertellen een geschiedenis die we lange tijd niet konden verdragen. Het verhaal van de baby’s laat een parallel zien van hoe we als samenleving omgaan met ons koloniale verleden. We willen zelf ook niet precies weten wat voor rottigs onze voorouders vroeger hebben uitgehaald. Dit verleden is nog steeds te pijnlijk en we sluiten hiervoor liever onze ogen.”