Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Dorien viert bewust kerst zonder familie: ‘De spanning was om te snijden’

Wat als je de feestdagen liever zonder familie doorbrengt? Coach Ruth geeft advies

Bepaalde verwachtingen, onuitgesproken onderwerpen of onderlinge spanningen kunnen kerst met je familie uitputtend maken. Zo weet ook Dorien*. Sinds een aantal jaar viert ze daarom kerst zonder haar familie. ''Om een tegengeluid te geven aan de verplichte gezelligheid deel ik mijn verhaal.''

Deel:

‘’De bom ontplofte een aantal jaren geleden. Ik zat niet goed in mijn vel en de wintermaanden zijn vaak druk voor ons. Na een lange autorit met onze twee energieke kinderen zouden we in het kleine huisje van mijn schoonfamilie met z’n allen kerst vieren. Opa, oma, alle broers, zussen met aanhang opgedirkt in kerstkleding opgepropt op elkaar. Als sardientjes in blik. Ondertussen renden de kinderen om ons heen. En toen gebeurde het: een familielid schreeuwde naar mijn kinderen dat ze te druk waren. Nou hebben wij al niet zo’n goede klik met elkaar, dus de spanning had zich al opgestapeld, maar dit was voor mij de druppel. Ik voelde me niet welkom en vond het vervelend dat onze kinderen zichzelf niet mochten zijn.

Ik ben een uur lang gaan wandelen om bij te komen. Toen ik terugkwam was het tijd voor het toetje. Eigenlijk wilde ik al weg, maar om de sfeer goed te houden ben ik nog gebleven. De spanning was om te snijden. Na het dessert zijn we naar huis gegaan met een rotgevoel. Later heeft hij me gebeld om zijn excuses aan te bieden voor zijn uitbarsting. Toch kreeg ik het jaar daarna weer stress bij het idee dat we met familie kerst zouden vieren. Ik wilde dat echt niet meer. Sinds een paar jaar vier ik kerst daarom wel met ons gezin, maar zonder onze families.”

Elk jaar denk ik weer: waarom zouden we met de hele familie kerst vieren als het zo ingewikkeld voelt

“Met mijn eigen familie vier ik liever ook niet met z’n allen kerst. Ik kom uit een groot gezin met een aantal broers dat psychische problemen heeft. Hun ziektebeelden zorgen ervoor dat bepaalde onderwerpen niet besproken mogen worden. Mensen worden dan boos of lopen weg. Ik ben telkens bang dat ik iets verkeerds zeg. Zo benauwd krijg ik het daarvan. Als we nou gewoon allemaal ‘normaal prettig gestoord’ waren, zonder die ziektebeelden, was het denk ik anders geweest. Elk jaar denk ik weer: waarom zouden we met de hele familie kerst vieren als het zo ingewikkeld voelt? Vooral voor mezelf. Daarom hebben we een keer kerst gevierd met alleen ons gezin, mijn ouders en broertje. Dat vond ik fijn en overzichtelijk.”

Kerst in aangepaste vorm

“Het is voor mij niet definitief dat ik nooit meer kerst met familie wil vieren. Maar wel graag in aangepaste vorm. Ik geef zelf ook geen grote verjaardagen, dat is alleen maar ingewikkeld met onze familiebanden. Ik heb wel geprobeerd erover te praten, maar dat is lastig als mensen een bepaald ziektebeeld hebben. Jammer, maar dat kan ik niet veranderen en voor nu is dat oké.’’

Soms zit ik alleen thuis met kerst met een diepvriespizza als kerstmaaltijd

“Mijn man is een nuchter type en heeft minder moeite met het samenkomen van onze families. Hij vindt het ook druk, maar omdat het nou eenmaal zo hoort, gaat hij gewoon. Hij laat me vrij of ik wel of niet meega, maar dat betekent soms wel dat ik helemaal alleen thuiszit met kerst met een diepvriespizza als kerstmaaltijd. Niet gezellig, maar dat is de consequentie van mijn keuze. Het zijn gelukkig maar twee dagen in het jaar. Sinds ik vaker uitleg hoe en waarom ik kerst op een bepaalde manier vier, hoor ik steeds meer mensen die aangeven dat ze eigenlijk ook geen kerst met familie willen vieren, maar dat dat toch van ze verwacht wordt. Om een tegengeluid te geven aan de verplichte gezelligheid deel ik daarom mijn verhaal. Ik wil laten zien dat het ook oké als je kerst zonder familie viert. Dat het niet gelijk om een familiebreuk hoeft te gaan, maar dat je kerst bijvoorbeeld ook op een ander moment kunt vieren. Je hoeft je niet in alle bochten te wringen om op die twee kerstdagen met alle families bij elkaar te komen.”

“Mijn advies voor anderen die in een soortgelijke situatie zitten is om te goed te kijken naar wat jij aankunt. Als je elk jaar weer veel spanning ervaart vraag ik me af of God dat wel van je vraagt. Daar mag je bewust over nadenken.”

Ideale kerst

“Hoe mijn ideale kerst eruit zou zien? Met een paar goede vrienden die we zelf uitkiezen voor het kerstdiner. En met onze familie drinken we gezellig een kopje thee in een kleinere samenstelling. Vorig jaar hebben we samen met onze kinderen gegourmet. Dat was fijn. Ik ben intuïtief gelovig en als iets echt niet oké voelt, dan ervaar ik sterk dat dat niet goed kan zijn. Ik voel ook dat God zegt dat het oké is dat ik de keuze maak om kerst zonder familie te vieren. Een soort vrede voel ik daarin.’’ Even is Dorien stil, dan vervolgt ze met een hoorbare lach in haar stem: ‘’Kerstvrede.’’

Eva Nieuwsbrief

Speciaal geselecteerde artikelen wekelijks in je inbox ontvangen? Al meer dan 12.000 vrouwen gingen je voor.

E-mailadres

Lees onze privacyverklaring.

Tips van coach Ruth van der Vliet**

Wat kun je doen als je wel kerst wil vieren met familie zonder dat je daarna met een vervelend gevoel weggaat?

Ruth: ‘’Vraag jezelf af: wat kan ik nog met deze familie, patronen en psychische factoren? Wat is er nog echt mogelijk? Als je wel samen kerst wil vieren met familie en je voelt je zwaar en verward tijdens het samenkomen, sta dan stil bij wat je voelt. Wat gebeurt er? Wat kan er anders? Wat wil jij? Je mag jouw gevoel benoemen en herkennen als het emotionele kind in jou. Dat gevoel mag je opdragen als een gebed. Als je het moeilijk hebt, kun je ook allerlei overtuigingen voelen, bijvoorbeeld: ‘ik hoor er niet bij.’ Probeer mild voor jezelf te blijven. Zeg tegen jezelf dat je oké bent, ook als je het moeilijk hebt. En pak je eigen ruimte terug door jouw grenzen en behoeften aan te geven. Een zinnetje wat daarbij kan helpen is ‘voor mij is het oké.’ Als iemand zegt dat je bijvoorbeeld zo stil bent, zeg je: ‘ik ben stil, voor mij is dat oké.’’’

Wanneer kan het beter zijn om kerst met familie over te slaan?

‘’Vraag jezelf van tevoren af: wat wil ik echt? Kan ik het aan? Als je voelt dat je het niet aankan, dan is het fijner om jezelf die ervaring te besparen. Anders wordt het te zwaar.Dan is het belangrijk dat je eerst leert hoe je regie kunt behouden als je met jouw familie bent. Dat je manieren vindt om kerst samen te vieren zonder dat lege gevoel aan het eind. Maar misschien lukt dat wel nooit, dan is goed om mensen op te zoeken met kerst die emotioneel wel beschikbaar zijn. Vrienden bij wie gelijkwaardigheid is.’’

Hoe breng je dat nieuws over op familie zonder anderen te kwetsen?

‘’Door het herkennen van de emoties en te herhalen wat voor jou belangrijk is. Zeg: ‘ik begrijp dat jullie je zo voelen, maar voor mij is dit nu nodig.’ Zo wordt de ander gezien en verwoord je ook je eigen ruimte. Bij sommige mensen moet je dat heel vaak herhalen. ‘Ik zie dat het jullie raakt, maar hier kies ik voor.’ Dat is ontzettend moeilijk, maar als je dat lukt dan is het alsof je een stad hebt overwonnen. Dan ben je tegen al die oude patronen ingegaan. Dat is het begin van een groeiproces.

Je bent niet alleen in deze situatie

En ter bemoediging: weet dat je niet alleen bent. Er wordt zoveel geworsteld met de omgang met familie, zeker tijdens de feestdagen. Dat gegeven biedt misschien wat ontspanning. Neem de ruimte om dit te onderzoeken. Tijdens kerst worden bepaalde patronen en emoties vergroot, maar diezelfde processen gebeuren ook in het dagelijks leven. Bijvoorbeeld dat je ‘ja’ zegt tegen een uitnodiging of extra werkklus, maar je wilde ‘nee’ zeggen. Als je die processen leert herkennen en daarmee om leert gaan, dan gaat kerst vieren samen met anderen vaak ook beter.’’

*Dorien is niet de werkelijke naam van de geïnterviewde
**Ruth van der Vliet is coach en is onder andere gespecialiseerd in intermenselijke processen en Transactionele Analyse.

Lees ook: 'Mijn ouders stonden niet achter mijn relatie en willen daarom niet op ons huwelijksfeest aanwezig zijn'

Geschreven door

Judit van Dijk-Besters

--:--