Anneloes werd mantelzorger voor haar ex-man

Anneloes: “Eigenlijk voel ik zoveel weerstand tegen het woord ‘ex-man’. Deze omschrijving is zo koud, zo kil. Laatst sprak ik iemand die het had over haar ex-genoot. Deze omschrijving dekt wat mij betreft veel meer de lading. Theo was mijn ex-genoot en na onze scheiding mijn collega-ouder.”

Het is inmiddels tien jaar geleden dat Theo en Anneloes uit elkaar gingen. “Na een intense zoektocht en vier jaar relatietherapie werd duidelijk dat er van een Bijbels huwelijk geen sprake meer was. Het was onmogelijk om bij elkaar te blijven, en tegelijkertijd was het onmogelijkheid om te scheiden. In de verste verte was er niets te vinden van een huwelijk zoals God het had bedoeld”, vertelt Anneloes, “maar we hadden wel een belofte gedaan. Voor God en Zijn gemeente.”

Scheiden was geen optie

Ze vervolgt: “We hadden elkaar trouw beloofd in voor- en tegenspoed, in goede dagen en in kwade dagen. In ziekte en gezondheid. Met name dat laatste, in ziekte en gezondheid, heeft lange tijd geknaagd. Theo had een vorm autisme; Asperger. Met name toen de kinderen kwamen, het dagelijks leven zijn structuur verloor en het huis gevuld was met onverwachte prikkels, werd het voor Theo zwaar. Zijn kinderen waren zijn alles, terwijl het hem tegelijkertijd uit balans bracht. Theo zocht een manier om zijn hoofd boven water te houden in de hectiek van het dagelijkse gezinsleven, terwijl ik me steeds eenzamer voelde. ‘Wat God samenvoegt scheidde de mens niet’, had ik altijd geleerd. Scheiden was geen optie.”

Anneloes gaat uiteindelijk zelfs met de kinderen boven wonen en Theo beneden, in de hoop dat dat de rust zal brengen die zo nodig is. “We moesten er alles, maar dan ook álles aan doen om dit huwelijk te laten slagen. Dat was onze opdracht. Opgeven was geen optie. Maar wat doe je als je merkt, ziet en voelt dat twee mensen eraan onderdoor gaan. Bijna letterlijk,” zegt Anneloes. In de laatste fase van hun huwelijk valt ze meer dan twintig kilo af in nog geen zes maanden tijd. “Ook Theo was volledig van de kaart. Niets was duidelijk. Niets was helder. Dit kon en mocht niet langer doorgaan.”

Kinderen centraal

“De gedachte alleen al dat we onze kinderen moesten vertellen dat alles wat voorheen vertrouwd was, onzeker zou worden en dat hun ouders uit elkaar zouden gaan, maakte dat we zoveel langer voor ons huwelijk hebben gevochten. We wisten dat de kinderen ons beiden nodig hadden. Mama én papa. We wilden hen het goede, het Bijbelse voorbeeld geven. God heeft het huwelijk bedoeld als een weerspiegeling van Zijn liefde voor ons. Zijn onvoorwaardelijk liefde. Wat doe je dan als helder wordt dat er op papier nog sprake is van een huwelijk, maar de praktijk zo anders is? Ons huwelijk lag in miljoenen stukjes op de grond. En wij lagen er verslagen naast.

Ondanks alle pijn wisten we één ding zeker: wij zouden er alles aan doen om er samen voor de kinderen te zijn en te blijven. Tijdens het gehele scheidingstraject hadden we een gezamenlijke stip op de horizon: het belang en het welzijn van Luuk en Roos. Ja, ze zouden opgroeien in een gebroken gezin, maar ondanks die gebrokenheid wilden we er alles aan doen om te voorkomen dat zij ‘de kinderen van de rekening’ zouden worden.”

‘Onze omgeving begreep er weinig van. We waren toch gescheiden?'

De eerste periode na de scheiding is complex voor Anneloes. “Ik bleef van Theo verwachten wat ik tijdens het huwelijk ook verwachtte. Tot ik besefte dat wat hij mij tijdens het huwelijk niet kon geven, hij na de scheiding niet ineens wel kon geven. Dat was niet omdat hij het niet wilde maar omdat hij het niet kon” Ook zijn er de clichés waar mee afgerekend moet worden: “Na een scheiding hoor je ruzie te hebben. Je komt niet meer bij elkaar over de vloer, enzovoorts.”

Theo en Anneloes komen uiteindelijk tot een samenwerking die bij hen en bij hun kinderen Luuk en Roos past. “Voor Theo was het winkelcentrum een plek waar hij liever met een grote boog omheen liep, dus kocht ik zijn kleding. Ik vond het moeilijk om kerst en oud en nieuw zonder de kinderen door te brengen. Dus kwamen er gezamenlijke momenten op de feestdagen. Theo had geen idee welke kleding de kinderen aanmoesten dus kwam ik wekelijks langs om dit voor de kinderen klaar te leggen. Onze omgeving begreep er weinig van. We waren toch gescheiden? Dat klopt, we waren gescheiden, maar bleven door Luuk en Roos verbonden.”

Ongeneeslijk ziek

Zo’n vier jaar na onze scheiding komt er een allesomvattend bericht. Bij ‘toeval’ wordt ontdekt dat Theo kanker heeft, met uitzaaiingen in zijn hele lichaam. “Op 31 december 2015 kwam het vernietigende bericht: ‘U bent ongeneeslijk ziek’, vertelt Anneloes daarover. “De artsen gaven hem nog negen tot twaalf maanden. Hoe vertel je aan twee kinderen van 7 en 9 jaar jong dat ze afscheid moeten nemen van de vader waar ze zo dol op zijn?  

Korte tijd later werd helder dat Theo ook uitzaaiingen in zijn hersenen had. Er werd gezegd: ‘Meneer, het is niet langer verantwoord dat u alleen bent met uw kinderen, hiervoor is de kans op epilepsie te groot.’ En nu, dacht ik. Hoe nu verder? Na twee slapeloze nachten belde ik mijn partner Henry en zei: mijn hart zegt dat ik weer samen met de kinderen bij Theo moet gaan wonen. Hierop reageerde Henry kort maar krachtig: ‘Volg je hart, ik sta achter je’.

Met buikpijn trok ik opnieuw in de woning waar ons huwelijk was gestrand

Geen alledaagse keuze”, geeft Anneloes toe. “Toch was de keuze snel gemaakt. Het was geen optie dat de kinderen hun vader niet elke dag konden zien. Het was onmogelijk om nu tegen Theo te zeggen: ik neem de kinderen mee en kom regelmatig bij je op bezoek. Dat kon niet. Dat mocht niet. Juist nu was het belangrijk dat de kinderen elke dag bij hun papa konden zijn en visa versa. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik met lood in mijn schoenen afscheid nam van mijn huurwoning en met buikpijn opnieuw in de woning ging wonen waar ook zoveel pijn lag. De woning waar ons huwelijk was gestrand.”

De maanden die volgen zijn intens. “Intens pijnlijk en tegelijkertijd zo waardevol. Door zijn autisme wilde Theo pertinent geen ziekenhuisopname. Ook thuiszorg was geen optie. Gelukkig was ik destijds verpleegkundige, waardoor ik de zorg voor Theo op me kon nemen.” Toch vraagt de zorg voor twee kinderen en een ernstig zieke man veel van Anneloes. “We besloten dat het goed was dat Henry ook bij ons kwam wonen, zodat hij er voor de kinderen kon zijn op de momenten dat ik voor Theo zorgde.

Op een vrijdagavond veranderde de situatie van Theo vrij plotseling. Het was duidelijk dat hij snel zou overlijden. Toen de kinderen hoorden dat papa’s einde nabij was, kropen ze bij hem in bed. Huilend kropen ze tegen hem aan. Henry was op dat moment niet thuis en in eerste instantie voelde ik me zo kwetsbaar en alleen. Henry hoorde er toch ook bij te zijn? Tot ik voelde dat het goed was om dit afscheid juist als gezin te beleven. De periode voor Theo’s dood was allesbehalve makkelijk, maar toch zo waardevol.”

Beeld: Masterpiece visuals

Lees ook: Marieke (45) is mantelzorger voor haar man: ‘Ik probeer niet over de toekomst na te denken’