Hoe kom ik van mijn kledingverslaving af?

In mijn vorige blog vertelde ik dat ik ervan overtuigd ben geraakt dat een andere manier van leven nodig is om de uitdagingen van deze tijd het hoofd te bieden. Ik kwam uit bij het principe van ‘Genoeg’. Als je je zucht naar geld, goed en macht weet te begrenzen, dan zijn we van een heleboel problemen af. Maar dat is natuurlijk theorie. Nu de praktijk. En als ik dan toch voor de leeuwen moet, laat ik dan maar meteen beginnen met een heet hangijzer voor mij, namelijk kleding…

Van kleding heb je nooit genoeg, toch? Knik je heel hard ‘ja’, dan kan ik je de hand schudden. Ik ben namelijk gek op kleding. Het liefst doe ik geweldige, unieke (vaak ook tweedehands) vondsten die mijn garderobe net even completer maken. Dus ja. Ik voelde de bui al hangen. Als ik serieus met het ‘genoeg-principe’ aan de slag wil gaan, kan ik het beste maar meteen een van de voor mij moeilijkste levensgebieden kiezen. Ik weet dat ik daar niet alleen in sta. 

Gedumpte kleding

Er wordt belachelijk veel kleding geproduceerd (onder vaak erbarmelijke omstandigheden voor mens en milieu), dat ook weer in no time wordt afgedankt. Waarschijnlijk ben je daar wel van op de hoogte, maar zoniet dan adviseer ik je om eens de documentaires Fast Fashion Fuik en de aflevering van de Prijsknaller over kleding te kijken. Je mond valt dan echt open en je zult (hoop ik) daarna echt anders gaan kijken naar de kledingindustrie. Want kijk nou toch eens welke foto een poosje terug rondging op sociale media. Hoe bizar is het dat compleet nieuwe kleding gewoon gedumpt wordt in een woestijn, omdat het een ‘overschot’ is? En zo’n overschot is het logische gevolg van die onverzadigbare zucht naar steeds ‘iets nieuws’ om aan te trekken. 

Slechts 30 items

Kleding dus. Om te onderzoeken hoe ik anders met kleding om kan gaan (lees: genoegen kan nemen met genoeg), ben ik een 30-daagse cursus gaan volgen bij Laura de Jong. Zij is een inmiddels aardig bekend voorvechtster van duurzaam consumeren (lauraandjames.com) en heeft o.a. een Capsule Wardrobe cursus ontwikkeld. Voor wie die term niet kent, dat idee komt uit de jaren 70 en is van de Britse Susie Faux. Haar idee was om vrouwen te helpen aan een kast met basiskledingstukken die niet uit de mode gaan. Waar het uitgangspunt van Susie misschien meer draaide om representativiteit, is het Laura vooral te doen om het bewustwordingseffect. Een capsule wardrobe bestaat idealiter namelijk uit slechts 30 items. Ja, slik. Dat had ik dus ook toen ik dat voor het eerst las. 30 items is niet veel. Maar - en daar is ie weer - het is genoeg, volgens Laura.

Confrontatie

De cursus bestaat uit allerlei praktische opdrachten waarin je de confrontatie aangaat met zowel je kledingkast als je innerlijke drijfveren die je steeds aanzetten tot nieuwe aankopen. En confronterend is het! Vooral één van de eerste opdrachten, die luidt: tel al je items uit je kast. Kleding, jassen, schoenen… alles! Volgens Laura super belangrijk, omdat je dan niet alleen ontdekt hoeveel je hebt, maar hoeveel er ongedragen in je kast hangt. Want wat blijkt: heel veel kleding in onze kasten wordt niet of nauwelijks gedragen! Ze zijn in een opwelling gekocht (denk: sale - ai, die is heel herkenbaar voor mij), of we kochten het voor een eenmalige happening (denk: bruiloft) of we dachten dat we echt nog die broek of dat jurkje nodig hadden, terwijl er in onze kast al zeker 5 soortgelijke broeken of jurken hingen. 

Representatief

Nu is de modemarketing ontzettend geslepen. Het idee van steeds wisselende trends en collecties die je natúúrlijk moet volgen wil je een beetje bij de tijd zijn, is een totaal tegenovergesteld uitgangspunt dan leven vanuit genoeg. Er is natuurlijk niks mis met er leuk en representatief uit willen zien. Maar trends zijn helemaal niet nodig om er leuk uit te zien, is Laura’s stelling. Daarom onderzoek ik in de cursus ook kleding die tijdloos is, èn die goed bij mij past qua kleur, stijl en lichaamsbouw. Voor mij betekende dit bijvoorbeeld dat ik echt een broekenmens ben, en dat twee jurkjes in mijn kast dus meer dan genoeg is. Ook weet ik weer beter welke kleuren mij mooi staan, zodat ik niet blindelings volg wat toevallig in de mode is, maar concreet kan zoeken naar de kleuren die mij opfleuren en geen miskopen meer doe.

Koopverslaving

Misschien denk je wel: ach, ik koop al uitsluitend duurzame merken en vaak ook tweedehands, dit gaat niet over mij. Dan moet ik je toch even uit de droom helpen. Want Laura is namelijk ook best een strenge juf. Ze maakt in de cursus korte metten met de talloze mindfucks (vergeef me het woord) die we vaak geloven en blindelings volgen. Door van ‘gewoon’ shoppen te veranderen naar duurzaam shoppen, houden we onszelf voor de gek, omdat we onze koopverslaving, of drang naar steeds meer, dan nog steeds in stand houden. Het kernprobleem waar we mee aan de slag moeten, is hoe we kunnen leren om onze koopdrang te begrenzen. Om te zeggen: en nu heb ik echt genoeg. 

Combineren

Voor Laura begon het allemaal toen ze - als enorm shopliefhebber - een jaar lang geen nieuwe (dus ook geen tweedehands) kleding besloot te kopen. Na dit jaar maakte ze de balans op en ontdekte ze dat het haar veel rust had gebracht. En toen ze eens kritisch door haar kast ging, zag ze dat ze zelfs een deel van de kleding in haar kast niet eens gedragen had. Toen besloot ze het nog rigoureuzer aan te pakken en te gaan werken met een capsule wardrobe. Elke lente en zomer selecteert ze 30 items waarmee ze het hele seizoen doet, en dat wisselt ze dan in de herfst/winter. Ze legt uit: ‘Het fijne van deze manier van omgaan met kleding is dat je ook echt draagt wat je koopt. Je bent veel strenger in de selectie: vind ik dit echt mooi? Kan ik het combineren met wat ik al in de kast heb hangen? En doordat je minder koopt, kun je ook wat meer geld uitgeven aan mooie duurzame items.’

Ik heb echt genoeg

Ik heb inmiddels de cursus afgerond en sta versteld van hoeveel inzichten het me heeft opgeleverd. Want zeker in coronatijd sloop het erin: lekker even online shoppen. En zo slipte mijn kledingkast in no-time dicht, terwijl ik alsnog niet wist wat ik aan moest trekken. Of waarbij ik me regelmatig ontevreden voelde over mijn kleding. En wat voor mij kleding is, is voor jou misschien wel boeken, of attributen voor je hobby, of spullen voor je interieur? Het is heel goed om jezelf met regelmaat de vraag te stellen als je weer een koopneiging op voelt komen: Heb ik dit nodig? Of heb ik al genoeg? En als je dan vindt dat je niet genoeg hebt, je af te vragen: wanneer is het dan wel genoeg? Niet om jezelf te straffen of om nodeloos spartaans te doen, maar om een bewustwording in gang te zetten en te ontdekken dat je geen slaaf bent van je koopneigingen. Je bent een vrij mens als je kunt zeggen: en nu heb ik echt genoeg!

(Oja, en wat ook helpt: je afmelden van allerlei nieuwsbrieven, apps en andere zaken die je in verleiding brengen. En als je je ellendig voelt vooral niet te gaan scrollen, want dan ga je voor de bijl).