Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Moeder worden na je 45e: is dat verstandig?

Door alle medische mogelijkheden die er tegenwoordig zijn, is zwanger raken op latere leeftijd geen uitzondering meer. Mooie mogelijkheid voor vrouwen, maar wat is de keerzijde van een zwangerschap na je 45e? Arts Alie Hoek-van Kooten en verloskundige Tineke van den Heuvel geven hun mening.

Deel:

Egoïstische keus?

Steeds meer vrouwen krijgen een kind na hun vijfenveertigste. In 2016 kregen meer dan honderd 45-plussers een baby. Ter vergelijking: in 2008 waren dat er minder dan 50. Gevolg is dat er dus steeds meer pubers zijn met ouders op leeftijd.

“Het is ontzettend fijn voor een vrouw die altijd kinderen heeft gewild, als dat op latere leeftijd nog lukt. Maar vaak zeggen vrouwen een overwogen keuze te maken om het krijgen van kinderen uit te stellen, terwijl het eigenlijk egoïsme is”, zegt arts en schrijfster Alie Hoek - van Kooten.

Volgens haar is het met een reden, dat vrouwen een vruchtbare leeftijd hebben en de vruchtbaarheid afneemt na hun 35e: “Stel dat je een kind krijgt eind veertig. Je hebt veel minder energie, raakt in de overgang na je vijftigste en krijgt de zorg over je oude ouders. Het is dan heel zwaar om ook de zorg voor een puber te hebben. Bovendien: als jouw kind jouw voorbeeld volgt, wordt je pas na je zeventigste oma. Dan kun je niet heel veel meer doen met je kleinkind.”

Kunstgrepen

Door alle medische mogelijkheden, is zwanger raken op late leeftijd geen uitzondering meer. Vrouwen kunnen hun eicellen laten invriezen, gebruik maken van donor-eicellen, de eierstokken onderwerpen aan een verjongingskuur en ivf-behandelingen ondergaan. Maar is iets, omdat het medisch mogelijk is, ook een wijze beslissing?

“Een verstandige meid plant haar zwangerschap op tijd” zegt Hoek. “Vrouwen die het moederschap uitstellen, krijgen het vaak niet voor elkaar het later nog in hun leven in te passen. Het moederschap vraagt dag en nacht inzet. Het lichaam is geschikter voor het moederschap tussen 25 en 30 jaar. Bovendien kun je daarna, als je kinderen tieners zien, nog makkelijk carrière maken. Dat lukt vrouwen die laat moeder worden vaak niet meer. Voor hen is het juist moeilijk om een stap terug te doen van carriere, financiën en qua energie.”

In Nederland wordt de ivf-behandeling betaalt tot je 43e. Behandelingen daarna komen voor eigen rekening. Veel oudere Nederlandse vrouwen zoeken vervolgens hun heil in andere landen als Italië, Tsjechië, Israël en Spanje.
Alie Hoek heeft moeite met ‘al die kunstgrepen’, zoals ze de vruchtbaarheidsbehandelingen noemt. “Het zorgt voor extra ziektekosten. We betalen mee aan de behandelingen, en ook aan de complicaties die er vaak zijn bij moeder en kind.”

Risico

De Nederlandse vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie adviseerde de verhoging van de ivf-leeftijd tot 50. ‘Een arbitraire bovengrens’, noemt fertiliteitsgynaecoloog Jesper Smeenk het, want “veel vrouwen van 55 kunnen, mits gezond, net zo goed een gezonde baby krijgen.” Dat is niet de ervaring van verloskundige Tineke van den Heuvel van Creation Verloskundigen, die meerdere vrouwen van in de veertig tijdens de zwangerschap begeleidde: “Er is meer risico. Ook al heb je nog veel energie, het lijf en de organen zijn niet altijd meer fit. Dat geeft zorgen en maakt zo’n zwangerschap spannender.” Bovendien zag Van den Heuvel bij deze late zwangerschappen vaker complicaties, zoals het Syndroom van Down.

De gezondheidsrisico’s bij zowel moeder als kind nemen toe, naarmate de moeder ouder is. Is dat het risico waard? Zowel Alie Hoek als Tineke van den Heuvel benadrukken dat het belangrijk is om naar de situatie van de vrouw met een kinderwens te kijken: “Als ik hoor van een vrouw van 50, die al meerdere miskramen heeft gehad, maar een enorm verlangen heeft om een kindje te krijgen, wie ben ik dan om daar een oordeel over te hebben?” zegt van den Heuvel. “Maar… als mens vind ik dat er een grens moet zijn aan het ‘fysiek geknutsel’. Dan wordt het te ingewikkeld en vind ik dat we moeten kijken hoe we geschapen zijn. Er is een tijd dat we vruchtbaar zijn en er is een tijd dat die vruchtbaarheid achteruit gaat. Voorbij is voorbij. Het is niet voor niets dat we zo zijn gemaakt.”

Morele leeftijdsgrens

Dat al deze mogelijkheden voor verlaat moederschap voor morele vragen zorgen, blijkt ook uit het recent uitgekomen boek ‘Onbeperkt Vruchtbaar’ van journalist Larissa Pans. Gynaecologen, ethici, oude moeder, politici en vruchtbaarheidsartsen praten over de medische en de morele leeftijdsgrens. Pans noemt in haar inleiding Abrahams vrouw Sara, die op zeer late leeftijd zoon Izaak baarde en in haar ouderdom een liefdevolle moeder was voor haar kind.

En zo zijn er meer voorbeelden van oude moeders. De oudste moeder van Nederland beviel op haar 63e van een dochter, na een vruchtbaarheidsbehandeling in Italië. Zangeres Janet Jackson was 50, actrices Halle Berry, Geena Davis en Susan Sarandon ver in de veertig toen ze bevielen. ’s Werelds oudste moeder, een vrouw uit India, bracht op 72-jarige leeftijd een kindje ter wereld.

Uitgesteld moederschap brengt ook voordelen met zich mee. Uit Duits-Engels onderzoek blijkt dat kinderen van oudere moeders beter presteren op school en gezonder zijn. Oudere ouders zijn vaak minder gestrest, hebben een groot sociaal netwerk en bereiken een hogere leeftijd. Dat onderschrijft verloskundige van den Heuvel: “Jonge zwangeren staan vaak naïever in het leven. Op oudere leeftijd zijn vrouwen meer zichzelf, ze hebben veel meegemaakt, zijn gevormd en daardoor kunnen ze diepere lagen aanbieden in de opvoeding.”

--:--