Ga naar submenu Ga naar zoekveld

TimZingt: ‘We zijn het grotere verhaal kwijtgeraakt’

Over de waarde van een goed verhaal

Als kind had cabaretier en natuurkundedocent Tim van Wijngaarden, beter bekend als TimZingt, al een olifantengeheugen als het ging om verhalen. Bij bijbelse geschiedenis wist hij zich de meest rare bijbelverhalen te herinneren. “Daar is mijn liefde voor goede verhalen ontstaan.” Nu, jaren later, deelt hij die liefde op het podium. Hij vertelt over de waarde van een goed verhaal voor de samenleving.

Deel:

Wanneer je een show van Tim bezoekt is het direct duidelijk: hij houdt van een goed verhaal. “Als je een boodschap wilt overbrengen, is het effectiever wanneer je die verpakt in een goed verhaal. Verhalen doen je beseffen dat je als mens niet alleen bent in wat je voelt. Als je je daarmee kunt identificeren, geeft dat moed.” 

Betekenis 

Een terugkerend thema in zijn shows is dat er een groter verhaal ontbreekt  in de samenleving. “Het verhaal dat er nu is, is heel leeg, het gaat om zoveel mogelijk verdienen, om je eigen genot of plezier. Ik mis een link naar het samenzijn. Niet direct op wereldschaal, maar met de mensen met wie je leeft en de gemeenschappen waar je deel van uitmaakt. Ik mis een verhaal dat waarde heeft, waar je je eigen verlangens of comfort voor zou willen opofferen. Dat is een veel fijnere manier van samenleven.” 

Tim haalt de ideeën van psychotherapeut Esther Perel aan. “Wat zij zegt, is dat geluk niet te maken heeft met dingen bereiken, maar met betekenis geven. Als je geen betekenis kunt geven aan je leven, ben je ongelukkig. Dan vraag je je af waarom je ergens mee bezig bent. Door betekenis te geven aan wat je doet kun je heel gelukkig zijn, ook als je weinig hebt.” 

Dat lukt hem zelf niet altijd, geeft Tim toe. “Ik geef les, ik kan zeggen dat ik dat doe omdat ik geld nodig heb, maar ik maak mijzelf wijs dat wat ik zeg zin heeft. Dat ik leerlingen zie, door moeilijke tijden help, en dat ik meewerk aan het vormen van een nieuwe generatie mensen. Ik geloof ook echt dat dat zo is, maar wat mijn bijdrage precies is weet ik niet. Vaak zijn het de terloopse dingen die achteraf van belang zijn geweest.” 

Secularisatie 

Voor Tim komt veel van die betekenis uit zijn geloof. “Daarom ben ik zo enthousiast over het christendom, wij hebben een verhaal. Daarmee kun je alles wat je doet in een kader stellen. Ik ben groot fan van schrijver J.R.R. Tolkien, die zegt: ‘Ieder verhaal waar het goede overwint, resoneert met het evangelie’. Dat betekent niet dat ik alleen maar zoetsappige verhalen met een happy ending lees, maar ik vind verhalen van mensen die door moeite heen het goede doen, heel inspirerend.” 

Secularisatie heeft een onterechte verlegenheid met zich meegebracht

Maar, voegt hij toe, dat wil niet zeggen dat christenen niets meer te leren hebben op dit vlak. “Ik denk dat veel christenen het grotere verhaal zijn kwijtgeraakt. Wij zijn net zo geseculariseerd in ons geloof als veel niet-gelovigen. We hebben ons geloof beperkt tot onze persoonlijke relatie met God en zijn te verlegen geworden om ons verhaal te vertellen. Ik denk dat de verlegenheid die secularisatie met zich meegebracht heeft niet helemaal terecht is. Mensen staan best open voor een goed verhaal, dat merk ik als ik leerlingen vertel over mijn geloof. Vaak zeggen ze: ‘Wat mooi dat u dat zo kunt geloven’. Toch kunnen veel mensen die zich christen noemen een behoorlijk verhaalloze indruk maken.”  

Zelfontwikkeling 

In zijn shows maakt Tim veel grappen over hoe ieder kind een project is geworden, herkent hij dat bij zichzelf en zijn kinderen? “Ik was tiener in de jaren ‘90, net na de val van de Muur. Er kwam toen een enorme sprong in de welvaart, daaruit kwamen ideeën voort als: je bent de smid van je eigen geluk, je moet jezelf ontplooien, je moet meer, meer, meer. Nu moeten we kinderen opvoeden met: we moeten minder. Ons gedrag heeft ervoor gezorgd dat we nu niet meer alles kunnen doen. Ik had nooit gedacht dat de eindtijd iets is wat we zelf in werking zouden zetten. Daar denk ik wel over na: wat voor verhaal vertel ik mijn kinderen over hoe ze moeten leven? Het is een paradox, je gunt je kinderen dat ze hun dromen kunnen waarmaken, maar wilt ze ook leren dat er iets groters is dan zijzelf.” 

We hebben de ziekelijke tendens om steeds naar onszelf te kijken

Op zijn website schrijft Tim dat hij ‘nooit uitontwikkeld’ is. Hoe kun je bezig zijn met zelfontwikkeling, zonder jezelf tot een project te maken? Hij lacht: “Staat dat er echt? Dat komt vast uit de tijd dat ik daar nog in geloofde. Het is wel zo dat je als mens nooit ‘klaar’ bent. Als zelfontwikkeling tot dienst heeft om jezelf beter dienstbaar te kunnen maken, is dat goed. Ik ben niet tegen persoonlijke ontwikkeling, maar het kan ook goed zijn om jezelf soms te verliezen.” 

Hij noemt wat voorbeelden: “Kijk maar eens naar het moment dat je jezelf uit het oog verloor. Vaak was dat ook het moment dat je het meest aan het leven was. Dan ben je niet meer bezig met hoe mensen naar je kijken. Als je dat vergeet, raak je het meest aan het leven. Dat kan in een goed gesprek of als je helemaal opgaat in je werk. Seks vind ik daar ook een goed voorbeeld van. Goed vrijen, daar ben je niet helemaal bij, en toch wel. Dat zijn momenten dat je jezelf uit het middelpunt van het universum drukt. Wij mensen hebben de ziekelijke tendens om steeds maar naar onszelf te kijken, maar daar los je je problemen niet mee op. Kijk eens naar waar jij aan kan bijdragen. Neem bijvoorbeeld het opvoeden van kinderen, dat is het meest toffe en gruwelijke dat ik tot nu toe heb meegemaakt. Dat heeft mijn leven enorm veel zin en richting gegeven.” 

Relativering 

Het klinkt allemaal serieus, maar Tim hoopt dat hij mensen vooral kan leren om te lachen, ook over ernstige zaken. “Ik sta nu heel gewichtig te doen, maar uiteindelijk modderen we maar wat aan met elkaar. Ik heb goede hoop op een God die dat met mildheid bejegent. Dat Hij zegt: ‘Dit was echt goud, en dit flikkeren we lekker weg’. Die relativering, dat het niet zo belangrijk is wat ik aan het doen ben, moeten we erin houden. Er wordt al genoeg serieus gedaan in het christelijke wereldje.” 

Geschreven door

Lonneke Tijhof

--:--