HHB-winnares Elizabeth Lopez werd slachtoffer toeslagenaffaire

Elizabeth Lopez komt in 2005, net als meer Arubanen, naar Nederland om te studeren. Haar droom was om verpleegkundige te worden en daar ging ze helemaal voor. Haar twee kinderen uit een vorige relatie kwamen negen maanden later naar Nederland. Een jaar later trouwt ze met haar huidige man en in 2009 krijgen ze een dochter; Esther.

Incasso

“Alles liep zoals het moest. We hadden het financieel niet breed, maar we waren gelukkig. We hadden dromen. Maar de realiteit was ook dat ik hier alleen was. Ik had geen familienetwerk, wel de kerk. Maar bepaalde dingen, zoals opvang, kun je alleen verwachten van je naaste familie. Ik werkte 36 uur in het ziekenhuis en onregelmatig, dus we hadden opvang nodig voor Esther. Eerst ging ze naar een gastouder, maar die stopte er mee, dus toen ging ze naar de opvang.

Ik dacht dat we het Nederlandse systeem gewoon niet begrepen

In 2012 begon de ellende. We gingen van een rooskleurige toekomst naar alleen maar incasso’s en belastingdienstpapieren. We begrepen het niet. We dachten: wat doen we verkeerd? Geven we dan te veel geld uit? Maar, wij gingen niet bij de pakken neerzitten. Ik dacht dat we het Nederlandse systeem gewoon niet begrepen. Dus mijn man en ik volgden gratis cursussen over financiën bij de gemeente om het Nederlandse systeem te begrijpen. We gingen maar de bibliotheek, vergaarden kennis en baden om wijsheid.

Gedupeerd

“Maar wat we ook deden, die brieven bleven maar komen! En, we moesten meer betalen dan er binnenkwam. Ons huis wilden we in ieder geval niet kwijtraken, dus we zorgden dat we elke maand onze hypotheek konden betalen. We moesten met minder gaan leven wat betekende dat we geen internet hadden, geen kabel-tv en we moesten creatief zijn. In die tijd had je dvd’s, dus we hebben bij een tweedehandswinkel dvd’s gekocht en dan gingen we in de weekenden film kijken met de kinderen om iets leuks te doen.

Heel veel later zijn we erachter gekomen dat we gedupeerden waren van de toeslagenaffaire

De belastingdienst bleef om geld vragen. We konden het maar niet begrijpen, want als je nooit arm bent geweest, snap je het ook niet zo gauw als je dat dan wel bent. Heel veel later zijn we erachter gekomen dat we gedupeerden waren van de toeslagenaffaire, maar heel lang wisten we dat niet. Toen was het nog niet bekend, dus wij bleven vechten tegen iets wat we niet zouden kunnen winnen.”

Moeilijke tijd

“Toen hebben we besloten: we willen niets meer met dit systeem te maken hebben, we gaan het zelf doen! We willen geen cent meer krijgen van die mensen, want alles wat ze geven, vragen ze weer terug. Dus we hebben onze dochter weggehaald bij de opvang. Er was ook niemand die het aan ons kon uitleggen, want zodra je belde met de belastingdienst en zei dat het niet klopte, zei men: ‘Hier staat het in ons systeem, dus het klopt. U moet betalen.’ We kregen zelfs papieren op onze deur geplakt dat ze dingen in beslag gingen nemen. Het was gewoon waanzinnig. Alsof ik in een verkeerde film was beland.

Onze kinderen hebben het moeilijk gehad in deze periode

We hebben toen een belastingadviseur in de arm genomen en gevraagd: wil je ons helpen? Ook hebben we besloten om Esther naar een andere school te brengen in de buurt van vrienden die op haar konden passen. Dat was wel veel verder van huis. En mijn oudste twee – die waren toen veertien en vijftien – hebben we teruggestuurd naar Aruba, naar oma en opa. Onze kinderen hebben het wel moeilijk gehad hoor in deze periode. Ik ben meer gaan werken om alles te kunnen afbetalen. Dit heeft jaren geduurd. En elke maand hebben we netjes geld gestuurd naar Aruba. Als ik tegen mensen zeg dat ik 42 ben en me voel of ik met pensioen wil, dan is dat omdat ik jarenlang zestig uur per week heb gewerkt.”

Zere plek

“We zijn nu twaalf jaar verder maar het verhaal is nog niet klaar. Ik heb eerst heel lang getwijfeld of ik het zou doen, mijn schulden aangeven bij de belastingdienst. Vrienden van ons deden het wel. Ze kregen geld terug en hun schulden zijn kwijtgescholden. Ik heb het ook gedaan en kreeg een telefoontje. Een mevrouw vroeg mij: ‘Waarom denk je dat jij in aanmerking komt voor de gedupeerden kinderopvangtoeslag?’ Ik ben niet iemand die heel emotioneel reageert – ja hoe moet ik het zeggen – ik ben wel emotioneel, maar ik ben niet iemand die om elk dingetje zit te janken. Ik lach het weg en kijk later wel. Maar die keer raakte het me.

Daar zit echt nog een zere plek vanbinnen

Ze stelde allerlei vragen en ik vertelde over de moeilijke periode die we hadden meegemaakt. Doordat ik erover ging praten, kwam alles weer naar boven en dacht ik: wauw daar zit echt nog een zere plek vanbinnen. Nu gaat alles goed, de kinderen zijn weer terug uit Aruba, weet je. Je wilt het ook niet allemaal herleven. Ik hoorde dat we een lichte toetsing zouden krijgen en als we die doorkwamen, we 30.000 euro zouden krijgen. Ik dacht: wat?! Nou ja, het zou meegenomen zijn, maar ik rekende er niet op, want het klonk te mooi om waar te zijn.”

Erover praten

“Maanden gingen voorbij en we hoorden niets. Maar bijna drie weken terug zat ik bij de kapper en kreeg ik ineens een telefoontje. De man zei: ‘We gaan uw situatie beoordelen dus kunt u mij vertellen waarom u denkt in aanmerking te komen?’ Ik dacht: nee niet nog een keer. Ik deed m’n verhaal weer, maar we kwamen niet in aanmerking. Terwijl wij echt alles hadden betaald wat ze vroegen vanuit de belastingdienst. Ten onrechte vonden wij, maar dat is een gevoel. Jij denkt dat je mogelijk recht hebt, omdat we heel veel hebben moeten betalen. Esther ging fulltime naar de opvang hè. De meneer vertelde dat we wel in aanmerking kwamen voor een integrale toets, een toets die nog grondiger is. Wat moest ik daarop zeggen? Wilde ik dat weer allemaal oprakelen en er weer doorheen gaan? Wat schiet ik ermee op? Ja, 30.000 euro op m’n rekening. Klinkt heel veel, maar het maakt niet al het leed goed. Het bedrag niet krijgen, doet mij eigenlijk niks. Wat ik al wel heb gekregen is dat we zoveel wijzer zijn geworden dankzij alles. We hebben zoveel geleerd.

Het bedrag niet krijgen doet mij eigenlijk niks

Ze gaan nu een strengere toets doen, dus het verhaal is nog niet afgerond. Ik ben er in de tussentijd wel achter gekomen dat het goed is om erover te praten, want hoe meer je praat, hoe minder zeer het doet. Er is een uitdrukking: The value of something is exactly how much it cost you. Het lijkt nu alsof je die 30.000 gratis krijgt, maar zou dat het geval zijn, dan heeft het ons alles gekost.”

Interview en tekst: Jeannette Coppoolse (Insta: copporight)
Foto Elizabeth: Tirza Fotografie (Insta: tirzav.fotografie)