Bijzondere bevalling: bevallen op de keukenvloer
‘Na één keer persen werd onze dochter geboren’
Dat geen bevalling hetzelfde is, bewijst het verhaal van Tjitske ten Broek wel. Zij had 22 jaar geleden een bijzondere bevalling: ze beviel op een koude, harde keukenvloer, zonder medische assistentie.
De eerste bevalling van Tjitske duurde meer dan 24 uur en eindigde in het ziekenhuis, omdat de bevalling niet wilde doorzetten. Haar tweede bevalling verliep totaal anders. “Ik ging er ten onrechte vanuit dat mijn tweede bevalling ongeveer op dezelfde manier zou gaan. Hooguit misschien iets korter. Dat het opnieuw lang zou gaan duren was voor mij zeker.”
Tjitske stond gedurende haar zwangerschap onder controle van de huisarts. In die tijd was het nog gebruikelijk dat een huisarts de bevalling begeleidde. “Mijn eigen huisarts was op vakantie toen ik moest bevallen. Een team van vijf verschillende huisartsen uit de omgeving nam de honneurs waar gedurende haar afwezigheid. Toen mijn bevalling was begonnen, kwam een van die vervangende huisartsen na een aantal uren langs om te controleren hoeveel ontsluiting ik had.” Tjitske had nog maar vijf centimeter ontsluiting. Toen de arts hoorde hoelang haar eerste bevalling had geduurd besloot hij naar huis te gaan. “Hij schatte in dat het nog uren zou duren totdat ik volledige ontsluiting had.”
‘De arts schatte in dat het nog uren zou duren’
Niet lang nadat de huisarts de deur achter zich had dichtgetrokken kwam de bevalling in een stroomversnelling terecht. “Mijn weeën gingen plotseling over in persdrang en dat terwijl ik dacht dat het nog uren zou duren.” Tijdens de bevalling van haar oudste zoon moest Tjitske de persweeën ruim anderhalf uur tegenhouden. Nu er niemand was die haar vertelde dat zij niet mee mocht persen, gaf zij zich over aan de persweeën die haar overvielen.
Toen haar man besefte dat het sneller ging dan ze hadden gedacht belde hij de huisarts. “Tijdens het gesprek hoorde de arts op de achtergrond de geluiden die ik maakte. Hij begreep meteen dat het niet lang meer zou duren, voordat ik zou gaan bevallen. Ondanks dat hij zich al aan het klaarmaken was voor de nacht en zijn dienst bijna was afgelopen, besloot hij zo snel mogelijk onze kant op te komen.”
Keukenvloer
Meteen nadat haar man de telefoon had neergelegd, voelde Tjitske iets tussen haar benen. “Ik stond achter de bank in de woonkamer en voelde dat het hoofdje ‘stond’. Toen ik op de grond wilde gaan liggen, vroeg mijn man of ik niet liever naar boven wilde gaan. Hij voorzag een geruïneerde vloerbedekking. Toen ik aangaf dat het daar te laat voor was en ik de trap niet meer op kon komen, nam hij mij mee naar de keuken. Ik ging vervolgens op de keukenvloer liggen en na één keer persen werd onze dochter geboren.”
Bij gebrek aan medische begeleiding assisteerde haar man Tjitske zo goed en zo kwaad als het ging bij de bevalling. “Mijn man ving mijn dochter op, legde haar op mijn buik en rende snel naar boven om een handdoek te halen waar we haar in konden wikkelen. Al die tijd bleef hij verrassend kalm.” Niet lang daarna stond de kraamhulp voor de deur. “Ze viel meteen met haar neus is de boter. Ondanks dat zij al dertig jaar kraamhulp was, had ze nog nooit meegemaakt dat iemand op de keukenvloer, zonder medische assistentie, was bevallen.”
‘De huisarts wilde meteen doorrennen naar boven’
Kort na de kraamhulp arriveerde ook de huisarts. “Hij wilde meteen doorrennen naar boven, maar hoorde tot zijn verbazing dat de bevalling op de keukenvloer had plaatsgevonden. Hij zorgde ervoor dat de navelstreng werd doorgeknipt en verrichtte alle noodzakelijke handelingen.
Zodra het mogelijk was beklom Tjitske de trap om vervolgens heerlijk in bed te gaan liggen en bij te komen van de stroomversnelling waarin zij terecht was gekomen. “Ik had nooit verwacht dat die laatste vijf centimeter zo snel zouden gaan. Omdat ik al de hele dag met weeën rondliep, ging ik er automatisch vanuit dat het weer zo lang zou gaan duren als bij de geboorte van onze oudste zoon. Onze dochter was bijna acht pond, dus het was niet zo dat ze enorm klein was en het daardoor sneller ging.” Gelukkig heeft haar dochter niet veel te lijden gehad van haar razendsnelle lancering op de wereld. “Ze had alleen wat druk op haar hoofd gehad, waardoor ze wat last had van stuwing in de oogleden. Afgezien daarvan was het een rustige, tevreden baby die veel sliep.”
Serieus nemen
Door de wisseling van huisartsen rond de bevalling en tijdens de dagen daarna, heeft Tjitske nooit goed over de gebeurtenissen rondom de bevalling kunnen praten met een arts. “Ik vond dit voor de verwerking van deze bijzondere bevalling best jammer. Dat heb ik echt gemist.” Na deze bevalling kreeg Tjitske nóg een dochter. “Dit keer was mijn eigen huisarts er gelukkig wél bij. Doordat we hadden geleerd vanuit het verleden, kwam zij meteen toen we belden dat de bevalling was begonnen. Een kwartier nadat zij was gearriveerd werd onze dochter geboren. Dat laatste stukje van vijf naar tien centimeter ging bij mij razendsnel.”
Tjitske wil graag als tip meegeven dat je goed naar je lichaam moet luisteren. “Je voelt zelf het beste aan hoe ver je bent. Een centimeter ontsluiting per uur, zoals vaak wordt aangeven in artikelen, is vaker niet dan wel het geval. Er zijn nu eenmaal geen voorspellingen te doen over de duur van de bevalling. Wees alert op de signalen en kom voor jezelf op!”
Geschreven door
Rita Maris
