Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Waarom 'linkse feminist' Kristien Hemmerechts één jaar naar de kerk gaat

#70 De Ongelooflijke Podcast

David Boogerd gaat in gesprek met schrijver Kristien Hemmerechts en vaste gast theoloog Stefan Paas.

Deel:

De weergave van Spotify vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Een 'religieuze coming out, zo werd het genoemd in België. De bekende schrijver Kristien Hemmerechts vertelde een paar maanden geleden in het Vlaamse blad Knack dat ze sinds dit jaar naar de kerk gaat. En dat deed nogal wat stof opwaaien. Waarom gaat deze linkse feministische intellectueel opeens naar de kerk?

Adieu God?

Een paar jaar geleden was Hemmerechts in het tv-programma 'Adieu God?' nog erg kritisch op de kerk en geloof. Wat is er veranderd? Wat vindt zij in de kerk, en hoe gaat zij om met de kritiek die ze altijd heeft geuit op het christendom? En waarom pleit ze ervoor om het woord 'geloven' af te schaffen? 

'Rust en troost vinden bij God die niet bestaat?'

In 2016 ontdekte schrijfster Kristien Hemmerechts een tumor in haar borst. In de periode van onzekerheid die daarop volgde was tot haar eigen verrassing de gedachte aan God haar steun en toeverlaat. Diezelfde God had ze aan de kant gezet nadat ze als jonge twintiger op reis in Mexico zag hoe de katholieke kerk arme Indianen hun laatste geld afhandig maakte. Als klein kind kreeg ze door de nonnen van wie ze les kreeg de angst voor de hel ingeprent, en de angst voor seksualiteit. Is het uit verzet tegen deze opvoeding dat Hemmerechts in haar werk zeer expliciet over seks schrijft? Toen haar dochter geboren werd, wilde ze haar 'no fucking way' laten dopen en toen daarna twee zoontjes als baby stierven wilde ze absoluut geen priester in de buurt hebben. Het was de nieuwsgierigheid van haar dochter naar religie die hen samen in Lourdes deed belanden. 'Mijn dochter en ik stonden alleen voor een altaartje en ik zag dat we allebei heel hard probeerden om niet te huilen.' Hoe kan zij iets van rust of troost vinden bij een God die volgens haar eigenlijk niet kan bestaan?

Kijk de aflevering van Adieu God?
Kijk de aflevering van Adieu God?

Schrijfster Kristien Hemmerechts groeit op in een katholiek gezin. Als kind gaat ze naar een nonnenschool en ze trouwt in de kerk. Later wil ze niets meer met de kerk te maken hebben. Tijs van den Brink zoekt in ‘Adieu God?’ uit wat er in de tussentijd gebeurde en wat Kristien nu gelooft.

Het katholicisme was voor de Vlaamse Kristien Hemmerechts een vanzelfsprekendheid: “Iedereen was katholiek, maar je was er niet op een erg actieve manier mee bezig, juist omdat het zo vanzelfsprekend was.” Als kind gaat ze naar een nonnenschool. Wat ze daar leert neemt ze de nonnen nog steeds kwalijk: “Er werd op school veel over de hel gepraat. Ik was daar ontzettend bang voor, ik kan nu nog angsten hebben.” Ook de manier waarop de nonnen met seksualiteit omgaan roept grote weerstand op: “We moesten maagdelijk blijven, maar we moesten ook moeders worden. Dat is een lastige combinatie. Maria heeft dat natuurlijk met glans gedaan, zij was ons lichtend voorbeeld.”

Mariabeeld

Kristien trouwt in de kerk: “Ik ben in de kerk getrouwd vanuit diezelfde vanzelfsprekendheid. Dat deed je zonder veel nadenken, zo ging dat gewoon.” Dan gaat ze op reis in Zuid-Amerika. Als ze daar ziet hoe arme indianen hun laatste beetje geld aan een Mariabeeld doneren, wil ze niets meer met de kerk te maken hebben. Als haar dochter Kathy geboren wordt laat ze haar dan ook niet dopen.

Ongelukkig

Dan krijgt Kristien met een grote tegenslag te maken: haar zoontje sterft in de wieg. Een jaar later krijgt ze nog een zoontje, dat opnieuw overlijdt. De periode van rouw die volgt is erg heftig: “Er was een ontzettend diepe wanhoop die verbonden was met eenzaamheid. Ik alleen maak dit mee. Er is niemand op aarde zo ongelukkig als ik. Ik ben de getroffen vrouw.” Het herstel komt pas jaren later als haar tweede man overlijdt. Ze schrijft een boek over hem en geeft veel lezingen. “Na afloop van elke lezing stond er een stoet weduwen die mij allemaal hun verhaal kwamen vertellen. Toen is er in mijn hoofd een klik ontstaan dat wat mij overkwam uiteindelijk heel veel mensen overkwam.

Borstkanker

In 2016 krijgt Kristien opnieuw een zware tegenslag: ze ontdekt een tumor in haar borst. Deze keer vindt ze wel steun: “Ik weet niet hoe ik die periode zou hebben doorstaan als ik het niet in de handen van God had gelegd. Ik dacht heel letterlijk: 'Ik hoef niet bang te zijn, want wat er ook gebeurt: het is Uw wil.' Het was een gevoel van zeer, zeer grote geborgenheid. Dat je je verbonden voelt met andere mensen en in een verdere stap met het hogere, met God.”

Oerenergie

Toch heeft Kristien ook moeite met het geloof. “Op dit moment zit ik niet in zo’n periode van crisis. Als je dan aan mij vraagt of God of het hiernamaals bestaat zeg ik nee. God als wijze man met witte haren en een lange baard, die met elke mens een persoonlijke band zou hebben? Dat is allemaal veel te letterlijk en veel te naïef. Als ik denk aan het goddelijke denk ik aan een soort oerenergie waaruit wij ontstaan en waarnaar we terugkeren. De sleutel tot min of meer gelukkig zijn, min of meer vredig leven ligt in verbondenheid. Verbondenheid met anderen, maar ook verbondenheid met die energie, die je God kan noemen.”

--:--