Column Hanneke: ‘Tegenwoordig zit ik in de politiek’
‘In de raadszaal is mijn vrouw-zijn in feite niet meer opvallend’
Hanneke zit tegenwoordig in de politiek. Hoog tijd voor een (vrouwelijk) reflectiemomentje over de verhoudingen mannen-vrouwen in zowel gemeente als kerk.
Tegenwoordig zit ik in de politiek, dus ik spreek niet meer van vakantie, maar zeg: ‘het zomerreces is in volle gang.’ Zes weken reces betekent alle tijd om tot rust te komen van en afstand te nemen van de drukte die de gemeentepolitiek met zich meebrengt. Vandaag is het bovendien precies 110 jaar geleden dat Marga Klompé werd geboren. Dit feit en de recesrust leken mij een goed recept voor een reflectiemoment op mijn plek als vrouw in de gemeenteraad. En als ik dan toch bezig ben: op mijn plek als vrouw in de kerk.
Eerste vrouwelijke minister
Eerst even over Marga Klompé, voor wie haar niet kent: zij was de eerste vrouwelijke minister ooit in Nederland. Op Wikipedia staat een prachtige foto van Kabinet-Drees III waarop allemaal statige heren staan - en Marga dus. Ik zeg maar Marga, want zij was degene die het voor elkaar kreeg dat de ministers elkaar onderling gingen tutoyeren. Dit was tot die tijd nog niet gebruikelijk. Daarmee alleen al is ze voor mij een held.
Tekst gaat verder onder de foto.
Ze kreeg daarnaast nog een heel aantal andere dingen voor elkaar, waaronder haar belangrijkste wapenfeit: de realisatie van de algemene bijstandswet in 1959. Marga Klompé was een zeer gelovige vrouw en ik stel mij zo voor dat haar ‘zwak voor de zwakken’ daar weleens aan gerelateerd zou kunnen zijn. Tot zover de geschiedenisles van vandaag.
“In de raadszaal is mijn vrouw-zijn niet meer opvallend”
In de raad waarin ik werd beëdigd lagen de man-vrouw verhoudingen een tikkie anders dan in Kabinet-Drees-III: een nipte meerderheid van de gemeenteraad van Zaanstad was na de gemeenteraadsverkiezingen dit voorjaar vrouw. Een record voor deze raad. Enkele maanden en een nieuwgevormd college verder waren deze verhoudingen weer veranderd tot een nipte minderheid voor de vrouwen. De tijden zijn duidelijk veranderd ten opzichte van de jaren ‘50. In de raadszaal is mijn vrouw-zijn in feite niet meer opvallend.
Verhoudingen
Hoe anders was dat toen ik theologie ging studeren. De universiteit waar ik mij inschreef telde op dat moment zo’n tien á vijftien procent vrouwelijke studenten, de rest was man. Dat vond ik helemaal prima. Ik groeide op tussen een heel zootje broers en kon de mannelijke manier van communiceren en met elkaar omgaan wel waarderen. Lekker duidelijk en rechtstreeks. Beetje lomp zo nu en dan, dat wel. Ondanks mijn waardering voor de mannelijke communicatiestijl, ben ik blij dat ook op ‘mijn’ theologie-opleiding de verhoudingen drastisch aan het verschuiven zijn. Ik denk namelijk dat de inbreng van èn mannen èn vrouwen de kerk goeddoet. Net als de politiek.
Hoewel ik een hekel heb aan het generaliseren van mannelijke en vrouwelijke eigenschappen, blijkt uit onderzoek heel concreet dat de kans op het mislukken van een vredesakkoord met 64 procent vermindert als bij de onderhandelingen ook vrouwen zijn betrokken. Een goede reden om vrouwen bij zulke onderhandelingen te betrekken, lijkt mij. Wie weet hoeveel goede voorstellen er in de loop van de eeuwen zijn gesneuveld en hoeveel kerken er zijn gescheurd doordat er geen vrouwen betrokken werden in het besluitvormingsproces.
Talenten
Daarom hoop ik dat er in dit land geen decaan – zoals de mijne toentertijd – meer te vinden is die hardop betwijfelt of het wel zo’n goed idee is als je als vrouw theologie gaat studeren. Want ‘daar is als vrouw toch geen werk in de vinden.’ Dat zou toch werkelijk een joekel van een gemiste kans zijn geweest voor mij en – al zeg ik het zelf – voor de kerk als ik daarnaar had geluisterd.
“Ik wil gewoon op mijn plek mijn talenten gebruiken”
In dat licht zou ik het als een zegen kunnen zien dat ik als vrouw in een kerk mag werken en raadslid mag zijn. En dat doe ik ook. Maar tegelijk zal ik de laatste zijn die op de barricades gaat staan roepen dat vrouwen de macht moeten grijpen en het juk van de mannelijke onderdrukking moeten afwerpen of iets van die strekking. Ik wil gewoon op mijn plek mijn talenten gebruiken en daarbij niet allereerst gezien worden als bijzonderheid of voorbeeld omdat ik dat als vrouw doe, maar ik wil gewoon Hanneke zijn en mij richten op de inhoud.
Alle reden dus om mij na het reces als vrouw, maar toch vooral als Hanneke, weer met volle kracht te gaan inzetten voor de kwetsbaren die op mijn weg komen. Net als Marga Klompé ooit. Uit ontzag voor de Allerhoogste.
Tekst: Hanneke Veurink
Foto Marga Klompé: Wikipedia
