7 bouwstenen voor een gezonde relatie

1. Kwetsbaarheid 

Durf jij tevoorschijn te komen zoals je bent?

Professor Brené Brown heeft onderzoek gedaan naar de kracht van kwetsbaarheid. Dat gaat over jezelf laten zien, dingen proberen en het risico lopen om te falen of afgewezen te worden. Wie kwetsbaar is, durft onzekerheden te trotseren, risico’s te nemen en zich emotioneel bloot te geven. Schaamte is de reden dat we niet kwetsbaar durven zijn. We schamen ons kapot voor onszelf, onze verlangens, onze behoeften. Weet je waar jij je voor schaamt? Houd je een deel van jezelf achter uit angst voor afwijzing? Het vraagt moed om jezelf te laten zien aan je partner. Als jullie allebei kwetsbaar en open zijn, bouwen jullie aan je vertrouwen in elkaar en in de wereld. Dan krijg je een sterke relatie!

2. Hechting en ontwikkeling

Waar kom je vandaan?

Veel mensen denken bij hechting vooral aan de relatie tussen ouder en kind. Wat veel stellen niet in de gaten hebben, is dat ze hun hechtingsstijl meenemen in hun relatie. En dat heeft vervolgens effect op die relatie. Wanneer je tijdens het opgroeien en ook later in je leven niet zulke positieve ervaringen opgedaan hebt (dat jij oké bent en die ander oké is), kan dat in je relatie leiden tot onredelijke jaloezie, overspel, emotionele en seksuele problemen, verwijdering van elkaar of negatieve interacties. Genoeg reden om eens te kijken naar waar je vandaan komt en hoe je je hebt ontwikkeld.

3. Autonomie en verbondenheid

Ben je meer gericht op jezelf of de ander?

Autonomie is de zorg voor jezelf. Je wilt je behoeften vervullen, regie hebben over je leven, trots zijn op jezelf, liefde ontvangen. Verbondenheid is de zorg voor de ander. Je wilt in harmonie met anderen leven, samenwerken, van betekenis zijn. Autonomie en verbondenheid in balans geeft echte vervulling. Dan mag je helemaal jezelf zijn in relatie tot je partner. Een relatie is succesvol wanneer er ruimte is voor zowel gezamenlijke intimiteit (verbondenheid) als voor de persoonlijke verlangens van jullie allebei afzonderlijk (autonomie).

4. Communicatie en conflicten

Maken jullie ruzie, wat zit eronder en kun je erover praten?

Bij een stel dat veel ruzie maakt, zou je verwachten dat de relatie gedoemd is te mislukken. Volgens John Gottman, hoogleraar psychologie en relatie- en gezinstherapeut, is de manier waarop je ruzie maakt niet de belangrijkste reden of je relatie slaagt of niet. Volgens Gottman gaat het erom of de herstelpogingen slagen. Of je empathie hebt voor elkaar (begrijp je je partner echt?) en jezelf kunt beheersen bij onenigheden.
Sue Johnson beschrijft in haar boek Houd me vast drie destructieve manieren waarop stellen met elkaar ruzie maken. Door je hechtingsstijl ben je geneigd je partner verwijten te maken, te protesteren wanneer je je minder verbonden voelt of je terug te trekken in een ruzie. Soms wisselt het welke variant je kiest. Het is handig als je hier inzicht in hebt. Hoe maken jullie ruzie en hoe maken jullie het weer goed?

5. Vriendschap

Wist je dat vriendschap romantiek aanwakkert?

Vriendschap is een belangrijke voorwaarde voor een sterke relatie. In een hechte relatie hebben partners een diep gevoel van gemeenschappelijke zingeving. Ze steunen elkaar en hebben het gevoel dat hun leven samen een doel heeft. Ze respecteren elkaar. Ze delen met elkaar waar ze vandaan komen (hechting en ontwikkeling), wat ze allemaal hebben meegemaakt, waar ze van dromen en hoe het nu met ze gaat. Vriendschap is de beste bescherming tegen vijandige, bittere gevoelens over je partner. Dus plan die date samen en deel je leven onder het genot van een goed glas wijn!

6. Seks en intimiteit

In hoeverre ben je gericht op je partner ten koste van jezelf?

Ook bij seks gaat het om de balans tussen autonomie en verbondenheid. In hoeverre zorg je voor jezelf ten koste van je partner? Ken je elkaars wensen en grenzen? Even serieus, dat denk je te weten. Maar weet je het zeker? Vertel jij je partner alles? Ook je sluimerende verlangens en stiekeme fantasieën? Volgens Esther Perel, psychotherapeut en auteur van het boek Erotische Intelligentie, is het heel goed om deze dingen met elkaar te delen. Praat over seks!
Als je langer een relatie hebt, neemt de seksuele spanning en aantrekkingskracht vaak af. Zeker als er kinderen in de buurt zijn! Volgens Perel verwarren we liefde met geleidelijk in elkaar opgaan. We zijn tegenwoordig vaak te verbonden. We smelten samen (verbondenheid) en durven niet meer anders van elkaar te zijn (autonomie). Zo groeien we uit elkaar zonder het in de gaten te hebben.

7. Omgaan met verandering

Heb je aandacht voor de tegenslagen en veranderingen in jullie leven?  

Wist je dat bij bijna 70% van de stellen de tevredenheid over de relatie sterk daalt na de komst van een eerste kind? En dat hiervan meer dan de helft in een relatiecrisis komt? Je kunt gerust stellen: er verandert op lichamelijk, emotioneel en agenda-technisch gebied ontzettend veel wanneer er kinderen komen.
Ook speelt een rol wat je je ouders hebt zien doen en wat je in je leven hebt meegemaakt. Wanneer er kinderen komen, is het nog beter voelbaar (en soms zichtbaar) dat jullie twee compleet verschillende levens samenkomen. De uitdaging is om ouders te worden en partners te blijven. Ben je meteen een mooi voorbeeld voor je kinderen in hoe je je relatie levend houdt!
Daarnaast zijn er nog veel andere veranderingen. In jezelf, je partner, gezondheid, relaties, werk, life events. Er kan in dit leven zoveel op je af komen. En steeds opnieuw moet je weer op zoek gaan naar jezelf en de ander. Samen dealen met de stormen waar je relatie in terecht kan komen.

Wil je weten hoe goed jouw relatie scoort volgens de 7 bouwstenen? Doe hier de APK relatietest.

Exclusief voor Eva geeft Willeke lezers gratis toegang tot de mini-relatiecursus 'patronen doorbreken' t.w.v. € 37. Gebruik de code EVA37. Geldig tot en met 31 december 2021.

Liefdesverdrietpsycholoog Hester Schaart beantwoordt zes vragen over liefdesverdriet en het belang van hulp zoeken in de periode na de breuk. 'Je hebt tijd nodig om weer een eigen identiteit op te bouwen'