Is de Bijbel achterhaald op het gebied van seks?
De Bijbel heeft een preuts imago als het om seks gaat. Een boek waarin seks als iets vies en gevaarlijks wordt neergezet. Maar is dat imago wel terecht? Theoloog des Vaderlands Almatine Leene vindt van niet. ‘Vooral in het Oude Testament wordt seks uitvoerig beschreven. Hooglied is een uitgesproken erotisch boek waarin het verlangen van twee geliefden naar elkaar wordt beschreven. Een bijzonder kenmerk van het boek is dat zowel vrouwen als mannen met een gelijkwaardig verlangen worden beschreven, uitzonderlijk voor die tijd.’
Geestelijk
David Boogerd legt Almatine voor dat vanuit de christelijke traditie Hooglied vaak als geestelijk wordt gezien, dat het gaat om de liefde van God voor Zijn volk. Is dat een logische link? Almatine: ‘Ik zou niet gelijk zeggen dat dit niet klopt. Veel mystici spraken in die tijd vaak in erotische taal over God. Over Israël als bruid. Dus dat vergeestelijken is niet zo gek. God verlangt naar Zijn volk, dat is iets heel moois, iets heel dieps. Blijkbaar heeft die verbondenheid iets weg van de verbondheid die mensen ook kunnen ervaren. De Bijbel laat duidelijk zien dat seks een diepere laag heeft.’
Tegelijkertijd wordt er in de Bijbel ook gewaarschuwd voor seks. ‘Niet voor seks zelfs, maar hoe je ermee omgaat. Jezus zegt bijvoorbeeld in de Bergrede dat je moet oppassen hoe je naar iemand kijkt, omdat je voor je het weet overspel hebt gepleegd.’
Vrije moraal
David: ‘De Bijbel is een oud boek. We leven in een tijd van een vrije moraal, heeft de Bijbel wel antwoorden over seks?’ Almatine: ‘Ja, want de Bijbel is geschreven in de Grieks Romeinse tijd en die had een nóg vrije seksuele moraal dan onze maatschappij. Seksualiteit had in die tijd veel te maken met seks en macht. De helft van de samenleving was slaaf en had geen zeggenschap over het eigen lichaam. Rijke mannen mochten seks hebben met iedereen, zij mochten nooit een passieve rol hebben. Ook mochten mannen buiten hun huwelijk andere vrouwen en jonge jongens gebruiken. Dat was normaal. Het was een hele andere manier van kijken. De Bijbel geeft in die zin een tegengeluid door aan te geven dat er een koppeling is tussen lichaam en geest. Er gebeurt iets op zielsniveau, je gaat een diepere connectie aan met elkaar.’
Invloed van de kerk
Toch lijkt het alsof het christendom wordt verweten dat het allerlei dwangbeelden heeft als het gaat om seks, aldus David. Almatine: ‘Seks kan iets heel destructiefs hebben, bijvoorbeeld misbruik. Er wordt in de Bijbel niet zozeer gewaarschuwd voor seks zelf, maar voor machtsmisbruik, vreemdgaan. Trouw is een belangrijke norm. Als we kijken naar de kerkgeschiedenis zien we dat de kerk heel veel invloed heeft geprobeerd uit te oefenen op wat er tussen de lakens gebeurt. Het negatieve beeld dat toen is ontstaan, daar hebben we nu nóg mee te maken. Dat kun je het christendom verwijten. De Bijbel laat zien dat je van seks mag genieten, maar ook waar het mis kan gaan.’
Hier vind je de gespreksvragen bij seizoen 2 van Dit is de Bijbel
Dit is de Bijbel
Dit is de Bijbel is de podcast die je meeneemt in de fascinerende wereld van het meest gelezen boek ooit. Met elke week een eerlijk gesprek over de mooie, moeilijke en merkwaardige kanten van de Bijbel. Elke aflevering praat journalist David Boogerd met een expert over de Bijbel.
