Koningsdag: Is Emmen klaar voor het koninklijk bezoek?

“Of ik de 27e de vlag ga hijsen?” Joke Boelens (79) kijkt omhoog richting de kerktoren. Ze is hulpkoster in de Grote of Sint-Pancratiuskerk in hartje Emmen. “Och nee, dan moet ik een heel smalle trap op. Dat doet de koster, denk ik. Maar we hangen hem natuurlijk wel uit. Of de klokken zullen luiden, weet ik niet. Ik denk dat er veel andere muziek zal zijn.”

Toilet op slot

Uiteraard vindt ze het leuk dat het koningspaar naar Emmen komt. “Het is een hele eer, en zo’n bezoek zet Emmen weer even op de kaart. Helaas lopen de koning en de koningin alleen maar lángs de kerk en komen ze niet naar binnen. Dat was nóg mooier geweest.” Mensen die de dag ervoor een lintje ontvangen, mogen erbij zijn, maar laat Joke nu net twaalf jaar geleden al een lintje gekregen hebben. Zij moet het dus doen met een plekje achter de dranghekken. Of nee, misschien beter nog: achter de tv. “Dan zie je het beter. Want het zal hier ontzettend druk zijn. Het toilet van de kerk doen we op slot, anders wil iedereen hier plassen. Daar hebben we veel te veel werk aan, dus dat gaan we niet doen.”

Wimpies en Maxi’s

Een stukje buiten de koninklijke route stappen we bakkerij Van Veenen binnen, waar tot onze verrassing Wimpies en Maxi’s in de vitrine liggen. “Nee, geen Willempies”, corrigeert medewerkster Mariska Nijenkamp (51) lachend als we ons verspreken. “Dat is iemand anders.” Wij betwijfelen dat, maar Mariska vertelt al verder, over bakker en eigenaar Jan Bult, die vaak meelift op maatschappelijke trends. Zo maakte hij speciale Verstappen-gebakjes toen Max Verstappen weer een race won, en konden klanten eerder al Bouke-gebakjes – de zogenaamde Boukes Bolletjes – proeven, vernoemd naar zanger Bouke Scholten. Hij treedt op tijdens Koningsdag en daar zijn de Emmenaren maar wat trots op. “Hij komt hier vandaan hè, wist je dat?” glundert Mariska.

Een glimp opvangen

Terug naar de Maxi’s – cakegebakjes met slagroom, gele room en een laag oranjechocolade met sinaasappelsmaak – en Wimpies – zandkoekjes met spijs en sinaasappelbavarois. Mariska verwacht dat die – voor de prijs van twee euro vijfentwintig per stuk – als warme broodjes over de toonbank gaan. Zelf is ze vrij op Koningsdag, en ze is zeker van plan Emmen in te gaan. “Ik heb die mensen nog nooit in het echt gezien, dus ik hoop wel een glimp van hen op te vangen.”

Hoewel ze het koninklijk nieuws niet op de voet volgt, vindt ze het leuk dat de koning en koningin nu naar haar stad komen. “Zéker omdat Emmen op plek twee staat van minst leuke steden van Nederland”, besluit ze. En ze zet een flinke hap in een Maxi.

Mooie thuiswedstrijd

Emmen een van de minst leuke steden van Nederland? Daar merkt de 20-jarige Ires Koops van het Jagt weinig van. “Ik heb het hier hartstikke naar m’n zin”, zegt ze, en ze gooit haar bal met een mooie draai in de lucht, om ’m vervolgens soepeltjes weer op te vangen. De dag vóór Koningsdag geeft ze samen met haar teamgenoot – die toevallig ook haar nicht is – een clinic handbal op een basisschool in de stad. Handbal is dé sport in deze Drentse stad en is het tegenovergestelde van voetbal, legt Ires uit. “Je speelt met je handen in plaats van met je voeten, en de bal gaat door de lucht in plaats van over het veld. Sterker nog, hij mag niet op je voet of op de grond komen.” En Ires kan het weten, want zij beoefent de sport al sinds haar vierde.

Dat het koningspaar naar Emmen komt, is een mooie thuiswedstrijd, vindt ze. “Een keer lekker dichtbij. Ik ga natuurlijk wel even een kijkje nemen langs de route, maar ik maak het niet te laat. De volgende dag heb ik weer een wedstrijd.”

Spreekverbod

Pal voor de Hema zit Wim de Jonge (60) in zijn scootmobiel. Hij is een opvallende verschijning: aan zijn wagen hangen een stuk of tien witte bordjes, met daarop dezelfde tekst: ‘Ik bewijs je in 1 minuut dat Jezus bestaat.’ Ook eentje in het Oekraïens – “er wonen hier misschien wel duizend jonge Oekraïners, maar ze geloven geen van allen” – en eentje in het Engels. “Ter Apel is hier vlakbij, dus er lopen hier allerlei nationaliteiten rond.”

'Als de koning mij een hand geeft, wens ik hem Gods zegen toe'

Al een jaar of zeven, acht is dit Wims vaste plek. Zeven dagen per week is hij hier in de winkelstraat van Emmen te vinden – als het regent, snort hij naar het overdekte deel van het centrum. Aan zijn hoofdsteun hangt een viertal tassen waar diverse traktaten in blijken te zitten. Hij vist er twee exemplaren over de opname uit en overhandigt ze aan de fotograaf. “Ik heb eigenlijk een spreekverbod”, zegt hij ietwat bezwerend met zijn wijsvinger in de lucht. “Als enige in Nederland. Ik mag dus geen mensen aanspreken, vandaar al die borden. Ik spreek niemand aan, mensen komen gewoon naar mij toe. De hele dag door. Gemiddeld zo’n honderd man per dag.” Dat kan ook niet anders, stelt hij, “want de naam van Jezus brengt alles in rep en roer. Alleen die naam al. Daar hoef ik niets voor te doen.”

Gevaarlijke gek

Meestal, zo vertelt hij, zitten mensen eerst vanaf een van de terrasjes een poosje naar hem te kijken. Ze drinken wat en na een tijdje stappen ze dan op hem af voor een gesprekje. Al stuit hij ook op weerstand. Hij is eens bedreigd. Mensen spugen op hem. Slingeren beledigingen naar zijn hoofd. Noemen hem een gevaarlijke gek en een kinderlokker. Maar het weerhoudt hem er niet van dag in dag uit zijn vaste plek weer in te nemen. “Voor ik dit ging doen, heb ik hier nachtenlang over gedroomd. Uiteindelijk wist ik dat dit mijn taak was. Als er iemand bij mij komt voor een gesprekje, bid ik maar één ding: ‘Geest van God, vul mij met de wijsheid en antwoorden die ik nodig heb.’

Aan het eind van elke dag is mijn batterij helemaal leeg, en de volgende ochtend ben ik weer helemaal opgeladen. Maar eerlijk is eerlijk: om te doen wat ik doe, moet je een paar eigenschappen bezitten. Je moet een gigantische vorm van ADHD hebben, ik ben ontzettend bipolair en ook nog eens autistisch. Zijn dat slechte eigenschappen? Het is maar hoe je het bekijkt.”

Of hij hier met Koningsdag ook staat, weet hij nog niet. “Je hebt kans dat hier misschien wel vijftig-, zestigduizend man komt. Maar goed, vorig jaar was ik hier ook op Koningsdag, dus wie weet. En als de koning mij een hand geeft, wens ik hem Gods zegen toe.”

Een bom

Peter-Paul Grimme (45) van restaurant De Kamer is wat minder enthousiast over de komst van de koning. Zijn eetgelegenheid, een verbouwde monumentale Saksische boerderij uit 1864, ligt midden op de route van het koningspaar en kijkt uit op de Grote Kerk. “Alle terrassen hier moeten leeg zijn. Zelfs de parasols moeten weg, want daar zou een bom in kunnen zitten. Maar zoals je ziet, zijn dat grote metalen stellages, dus hoe krijg ik die weg? Nee, van mij hadden de koning en de koningin niet hoeven komen. Koningsdag is een van de drukste dagen van het jaar, met een omzet van vijftien- tot twintigduizend euro. Ik mag blij zijn als ik nu op de helft kom. Binnen mogen we wel gasten ontvangen, maar dat zijn maar tachtig plaatsen. Het merendeel van de omzet komt van het terras, helemáál bij mooi weer.”

Hij is niet de enige die er de pee in heeft, zegt hij. Ook zijn gasten vragen ernaar en balen dat ze hier niet terechtkunnen. “Nee, ik was heel koningsgezind. Tot nu. Het is allemaal voor de veiligheid, vooral sinds de aanslag in Apeldoorn. Dat snap ik wel, maar ze schieten nu wel een beetje door.”

Ober John hoopt dat hij op Koningsdag vrij is, dan gaat hij lekker naar Groningen. “Daar is altijd een leuk feest. Ik woon in een appartement op de route, maar ik mag niet eens op mijn eigen balkon staan. Het koningshuis vind ik leuk, hoor, maar het wordt nu wel wat ouderwets. Ik zie er de toegevoegde waarde niet van.”

Belachelijk

Schuin achter de kerk veegt Pieter Barels (49) – zwarte trui, feloranje werkbroek – met een brede glimlach zand tussen de bestrating die hij zojuist gelegd heeft. Uit zijn bouwradio schalt vrolijke Nederlandstalige bouwvakkersmuziek, maar op de vraag of hij zin heeft in Koningsdag, is hij vrij duidelijk: “Ik vind het belachelijk dat die beste man hier komt. Alles wat we hier nu net hebben aangelegd, gaat er over vier tot zes maanden weer uit. Ik heb lol in mijn werk, maar dit is toch zonde? Daar doe je dan je best voor. Ik begrijp niet dat er zo veel geld naar een bezoek van de koning gaat, terwijl er voor andere dingen geen geld is. Ik help al jaren mee bij de organisatie van vakanties voor kansarme kinderen. Daar krijgen we geen cent subsidie voor van de gemeente Emmen, maar hier is wel geld voor? Dat gaat er bij mij niet in.”

Wie wél blij is met het koninklijk bezoek, is de 84-jarige Emmenaar Herman Grotenhuis. Hij wandelt op zijn gemakje richting de kerk en wil wel even tijd maken voor een foto. “Ik woon al vijftig jaar in Emmen en zat hier wel een beetje op te wachten, eerlijk gezegd. De aandacht wordt altijd afgeleid door Assen, maar nu staat Emmen een keer op de kaart.” Of hij de 27e naar het centrum komt, weet hij nog niet. “Ze verwachten zo veel mensen. Misschien volg ik het gewoon via de tv”, glimlacht hij.

Giraffen in de hoofdrol

Wie Emmen zegt, zegt Wildlands – daar ontkomt zelfs het koningspaar niet aan. De één na laatste stop op de koninklijke route is dan ook het dierenpark. Daar zijn ze heel trots en blij met de komst van de koning. Mariëlle Bakker (44) van Wildlands kan niet wachten tot het zover is, al is het dierenpark er nog niet helemaal klaar voor. “We willen het hier uiteraard spic en span hebben. Alles aangeveegd, versierd… En daarvoor moeten er nog wel wat puntjes op de i gezet worden. Maar het leeft erg, hoor. In Emmen zelf, en ook daarbuiten. Er is niet veel voor nodig om mensen hier enthousiast te krijgen.”

Wat het koninklijk paar precies te zien krijgt in Wildlands, houdt ze nog even geheim. “Het liefst willen we de dieren bij hén brengen, maar dat gaat niet. Dus we maken er in het naastgelegen Atlas Theater een theaterwaardige combi van theater en park van, waarbij onder andere giraffen – nee, geen echte – een rol spelen.”

Veel cryptischer dan dit wordt het niet. Over de vraag of ze er zelf ook bij is, is ze glashelder: “Natúúrlijk! Dit wil ik niet missen!”