Wat als je kind gepest wordt?

Inge Anthonijsz is orthopedagoog en opleidingskundige. Ze legt uit dat verschillende factoren invloed hebben op de mate van impact van pesten. "Pesten of buitensluiten is niet een opzichzelfstaand iets. De mate waarin een kind eronder lijdt, hangt samen met onder andere het karakter van het kind, eerdere ervaringen met pesten en de relatie met school, ouders en vrienden. Voelt het kind zich heel alleen of voelt het zich juist gesteund door de omgeving? Kan een kind zich goed uiten of juist niet? Pesten gebeurt in interactie en de context waarin dit plaatsvindt is van belang. Als deze context niet veilig is, kan een kind verschillend gedrag gaan vertonen. Dit kan outgoing gedrag zijn: het gepeste kind wordt brutaal, boos of agressief. Soms kan het zelf gaan pesten. Of een kind voelt zich eenzaam, trekt zich terug en kan neerslachtig worden."

Echt luisteren

Op de vraag wat je als ouder het best kunt doen wanneer je merkt dat je kind gepest wordt of buiten de groep valt, geeft Inge aan dat écht luisteren van groot belang is. "Als ouder zie je meestal als eerste een verandering in het gedrag. Het zijn vaak de kleine signalen die laten zien dat je kind niet lekker in z’n vel zit. Een kind zal niet zo snel zeggen ‘Ik word gepest’, maar zal eerder stiller dan normaal zijn. Of juist snel boos worden. Voor veel kinderen komen er gevoelens van schaamte en angst bij kijken. Ze hebben het gevoel dat ze het niet goed doen of zelfs falen. De eerste stap is om het gesprek aan te gaan, zonder je kind te beschuldigen of een oordeel te geven over de situatie. Zinnetjes als ‘Het valt wel mee en gaat wel weer over’ of ‘Ach, dat heb ik ook weleens meegemaakt’ kunnen ervoor zorgen dat een kind z’n verhaal niet meer durft te delen. Als ouder heb je de neiging om in de oplossing te schieten, maar dit kan bij beiden leiden tot frustratie. Een kind heeft er het meeste baat bij als de ouder zonder oordeel en advies luistert. Vertrouwen en veiligheid bieden staat voorop."

Een kind heeft er het meeste baat bij als de ouder zonder oordeel en advies luistert

Actie ondernemen

"Afhankelijk van de situatie, de leeftijd en het karakter van je kind, kun je als ouder actie ondernemen", vervolgt Inge. "Het is verstandig om contact op te nemen met de leerkracht, en met elkaar in gesprek te gaan. Ziet de leerkracht ook veranderend gedrag bij je kind? Als dat zo is, dan kun je met elkaar in gesprek over wat er nodig is. Wanneer je merkt dat je kind niet met jou als ouder of met school wil praten, adviseer dan om iemand op te zoeken met wie hij of zij wél wil praten. Dat kan een vertrouwenspersoon van school zijn, maar ook een vriend of vriendin of iemand van de sportclub. Soms is er verder onderzoek nodig of er mogelijk iets speelt in de ontwikkeling van het kind.

Belangrijk is om te erkennen dat het ook voor jou als ouder pijnlijk is wanneer je kind gepest wordt en hier verdriet van heeft. Elke ouder zal dit lastig vinden en niet zo goed weten wat hiermee te doen. Daarom is het ook voor ouders van belang om te praten: deel je machteloosheid, je frustratie, je verdriet. Dat draagt er uiteindelijk ook aan bij dat je zelf stevig blijft staan en zo een rots in de branding voor je kind kunt zijn."

Tekst: Marieke Gouka

Meer lezen? In Eva 2 lees je wat andere ouders hebben gedaan op het moment dat hun kind vastliep op school. Word abonnee of bestel het losse nummer mét korting.