Bijbelstudie: Hoe je van een murenbouwer een bruggenbouwer wordt
De sleutel die kan helpen de verdedigingsmuren af te breken
Herken je dat, dat je een muurtje bouwt om niet gekwetst te worden? Dat je je sterker voordoet dan je bent? Of dat je afstand houdt van bepaalde mensen, omdat ze anders zijn dan jij en je hen niet begrijpt? Efeziërs 2:11-22 bevat de sleutel die kan helpen de verdedigingsmuren af te breken.
Pieker jij weleens over iets, wat je niet direct aan je partner vertelt? Of overkomt het je dat je in een onbenullige discussie met je echtgenoot of kinderen doorschiet in je eigen gelijk? Wij zijn het zelf die steeds weer muren metselen en afstand scheppen. Dat leidt tot onverbondenheid en onrust.
Achteraf denk je altijd: Had ik het maar anders gedaan. Waarom kon ik me nu niet inhouden? Als werkende moeder met opgroeiende pubers overkomt het me regelmatig dat ik graag de controle behoud. Ik vind dat mijn kinderen precies zouden moeten doen wat of wanneer ik dat wil. Het is alsof er een muur van verschil, van onbegrip tussen ons in staat. Laatst was ik ziek en lag onder een dekentje op de bank. Gek genoeg vonden mijn kinderen dat wel fijn! Eindelijk was mama thuis, konden ze gewoon bij me kruipen en kregen ze geen spervuur over zich heen: “Heb je je kamer al opgeruimd, laat die jas niet zo achter je slingeren, moet je nog huiswerk maken?” Ik ontdekte: juist omdat ik niet alles kon of de controle had, was er meer verbinding en ruimte voor begrip. Nu kon ik eerst luisteren.
Jezus’ bevrijding voor ons
De bevrijdende boodschap van Pasen, die je ook kunt terugvinden in Paulus’ brief aan de Efeziërs, helpt ons om ons hart te openen. Jezus is gestorven om ons van onze zonden, onze wereldse begeerten en zelfzuchtige verlangens te bevrijden. Wij, die dood waren door onze zonden, zijn samen met Christus levend gemaakt door Zijn genade (Efeziërs 2:3-5).
Jezus breekt onze muur af en ook de muren die ons van elkaar verwijderen. Hoe dan? Daartoe reikt de Bijbel ons de beelden van Jeruzalem aan. In de tijd dat Lucas zijn Evangelie schrijft, ca. 40 jaar na de dood van Jezus, is de stad Jeruzalem verwoest. De tempel en de stad liggen in puin en de laatste Joodse opstand is neergeslagen door de Romeinen.
Als je je voorstelt hoe Lucas dit verhaal jaren later opschrijft – terwijl hij als het ware letterlijk en figuurlijk tussen de puinhopen zit – krijgt dit verhaal een heel andere lading. Bij dat beeld van de stad Jeruzalem die in puin ligt, moest ik denken aan een beeld uit de burgeroorlog in Syrië. In een van de kapotgeschoten gevels van de huizen, in de puinhopen van de verlaten stad, is door een Syrische kunstenaar een reproductie gemaakt van het bekende kunstwerk ‘De kus’ van Gustav Klimt.
Als je aan mij vraagt: hoe verbeeld je op een moderne manier de bevrijdende boodschap van Pasen?, dan is dit kunstwerk het antwoord.
Jezus’ bevrijding van ons mensen vindt juist plaats in de puinhopen van ons leven. In waar wij tekortschieten. Dwars door de muren die wij optrekken. Daarin, en daardoorheen, breken Zijn liefde, verzoening en genade baan. Hij omhelst ons, zoals bij het kunstwerk. Zijn licht schijnt. Juist door de kraters en barsten van onze muren, onze relaties en kerkgemeenschappen. (Zoals zanger Leonard Cohen zingt: “That’s where the light gets in.”)
Hokjesdenken en gemeenschap
Als je op zo’n manier in je leven, relaties en geloof staat, verandert dat ook iets in je omgang met andersdenkenden. Bijvoorbeeld met mensen die een andere religie of manier van geloven hebben, of die anders in het leven staan. Daar heb ik, als gemeentepredikant in Limburg, ruime ervaring mee. Want in plaats van één kerk in iedere wijk, is er in onze regio maar één protestantse kerk in de wijde omtrek! Dat betekent dat alle denominaties en christelijke overtuigingen in één kerkgebouw samenkomen. En ook nog eens veel migrantenchristenen en vluchtelingen. Dat vraagt het nodige van elkaar: respect en ruimte voor verschil.
Daar waar het schuurt of wringt, ontdek je ook wat er op het spel staat, of wat belangrijk is. Doordat we ons zowel richten op wat we gemeenschappelijk hebben (de liefde van Christus), worden er bruggen geslagen. Als we vanuit ons persoonlijk perspectief vertellen waarom we iets belangrijk vinden, ontstaan ‘gaten in onze verdedigingsmuren’. Er ontstaat begrip omdat we allereerst luisteren naar het persoonlijke verhaal van de ander.
Waar we elkaar op zo’n manier blijven opzoeken en het gesprek aangaan met elkaar, daar is Hij in ons midden.
We doen dat in navolging van Hem, omdat Hij ons dat voorleefde: met vriend en vijand omgaan; samen zitten en delen; kijken en luisteren met mildheid en geduld.
Daarin ontstaat het begrip. Worden muren afgebroken!
Gebed
Mogen wij zo ons hart openstellen
voor de bevrijdende boodschap van verzoening van de opstanding.
Mogen wij Hem zo ontvangen,
ons bewust worden van de gaten in ons gelijk,
de puinhoop van ons leven,
waarin Hij juist met ons wil zijn met Zijn genade en liefde,
ons omhelzen wil.
Dat wij mogen ontdekken dat wij afhankelijk zijn van Zijn liefde,
maar ook geschapen in Zijn beeld ,
en dat Zijn heil en Zijn liefde
openingen maken in onze verdedigingsmuren,
licht schijnt in de scheuren van ons leven.
En ons als mensen aan elkaar geeft,
dat wij juist in onze verschillen gezamenlijk Zijn lichaam mogen vormen –
met Hem aan het hoofd.
Halleluja!
Lees ook de bijbelstudie: Wat heeft de Bijbel te vertellen over kracht?
Luistertip
Elke dag een gratis bijbelstudiepodcast ontvangen op je smartphone? Meld je dan aan voor de EO-podcast Eerst Dit!
Tekst: Judith van den Berg-Meelis
Ds. Judith van den Berg-Meelis is voorganger van de Protestantse Gemeente Roermond.
