'De bruid van Christus': wie is dat precies?

De bruid van Christus. Stralend, schitterend gekleed staat ze, op de laatste bladzijde van de Bijbel, uit te kijken naar haar bruidegom en roept: 'Kom.' En er klinkt een antwoord: 'Ja, ik kom snel.' En de kerk roept mee: 'Kom Heer Jezus!' (Openbaring 19: 7-8 en 22: 17 en 20).

Wat een liefelijk beeld, na alle beesten en bazuinen en bloed zweet en tranen in het boek Openbaring. Twee geliefden die eindelijk verenigd worden. De liefde die het zal winnen van alle scheiding, ruzie, onvervuld verlangen en verslaving aan wat nooit bevredigen kan. Er zijn liederen over gezongen, schilderijen over gemaakt.

De perfecte man?

Als we inzoomen op het beeld wordt het moeilijker voor te stellen. Wie is die bruid? De gemeente, het volk van God, de nieuwe tempel of de mensheid van de nieuwe aarde? Hoe zie je dat voor je? Een bruidegom en een heel harem? Mijn katholieke vriendinnetje deed vroeger communie in een bruidsjurkje: bruidsmeisjes van Christus waren ze. Twee banken vol. Wie vond Jezus de liefste? Waren ze jaloers op elkaar? Vroeg ik me af.

De bruidegom is Christus, God zelf. En de bruid? Zou ik willen trouwen met de perfecte man? Me altijd minderwaardig voelen, struikelend over mijn onvolkomen liefde? Hoe moet ik me dit voorstellen? Wat stelden de lezers van 2000 jaar geleden zich voor? 

Huwelijkse gebruiken

Wat is een huwelijk? Toen mijn ouders trouwden stond op de uitnodiging: 'Mede namens onze wederzijdse ouders nodigen wij u uit...' Toen ik trouwde in 1979 dachten we er niet over dat te schrijven. Wij besloten samen te trouwen en organiseerden samen deze dag. Nu zie ik juist weer bruidjes die aan de hand van de vader naar hun bruidegom toelopen. 'Wat?!', dacht ik de eerste keer, 'ze wordt weggegeven! Komt dat uit Amerikaanse speelfilms?' Onze zonen vroegen de vaders van hun lief om haar hand. En ik ken een stel dat al een tijd samenwoont. Van trouwen komt het niet want hij heeft nog geen origineel idee hoe hij haar moet vragen en ze sparen nog even door voor het feest. Huwelijkse gebruiken veranderen door de jaren heen.

In de tijd van Jezus was een huwelijk een aangelegenheid tussen twee families, meer dan tussen twee mensen. Een meisje mocht al vanaf haar twaalfde uitgehuwelijkt worden, een jongen vanaf zijn veertiende. Het meisje ging wonen bij de familie van de man. Het begon met een overeenkomst waarbij de bruidegom cadeaus gaf aan de familie van de bruid. Niet als een koop, maar als een compensatie voor het afstaan van de dochter. Nu was ze zijn vrouw. De avond voor de bruiloft ging de bruidegom met vrienden, onder muziek en het zingen van liefdesliedjes, naar het huis van de bruid. Zij was ondertussen door haar familie en vriendinnen mooi gemaakt. Soms werd er gegeten in het huis van de bruid, maar het grote feest en het grote feestmaal vonden plaats in het huis van de familie van de bruidegom. Daar nam hij haar mee naar toe. Daar sliep hij de eerste nacht met haar. De volgende dag ging het feest door, een week lang zelfs, soms twee weken. In 1 Thessalonicenzen: 4:16, 17 zie je dat de bruidegom de bruid ophaalt om haar naar het huis van zijn vader te brengen. 

Als Jezus tegen zijn discipelen dus zegt dat Hij weg gaat om een plaats klaar te maken in het huis van zijn Vader (Johannes 14: 2, 3), dan klinkt dat als de tijd tussen de officiële verloving en het ophalen en meenemen van een bruid. 

Wederzijdse liefde, maar geen gelijkheid

Door de hele Bijbel heen lezen we over liefde tussen man en vrouw, over verliefdheden en over lichamelijk verlangen van geliefden. Wederzijdse liefde. Maar hun positie was niet gelijkwaardig.  De man neemt of krijgt een vrouw. Zelfs in het scheppingsverhaal, waar God de mens mannelijk en vrouwelijk schept is er, bij nader inzien, eerst alleen een man die een vrouw krijgt. Hij is dolgelukkig. We horen niet hoe de vrouw reageert. Man en vrouw, in relatie: pas zo kunnen ze beleven wat liefde is, hoe God is! 

Tot het mis gaat. Los van God, raken ze los van elkaar. Los van elkaar wordt het trekken en duwen. Hij zal over haar willen heersen en zij zal zich afhankelijk van hem maken (hem begeren). 

Eén man en éen vrouw is door de hele Bijbel het ideaal en een beeld van trouw aan God en Gods trouw aan ons. Waar polygamie voorkomt geeft dat altijd problemen. Ontrouw wordt zwaar gestraft. De vrouw wordt vooral gestraft, of de man omdat hij neemt wat van een andere man is. God klaagt door de profeten als een man die door zijn echtgenote bedrogen wordt. Een man, in Ezechiël 16, die wij eerder een soort adoptievader zouden noemen, verzorgt een pasgeboren kind verzorgt en voedt het op tot zijn vrouw. Hosea trouwt een prostitué om het volk te laten zien: na alles wat God voor je doet, loop je naar andere weldoeners. De man als 'hoofd van de vrouw, zoals Christus het hoofd van de gemeente is, de Behouder van het lichaam' (Efeziërs 5: 23) zal voor de tijdgenoten van Jezus begrijpelijker zijn geweest dan voor ons. Wij begrijpen eerder dat mannen hun eigen vrouw moeten liefhebben als hun eigen lichamen (Efeziërs 5:28). De man komt voorop in de Bijbel. De Bijbel is een getuigenis van God in de geschiedenis, geschreven in mensentaal, geland in de mensengeschiedenis. Wat niet betekent dat we alle gewoonten ook zo over kunnen nemen. Een man die zijn vrouw niet als 'mede-erfgename van de genade' behandelt zal ook schade ondervinden in zijn relatie met God (1 Petrus 3:7). Vrouwen reizen met Jezus mee (Lukas 8:3), zijn getuige van kruisiging en opstanding, spil van de gemeente en medewerkers van Paulus (Romeinen 16). 

Overeenkomst in de hemel en op aarde

Bij de bruiloft van het Lam gaat het over een overeenkomst, gesloten in de hemel en op aarde. En over Christus, de bruidegom, die zijn rechtmatige bruid komt halen. Ze is gebaad (gedoopt in Efeziërs 5:25-27) en mooi gemaakt, gekleed in een hemels gewaad, geweven van de gerechtigheden van de heiligen (Openbaring 19: 8). Gerechtigheid die gegeven is. De Bruidegom zal haar naar het huis van de Vader brengen, waar het feest begint met alle genodigden die zich ook als bruiloftsgasten gedragen en laten kleden in wat alleen God geven kan (zie ook Mattheus 22:12). Een bruid die dankzij haar Geliefde eindelijk wordt wie ze is.

De bruid

Wie is die bruid?  De bruid is de mensheid zoals die van het begin af bedoeld was te leven met God. Het is geen groep bruiden. We zullen nooit begrijpen dat God ieder mens op het oog heeft en ieder gebed hoort zonder dat we elkaar in de weg zitten. 

De bruid is het volk van God, de gemeente als volk van God, de mensen van de nieuwe aarde, van het Koninkrijk van God. De overeenkomst is gesloten. Dat is de belofte. Er moet nog wel een boel gebaad, gepoetst, gekleed en versierd worden. De wereldkerk is niet perfect, onze kerk is niet perfect, ik ben niet perfect. We zullen ons moeten laten wassen, we zullen moeten meewerken en ons kleden met Christus. Eén zijn in bidden en werken. En vooral: verlangen. 

Daar is een huwelijk tussen twee mensen, met alle liefde, intimiteit, frustraties, sorry zeggen en opnieuw beginnen een beeld van. Mijn menselijke man ziet mij van mijn mooiste maar ook van mijn lelijkste kant. Onze hemelse Bruidegom geeft ons wat we missen om zijn bruid te zijn. 

De bruiloft van het Lam is niet 'de mooiste dag van je leven', geen sprookjeshuwelijk en dan terug naar de realiteit. De bruiloft van het Lam is de hemel op aarde, voor altijd. Man en vrouw eindelijk helemaal zichzelf en één met God.

Vragen

Ken ik dat verlangen om Christus te ontmoeten en uit te doen wat me in de weg zit en door Hem te worden wie ik werkelijk ben?

Kennen wij als kerk dat verlangen, of zijn we bezig met onze eigen projecten?

Hoe weerspiegelt mijn huwelijk nu dat verbond tussen Christus en zijn bruid?

Wat verandert er nu al als wij individueel, als echtpaar, als kerk gaan leven met het verlangen naar de Bruidegom?

Feestkleed

Ik ben van U, door U gemaakt,

van U vervreemd en kwijtgeraakt,

door U gevonden, poedelnaakt

gestroopt en toen gewassen.

Nu staat U met het feestkleed klaar.

Bang en onzeker sta ik daar

en durf het niet te passen.

Wat ik zie al die scheuren al,

de vieze vlekken als ik val

of uitglijd, onbezonnen.

Heer, wat bent U begonnen...

Jij bent mijn eigen lieve meid.

Dit feestkleed, dat is kwaliteit,

angst-afstotend, hemelglans.

Trek het aan mijn kind en dans.

De galerie die op de foto te zien is: Arta Casa

Het draadschoentje is gemaakt door Catherine Gontier

Het schilderijtje is gemaakt door Veronique Paquereau