Help, mijn zoon kijkt porno!

Tip 1: Spreek geen oordeel uit

Inkoppertje zou je denken. Maar lastiger dan je soms denkt! Hoe praat jij over sexting waar je kind bij is? Is dat afkeurend, belangstellend, open of veroordelend? Oordelen hebben we allemaal, zeker wanneer iemand iets wordt aangedaan, maar wees altijd liefdevol en open over de tieners waar het over gaat. Wanneer je kind terloops in de keuken heeft gehoord ‘dat het echt belachelijk is dat dat meisje ook zomaar haar naaktfoto heeft verstuurd’, zal het de deur snel dichtdoen om er een open en eerlijk gesprek over te hebben, wanneer dat voor je kind nodig zou zijn. Praat dus liefdevol en met warmte over seksualiteit en over betreffende personen, ook wanneer er op dat gebied iets mis is gegaan.

Tip 2: Luister goed

Een goed gesprek gaat in de eerste plaats niet om de goede dingen zeggen, maar vooral om de ander goed te begrijpen. En voor begrip moet je de tijd nemen en luisteren. Juist bij je kind heb je soms de neiging om er ‘goede dingen in te stoppen’. En misschien des te meer als het gaat om een onderwerp als seksualiteit en zijn of haar weg daarin op internet. Luister onbevangen, stel neutrale vragen en heb de intentie om echt te horen wat je kind wil zeggen. Dat vraagt soms van je dat je even op je tong bijt, maar het kan je kind soms net die ruimte geven die het nodig heeft.

(En voor goed luisteren heb je praktisch nodig dat je hoofd even niet bezig is met je eigen to-do-list en dat je telefoon uit de buurt is.)

Tip 3: Start vroeg

Seksuele opvoeding en mediaopvoeding (en al die andere aspecten van opvoeding) zijn geen losse onderdelen die je ‘even in kunt zetten’. Seksuele opvoeding gebeurt niet in die paar aparte uurtjes dat je je kind met een kopje thee aan de eettafel roept. Opvoeden (en dus ook de seksuele opvoeding en mediaopvoeding) begint vanaf de geboorte. Daarbij geldt dat je sneller overbrengt in wat je voordoet, dan wat je in woorden aan hen vertelt. Kijk eens welke plek seksualiteit op dit moment krijgt binnen jullie gezin? Hoe gaan jullie om met grenzen, met de zorg voor je lichaam of met manieren om aan je man/vrouw te laten zien dat je van elkaar houdt? En ook wat betreft het omgaan met veel verschillende media; hoe gebruik jij je telefoon, welke toon hebben jouw WhatsApp-gesprekken (laat ze als kind eens meekijken) en hoe reageer je wanneer iemand iets voorstelt wat over jouw grenzen gaat? Nog lang voordat ze tiener zijn kunnen kleinere kinderen dus al in het gezin proeven en bij hun ouders afkijken hoe je dat doet; omgaan met seksualiteit en media.

Tip 4: Niet preken, maar activeren

Als volwassenen hebben we al best veel uitgedokterd in ons leven. We hebben veel van onze keuzes al gemaakt, soms door schade en schande. Juist om vanuit liefde die schade te willen beperken, hebben we soms de neiging om de uitkomsten van onze levenslessen aan onze kinderen te vertellen. Toch zullen jouw persoonlijke bevindingen in het leven niet het eerste zijn wat je kind één op één overneemt. De uitdaging aan jou als ouder is om de gedachtegang van je kind te activeren, voordat hij een situatie in de praktijk tegenkomt zonder erover na te hebben gedacht. Je helpt je kind door op een neutrale manier ‘wat als’-vragen te stellen. Laat ze zelf nadenken en luister goed naar wat je kind zegt en bedoelt. Dus: “Wat doe je als een jongen via Snapchat aan je vraagt om (half)naakt op de foto te gaan?” of “Wat doe je als iemand aan je zit terwijl je dat niet wilt?”

Je kunt ook spreken over een concrete situatie die bij hem/haar op school speelt en vragen wat hij zou doen in dit geval. Praat zonder oordeel over deze situatie, maar help je kind om te visualiseren wat het zou doen wanneer hij in deze situatie zit.

Tip 5: wees realistisch

Besef je dat de kracht van seksualiteit in de tienerjaren sterker is dan je vermoedt, en dat dat soms ook keuzes oplevert die je als ouder niet kunt voorkomen. Wéét dat het gebeurt. Ga er ook vanuit dat dat bij jouw kind gebeurt, en denk niet te snel: ‘Dat overkomt mijn kind niet’. Zorg dat je als ouder zonder oordeel aanwezig bent, zodat je kind weet dat je beschikbaar bent wanneer hij vragen heeft of hem iets vervelends is overkomen.

Hoe stimuleer je als ouders gezond mediagebruik bij je kind? Over dit onderwerp is de EO onlangs een mini-class gestart, die bestaat uit een serie nieuwsbrieven. Lees hier meer. 

Ruth Tanghe is teamcoach online pastoraat bij Stichting Chris en Voorkom!.