Herstel na verkrachting: ‘ik schaam me niet langer’

Als kind heeft Rieke een negatief zelfbeeld en krijgt zij last van sombere gedachten. Dit wordt erger als zij op de middelbare school zit. “Mijn depressieve gevoelens werden zo erg dat ik op mijn veertiende suïcidale gedachten kreeg en voor het eerst met de GGZ in aanraking kwam.” Dankzij therapie gaat het een aantal jaren beter met Rieke, totdat de suïcidale gedachten op haar zeventiende terugkeren en zij een gevaar vormt voor zichzelf. Er wordt besloten met medicatie te starten. “Ik kreeg zoveel medicatie dat ik regelmatig flauwviel en als een zombie door het leven ging.”

'Ik kreeg zoveel medicatie dat ik regelmatig flauwviel en als een zombie door het leven ging.

Rieke verandert zo door de medicatie dat haar familie en vrienden haar nauwelijks herkennen. “Ik besloot – tegen het advies van mijn psychiater en psycholoog in – met alle medicatie te stoppen. Ik wilde liever met veel pijn aan de slag met mijn problemen, dan versuft onder de medicatie stil te blijven staan. Gelukkig stond mijn moeder achter mijn keuze en samen hebben wij heel langzaam de medicatie afgebouwd. Ik ben gaan kickboksen en kwam in contact met een coach die veel voor mij heeft betekend. Ik kon mijn woede in de sport uiten en voelde me goed.”

Verkracht

Net als het iets beter met Rieke gaat overkomt haar iets gruwelijks; ze wordt verkracht. Omdat zij het nog steeds moeilijk vindt over de gebeurtenis te praten, kiest Rieke ervoor om niet verder in detail te treden. “Mijn wereld stortte in en mijn gevoel van veiligheid was verdwenen. Ik kon niet bevatten wat er met mij was gebeurd en durfde hier met niemand over te praten. Ik schaamde me vreselijk voor wat er was gebeurd en kon het niet opbrengen om aan de verkrachting terug te denken.” Pas na een week vertelt Rieke haar vriend Rik-Jan wat haar is overkomen.

“We hadden ruim vijf jaar een relatie en samen al veel meegemaakt. Ik voelde me door de verkrachting zo vies, dat ik dacht dat hij mij niet meer zou willen. Samen hebben we veel gehuild en gepraat over wat mij is overkomen.” Ondanks dat Rik-Jan probeert duidelijk te maken dat haar geen schuld treft en zij voor hem nog steeds dezelfde is, lukt het Rieke niet om haar schuldgevoel en schaamte los te laten. Ze overweegt haar relatie te verbreken.

Taboe

Rik-Jan en Rieke besluiten met een ander stel te praten over wat haar is overkomen. Dit stel geeft Rieke het dringende advies om naar de huisarts te gaan om zich te laten testen op een eventuele ziekte. “Ik besefte toen dat ik het niet langer voor mijn ouders kon verzwijgen. Het was een enorm moeilijk gesprek; ik schaamde me vreselijk. Het heeft lang geduurd voordat ik begreep dat ik geen schuld aan de verkrachting had en mij niet hoefde te schamen. Ondanks dat ik het nog steeds erg moeilijk vind om mijn verhaal te delen, wil ik andere mannen en vrouwen die dit hebben meegemaakt steunen door mijn verhaal te vertellen en het taboe dat rond verkrachting heerst doorbreken.”

Ik heb leren inzien dat ik geen schuld heb aan de verkrachting en schaam mij niet langer

Rieke heeft gemerkt dat mensen snel een oordeel klaar hebben. “Gelukkig kreeg ik veel steun om mij heen, maar er waren ook mensen die vonden dat het mijn eigen schuld was. Dat was bijzonder pijnlijk om te horen. Zelf wist ik ook niet goed hoe ik met deze gebeurtenis om moest gaan, in mijn ogen was ik niet meer rein voor God en zou ik dat ook nooit meer worden. Daarnaast begreep ik niet dat als God mijn Vader was, Hij deze gebeurtenis niet had voorkomen. Waar was Hij toen het gebeurde?”

Trauma

“Omdat ik geen zin had om opnieuw in therapie te gaan, deed ik alsof er niks aan de hand was”, vertelt Rieke. “Op school liep ik echter vast; mijn trauma was zo groot dat ik volledig blokkeerde toen ik met gym moest judoën met een man. Ik had last van herbelevingen en nachtmerries en raakte burn-out.”

Ik kon niet meer geloven dat ik Zijn kind was.

Rieke en Rik-Jan besluiten dat jaar – ondanks alles – te trouwen. Het botert echter niet goed tussen het pasgetrouwde stel. “Seksualiteit was voor mij erg beladen en het duurde lang voordat ik mij echt veilig voelde.” Rieke stort in en komt opnieuw in de GGZ terecht. “Ik had een burn-out, depressie en PTSS en volgde traumatherapie en EMDR. De behandeling sloeg niet goed aan, ik denk dat dat kwam omdat ik ten diepste een stukje identiteit was kwijtgeraakt. Ik wist niet meer waar God in dit plaatje paste en kon niet meer geloven dat ik Zijn kind was.”

Sleutels tot herstel

Op een dag krijgt Rik-Jan het programma van een cursus met de naam Sleutels tot herstel onder ogen. “Volgens de informatie, op de site van de kerk die deze cursus verzorgde, zou je tijdens deze cursus leren je pijn bij God te brengen, zodat er herstel kon plaatsvinden. Ik besloot deze cursus te volgen; veel had ik tenslotte niet te verliezen. Dit blijkt de beste beslissing ooit te zijn, want hierdoor veranderde mijn leven compleet! Ik heb leren inzien dat ik geen schuld heb aan de verkrachting en schaam mij niet langer.”

Tijdens een cursusavond komt de vraag alles op te schrijven waar de cursist mee worstelt. “Dat briefje mocht ik vervolgens bij het houten kruis voorin de zaal neerleggen. Ik voelde me op dat moment helemaal nog niet verbonden met God en vond het wat ongemakkelijk. Ik schreef op het briefje: God, ik heb zoveel haat in me. Ik kan er niet meer tegen en geef het aan U. Ik ben naar het kruis gelopen en heb het daar neergelegd. Daarna kon ik alleen nog maar huilen, zo opgelucht was ik dat ik eindelijk had toegegeven hoeveel haat ik voelde naar de dader toe. Ik wist dat het vanuit het geloof niet oké was om zoveel haat te voelen, maar op dat moment mocht het er even zijn.” De voorganger bidt voor Rieke en zalft haar. “Hij vroeg of God mij wilde genezen en op dat moment zei God: ‘Ik genees je nu nog niet, maar het gaat komen. Houd vol!’ Ik vertrouwde volledig op Gods belofte.”

Geliefd kind

Twee weken later, tijdens een EMDR-sessie moet Rieke zichzelf een cijfer tussen de een en zeven geven van de therapeut. “Ik gaf mezelf al jaren een één of een twee, maar hoorde op dat moment in mijn hoofd: ‘Jij bent Mijn geliefde kind!’. Ik moest vreselijk huilen en wist dat ik mezelf een zeven mocht geven. God vindt mij waardevol en ik leerde mezelf door Zijn ogen te zien. Ik begon te beseffen dat ik het waard was om te leven. Sindsdien heb ik mezelf nooit meer waardeloos gevoeld. Ook was mijn haat naar de dader toe verdwenen. Niet dat ik hem al heb kunnen vergeven, daarvoor heb ik nog iets meer tijd nodig.”

God, ik heb zoveel haat in me. Ik kan er niet meer tegen en geef het aan U.

Rieke beseft dat de herinnering aan haar verkrachting altijd pijn zal blijven doen. “Ik heb nog steeds last van kenmerken van PTSS. Ook ben ik sneller bang dan een ander en zijn er dagen dat ik me heel verdrietig voel. Toch beheerst het niet langer mijn leven. Ik heb geleerd al mijn angsten en pijn bij God te brengen. Doordat ik weet dit niet alleen te hoeven dragen houd ik het vol. Ik mag uitzien naar de dag dat ik Thuis mag komen en de herinneringen en pijn voorgoed achter mij mag laten. Tot het zover is mag ik mij gedragen weten door mijn Hemelse Vader en zie ik mijn moeite en strijd, regen en storm als verborgen zegeningen van God, zoals zo mooi tot uiting komt in het lied Verborgen Zegen.

Rieke vertelde in het programma Nederland Zingt  wat het lied Verborgen Zegen voor haar betekent en wordt het lied gezongen. Bekijk deze uitzending hieronder (fragment van Rieke start op 3.38). In deze uitzending is ook de familie Van der Vijver te gast. Vader Gert – de Zandtovenaar – en zijn dochter Sera stonden in het aprilnummer van Eva in de vader-dochter rubriek in Eva. Lees hier hun verhaal.

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen