Het kindje Jezus slaapt in de modder op één van onze Europese drempels...

Het is weer grijs, het is weer grauw. Het is weer kil en koud.
Mijn behoefte aan fleecedekentjes, engelenhaar en herders met wollige schaapjes neemt toe met het tempo van het afnemende daglicht. Ik heb de doos met kerstglitters van zolder gehaald en mijn huis met de inhoud behangen. De ster van Bethlehem hangt voor het raam en het Playmobil-Jesusje ligt in zijn plastic kribbe. De glühwein staat op en ik ga kerstkaarten knutselen.

Jozef lijkt op Arie Boomsma

Ik open mijn laptop en ga op zoek naar een knus plaatje van de moeder en haar heilige kind. Lang hoef ik niet te zoeken, ik kan kiezen uit honderden, nee, duizenden afbeeldingen. Het lijkt erop dat er een evangelie is dat ík nog niet ken, maar waarvan de meeste tekenaars wel op de hoogte zijn. Zij weten namelijk dat Maria erg van lichtblauw hield, dat het sneeuwde in de nacht van Jezus’ geboorte en dat er naast een os en een ezel ook veel roodborstjes in de stal woonden. Ik overweeg om een plaatje uit te printen van Maria met een krans van hulsttakjes om haar hoofd. Ze kijkt vertederd naar haar hoogblonde kind, terwijl Jozef, die verdacht veel op Arie Boomsma lijkt, indringend in de camera kijkt.

Decemberkou in de woonkamer

Ik scroll toch nog even verder en stuit op een cartoon uit 2014 van de Amerikaan Everett Patterson. Ik zie een verlaten parkeerplaats en de gevel van een wat verlopen motel. Het is nacht, de regen komt met bakken uit de hemel. No vacancy staat met koeienletters op een uithangbord.

Een jong stel met Latijns-Amerikaanse trekken zoekt beschutting bij de motelmuur. De vrouw, in hoodie en spijkerbroek, is neergezakt op het speelgoedpaard dat bij de ingang staat. Haar hand rust op haar hoogzwangere buik. Haar partner heeft de hoorn van een muntjestelefoon tussen oor en schouder geklemd, hij bladert tevergeefs in een telefoonboek. Achter hen zien we aanplakbiljetten met verwijzingen naar het kerstverhaal. Ronde reclameborden vormen halo’s rond de hoofden van de twee wanhopige jonge mensen.

Deze Jozef en Maria schuren, ze willen mijn poging tot vlucht en verdoving niet faciliteren. Integendeel, ze brengen de decemberkou tot midden in mijn woonkamer.

Kindje Jezus onder de brug

Hier in ons Europa heten de twee geen José en Maria, maar Youssouf en Meriam. Anno 2021 zal Youssouf de muntjestelefoon hebben verruild voor een mobieltje, maar verder kan ik er verzekerd van zijn dat dit verregende stel vandaag, op dit moment, ergens ineengedoken tegen een gevel of onder een brug zit. De waterige zon is allang gezakt, gordijnen zijn dichtgetrokken en deuren gesloten. Het kwik daalt tot nul. Daar onder die brug wordt het kind geboren, nacht na nacht na nacht. ‘No vacancy’, zeggen wij. Onze grenzen en deuren zijn beveiligd met prikkeldraad, politiek getouwtrek en ondoorgrondelijke bureaucratische systemen.

Patterson toont ons dat Maria’s kind geen cherubijntje is, dat ons met helderblauwe oogjes aankijkt, zijn mollige handjes uitgespreid om ons te zegenen. Nee, het kindje Jezus slaapt in de modder op één van onze Europese drempels. Zijn moeder woelt door zijn donkere krullen. Ze zingt zacht voor hem.

Stil maar lieveling, wees maar niet bang,
al slaap je vannacht op een vuilniszak.
Droom maar zacht, in mijn jas gewikkeld,
de weg is ons huis en de hemel ons dak.

Maria zingt en ze bidt:

Wees ons genadig. Laat engelen zingen.
Verlicht ons pad in de donkere nacht.
Geef richting, laat de sterren ons leiden,
maak handen sterk en maak harten zacht.

Stuur herders die ons met vriendschap verwarmen.
De dagen zijn eenzaam, de nachten zijn koud!
Geef wijzen die onze leiders trotseren
met woorden vol hoop en met plannen van goud.

Overweeg je een cadeautje voor het kerstkind? Je kunt je goud, wierrook en mirre hier kwijt:

• Aan kinderen in Griekse vluchtelingenkampen: een actie van Kerk in ctie van de Protestantse Kerk Nederland. Hier vind je er meer over. 
• In Albanië heerst er bittere armoede. EO Metterdaad bestemt hun kerstactie speciaal voor voedsel, coaching en gevangenenzorg. Lees hier meer. 
• Vluchtelingenwerk herenigt gezinnen van vluchtelingen. Over die actie kun je hier meer lezen.