Hoe vind ik mijn plek als stiefmoeder?

Zo verging het Pauline Schonewille ook. Zij is zelf stiefmoeder, inmiddels al bijna twintig jaar, en heeft samen met haar man ook vier ‘eigen’ dochters. Ze schreef inmiddels al twee boeken over dit onderwerp, waarvan haar boek Hoe vind ik mijn plek als stiefmoeder? pas is verschenen. Daarin schrijft ze tien bemoedigende brieven die je helpen om meer grip op je leven als stiefmoeder te krijgen.

In dit artikel deelt ze een paar wijze lessen met jou.

Had ik dat maar eerder geweten

Wij werden verliefd en – lang verhaal kort – we gingen samen verder, man en ik. Zijn dochter kreeg ik er gratis bij. Wat dat in zou houden, ik had geen idee. Maar ik hield van haar vader, nog steeds trouwens, en ‘dus’ van haar. Ook nog steeds. We hadden het met elkaar te doen, omdat we allebei bij haar vader/mijn man hoorden en in de loop der tijd hebben we het heel goed gekregen samen. Maar ik heb ook wel huilend onder mijn dekbed gelegen hoor, hoewel dat niet mijn gewoonte is. Of briesend tegenover mijn man gestaan, omdat ik vond dat hij mij gelukkig moest maken. Of doodmoe gebeden voordat ik naar bed ging: “Heer, moeten we er maar mee stoppen? Is het wel Uw bedoeling? Ik doe zo mijn best, wij allemaal, maar de gebrokenheid die ik ervaar maakt me machteloos en moedeloos.” En heel onzeker, trouwens.

Onzeker

Die onzekerheid. Ik snapte er niets van. Een intelligent, creatief en best lief en zorgzaam vrouwmens ben ik. Maar dat bleek niet voldoende te zijn om ons samengestelde gezin vanzelf te laten marcheren. Het maakte me onzeker om niet op mijn eigen kracht en eigenschappen te kunnen terugvallen om er een succes van te maken. Ben jij onzeker? Het hoort erbij. Net als de gevoelens van je soms heel buitengesloten voelen en dan weer blij zijn als een dag zo harmonieus verloopt als je had gehoopt.

Je bent de redder niet

Jij kunt als stiefmoeder niet in je eentje het hele nieuwe samengestelde gezin redden. Elke middag klaar zitten met koekjes bij de thee, proberen te raden wat iedereen nodig heeft en daarin voorzien: herken je het? Je legt de lat zo hoog dat je er zelf bijna aan onder door gaat. Het is lief, maar jij kunt dit niet alleen: daar heb je je man voor nodig. Samen vorm geven aan je nieuwe gezin. Dat kun je pas als jullie inzicht hebben in hoe een samengesteld gezin werkt en samen een nieuw evenwicht vindt.

Een samengesteld gezin is geen ‘gewoon’ gezin

Dit gezin ontstaat in een snelkookpan, kent heel veel ruis en gedoe, en is gebouwd op een fundament van rouw. Dit nieuwe gezin kan een heel mooi gezin worden, maar dat heeft wel veel tijd nodig. Reken maar op een jaar of zeven voordat het écht diep van binnen rustig is of begint te worden. 

In een samengesteld gezin zijn er al gewoonten en relaties

En als stiefmoeder val je daar middenin. Ik ken een stiefmoeder wiens man en zijn kinderen iedere vrijdag boodschappen deden voor het hele weekend. Hun gewoonte was dat ieder kind een eigen zak chips kocht voor dat weekend en die net zo snel of langzaam opat als hij wilde, op de tijd dat hij dat wilde. Op is op. De kinderen vonden het dus heel normaal om op vrijdagavond de ene helft op te eten en op zaterdagmorgen in bed de andere helft. Toen de stiefmoeder dat voor het eerst meemaakte, dacht ze dat die kinderen gek geworden waren en zei er iets van. Waarop haar man boos reageerde dat ze zich daar niet mee moest bemoeien, omdat ze dat nu eenmaal zo gewend waren.

Het is een fase 

Kort gezegd beginnen jullie met de welbekende roze wolk. Na een jaar of twee, drie ontstaat een heftige fase waarin je maar beter wat hulp kunt gaan zoeken. Dat is geen brevet van onvermogen, maar juist heel verstandig. Je krijgt handvatten en leert hoe je beter met dynamieken in jullie gezin om kunt gaan. Hierna zullen jullie een nieuwe modus vinden: er ontstaat een evenwicht waarin alle gezinsleden hun plekje hebben gevonden, of ze fysiek nu vaak aanwezig zijn of niet.

Je plek vinden als stiefmoeder

Je plek vinden als stiefmoeder is een hele klus, maar niet onmogelijk! Ik ontdekte gaandeweg dat er bepaalde dingen zijn waar alle stiefmoeders tegenaan lopen en die ik graag eerder had geweten. Dat het ‘erbij hoort’ en ‘niet aan mij lag’ had me een boel zweet en tranen bespaard. Maar door dit hele proces van vallen en opstaan ben ik ook wel erg gegroeid als mens en in mijn relatie met God. En kan ik mijn kennis delen met andere stiefmoeders en hun partners, die aan het begin staan of worstelen met bepaalde vragen, bijvoorbeeld in het boek Hoe vind ik mijn plek als stiefmoeder? Bijna iedereen kan ik geruststellen: het komt goed!

Christelijke stiefmoeder

Als christelijke stiefmoeder liep ik wel tegen bepaalde vragen aan, die niet-christelijke stiefmoeders minder herkenden. Voor hen schreef ik een ‘bonusbrief’, die je hieronder kunt lezen.

Een paar tips

• Leg de lat niet te hoog voor jezelf
• Geef jullie nieuwe gezin de tijd: iedereen moet zijn/haar plek weer vinden
• Doe dingen waarvan jij energie krijgt en waarin je jezelf bent en vindt
• Geniet van de quality time met je man 
• Tel je zegeningen: wees blij met wat je wél hebt en wat wél goed gaat
• Probeer rust te vinden bij God. Hij kent je nood en is er voor je. Luister en zing, bijvoorbeeld Opwekkingslied 710: Zegen mij op de weg die ik moet gaan, op de plek waar ik zal staan… 

Lees hier de mooie brief die Pauline schrijft aan christelijke stiefmoeders.

Hoe vind ik mijn plek als stiefmoeder?

Het boek van Pauline moedigt stiefmoeders aan om meer begrip te krijgen voor je nieuwe leven. Uit eigen ervaring weet ze hoe lastig het kan zijn. Hoe vind ik mijn plek als stiefmoeder?, Pauline Schonewille, Uitgeverij Plateau, ISBN 9789058041579