Hoe voer je een confronterend gesprek?

Allereerst: als je hebt besloten dat je dat confronterende gesprek wilt gaan voeren, chapeau! Je kan vluchten voor de situatie en een niks-aan-de-hand-theater opvoeren, maar uiteindelijk is niemand daarmee geholpen. Eerlijke en confronterende gesprekken zijn bedoeld om jezelf of de ander te helpen groeien. Maar laten we realistisch zijn, makkelijk is het niet. Wat kan je helpen in zo’n gesprek?

Noem het vooraf

Als jij zelf degene bent die een gesprek met iemand wil aangaan is het verstandig om alvast te noemen dat je iets wil bespreken. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: ‘Ik zit ergens mee en ik denk dat het wel een paar minuten duurt om het te bespreken. Wanneer heb je tijd om elkaar even te spreken?’ Op die manier weet de ander dat je iets wil aankaarten, is diegene voorbereid en hebben jullie de tijd om met aandacht naar elkaar te luisteren. Want wat is er vervelender dan dat de ander opeens weg moet of het moment slecht uitkomt?

De grootste fout die je tijdens een gesprek kan maken, is je eigen interpretatie op de feiten loslaten.

Bovendien kan je dan zelf niet op het allerlaatste moment beslissen om het toch maar niet te bespreken.

Bepaal je doel met het gesprek

Problemen zijn vaak ingewikkeld en bestaan uit meerdere aspecten. Neem voor het gesprek de tijd om voor jezelf na te denken wat jou nou precies dwarszit. Ben je boos over die ene concrete gebeurtenis, een bepaalde uitspraak of wil je het hebben over het gedrag en de intenties van de ander? Het helpt ook om na te gaan wat het onderwerp met jou doet: welk gevoel geeft de situatie jou? Waarom vind je het lastig om dit aan te kaarten? Soms kan het helpen om dit voor jezelf op te schrijven. Het is verstandig om eerst na te denken wat je precies wilt zeggen en waarom, een overhaaste reactie doet immers niet veel goeds.

Je kan tot slot op een rijtje zetten wat je graag zou willen bereiken met het gesprek en wat je graag wil in relatie met de ander. Vergeet ook niet na te denken over wat je beslist niet wil bereiken.

Tips om een confronterend gesprek te voeren

Begin met de feiten en hanteer NIVEA
Verpak je boodschap niet in small talk of een gesprek over koetjes en kalfjes. Je maakt het daarmee voor jezelf alleen maar spannender en je laat de ander in onzekerheid. Als het helpend voor jou is, kan je in plaats van een gesprek aan tafel ook eens de bank uitproberen of een blokje om gaan en een wandeling maken.

De grootste fout die je tijdens een gesprek kan maken, is het doen van aannames en je eigen interpretatie op de feiten loslaten. Wellicht kan ‘NIVEA’ je hieraan helpen herinneren: Niet Invullen Voor Een Ander.

Een kapstokje van onderstaande vier stappen kan je helpen om je boodschap op een goede manier over te brengen:

1. Benoem het gedrag of de feiten
Begin met de feiten en eindig met een open (en geen beschuldigende!) vraag aan de ander. Dit geeft de ander de kans om uitleg te geven over zijn/haar blik op de situatie.

Tijdens een moeilijk gesprek kunnen de emoties soms hoog oplopen. Om een waardevol gesprek te hebben, is het belangrijk dat iedereen open en eerlijk hun mening, gevoelens en ervaringen over de situatie kan delen.

2. Benoem het gevoel dat dit jou geeft en leg uit waarom je dit zo vervelend vindt
Probeer je zinnen te verwoorden in de ik-variant. Hierdoor blijf je bij jezelf en voelt de ander zich niet meteen aangevallen. Bij een confronterend gesprek neemt ons gevoel van onveiligheid toe, omdat we denken dat onze ideeën en positie bedreigd worden. Hierdoor neemt het adrenalineniveau in ons bloed toe en dat kan ervoor zorgen dat iemand bijvoorbeeld helemaal dichtklapt of juist in de verdedigings-/vechtmodus schiet. In de vechtmodus zijn we snel geneigd om de ander dingen te verwijten, uit te schelden of te kleineren, terwijl er meer baat is bij een gesprek waarin de ander zich gerespecteerd voelt en blijft voelen.

3. Geef aan wat het gevolg daarvan was
Het gedrag van de ander of het gevoel dat je daardoor kreeg zorgde ongetwijfeld bij jou voor een reactie. Door dit uit te leggen, snapt de ander ook beter waarom bepaalde dingen zijn gebeurd.

4. Spreek uit wat je wens is
Door uit te spreken wat je graag zou zien en dit ook aan de ander te vragen, is het duidelijk wat beide ‘partijen’ willen. Als je op een lijn zit, kan je hiernaartoe werken en is er verbinding om het probleem op te lossen.

Non-verbale houding, stiltes en eerlijkheid
Als laatste kunnen deze losse tips je wellicht ook nog van pas komen: wees ervan bewust dat je met je non-verbale houding ook veel uitstraalt. Door met je armen over elkaar te zitten, zend je het signaal van een gesloten houding uit. Als je naar de tafel staart of het plafond inspecteert, heeft de ander het gevoel dat je minder goed luistert. Als de ander vertelt, wees dan niet bang voor stiltes. Stiltes geven jou en de ander de tijd om eventjes na te denken en gedachten om te zetten in woorden.

Als je erg gevoelig bent en je heel erg veel inlevingsvermogen hebt, kan dit inzicht je misschien helpen: het is goed om rekening houden met de gevoelens van een ander, maar je bent niet verantwoordelijk voor de gevoelens van een ander. Als je na het gesprek maar blijft piekeren over de ander, probeer het dan bij God neer te leggen.

En last but not least: wees eerlijk!

Lees ook: Zó herken je manipulatie, en zo ga je ermee om

Deze tips zijn geschreven met behulp van het boekje Het hulpverlenend gesprek (Jan Verhulst).