Hoe de FBI Martin Luther King niet klein kreeg

Een filmrecensie van Rick de Gier

27 oktober 2021 · Leestijd 3 min ·

“Martin Luther King is de gevaarlijkste zwarte man in Amerika en we moeten er alles aan doen om hem te vernietigen.” Aldus een interne memo die halverwege de jaren zestig rondging in de hoogste regionen van de FBI.

Dat de Amerikaanse inlichtingendienst de beroemde activist kritisch volgde, is vrij algemeen bekend, maar de nieuwe documentaire Martin Luther King vs. the FBI maakt pas echt inzichtelijk hoe grimmig de strijd verliep. De film is deels gebaseerd op een aantal recent vrijgegeven documenten en bevat veel onbekend archiefbeeld. In voice-over verklaren historici en FBI-insiders waarom King als een bedreiging werd gezien en wat de organisatie allemaal probeerde om hem de mond te snoeren.

Lord, don’t move the mountain. Give me strength to climb

Opmerkelijk genoeg verscheen King in eerste instantie niet op de radar als activist, maar als vermeende communistenvriend. De FBI vreesde dat hij Afro-Amerikanen zou kunnen beïnvloeden met communistische ideeën. Pas later begon men het zwarte verzet dat hij inspireerde te vrezen. Daarbij speelde racisme een grote rol, toont de film. De FBI hoopte King vooral te pakken met geheime opnames van zijn buitenechtelijke escapades, die aan journalisten werden gelekt in de hoop dat ze zijn reputatie zouden ruïneren.

De film laat er geen misverstand over bestaan dat King een verstokte vreemdganger was. Dat is vaker gemeld, maar het blijft een pijnlijke smet op zijn heroïsche imago. Toch is het mooi om te zien dat er nooit veel is gedaan met die stiekeme FBI-opnames – blijkbaar werd Kings hoopvolle missie toch belangrijker gevonden dan een sensationele scoop.

Lees ook: 'No time to die': waardig afscheid van Craig als James Bond

En die missie blijft indrukwekkend; de flarden van Kings toespraken die in de docu voorbijkomen, zorgen nog altijd voor kippenvel. Net als de gospelsong van Mahalia Jackson waarmee de film begint trouwens. Die vat de houding van de activist mooi samen: “Lord, don’t move the mountain. Give me strength to climb.”