Mirjam had een relatie met een terdoodveroordeelde

‘Ik had me aangemeld bij een stichting die bemiddelend optreedt voor Amerikaanse terdoodveroordeelden en langgestraften. Mijn intentie was om simpelweg iets van Gods liefde en licht door te geven. Eenvoudig dagelijkse dingen met elkaar delen via een brief.”

Bemoedigen

Mirjam krijgt via de stichting diverse kandidaten aangeboden met wie ze kan gaan corresponderen. Met Kareem voelt ze direct een klik en in 2001 schrijft ze hem haar eerste brief. En Kareem schrijft terug. Het contact is gelegd en ze sturen elkaar zo’n twee brieven per maand. “Ik las hoe het zwaar hij het had. Hij vertelde over de diepten waar hij doorheen ging en de depressieve gevoelens die hij had. Ik vond het fijn om hem te bemoedigen en hem op afstand te helpen met mijn woorden. Hij was altijd heel geïnteresseerd in hoe het er in Nederland aan toe ging. Hij schreef onder andere over de boeken die hij las, en ik vertelde over mijn werk en wat ik hier allemaal meemaakte.”

Heftige jeugd

Kareem vertelt al schrijvend over zijn heftige jeugd met een gewelddadige vader. Als tiener belandt hij op straat. Heel jong komt hij in aanraking met verschillende straatbendes die hem langzaam maar zeker de criminaliteit intrekken. In 1997 wordt hij ter dood veroordeeld voor de moord op twee mannen. Kareem heeft altijd volgehouden dat hij onschuldig is. Zijn executie wordt gepland in 2001, maar is inmiddels al meerdere malen uitgesteld. 

Gevoelens

In 2003 krijgt Mirjam de indruk dat de toon van zijn brieven verandert. Haar gevoel blijkt te kloppen, want in een volgende brief vertelt Kareem dat hij gevoelens voor haar heeft gekregen. “Dat kwam veel te dichtbij. Ik schrok en wilde of kon hier niets mee. Ik hoorde weleens verhalen van vrouwen die een relatie aangingen met een gedetineerde. Dat nooit! dacht ik toen. Van de ene op de andere dag heb ik niet meer teruggeschreven. Ik heb niets meer laten horen.  Daar heb ik me lang enorm schuldig over gevoeld, want ik had hem gevoelsmatig gewoon in de steek gelaten.”

Een relatie met een gedetineerde? Dat nooit!

Executiedatum

Jarenlang is er geen enkele vorm van contact tussen Kareem en Mirjam. Toch blijft ze hem op afstand volgen. “Ieder jaar zocht ik hem wel een keer op via Google. Ergens eind 2013 zag ik dat er een nieuwe executiedatum was vastgesteld, namelijk 3 april 2016. Dat kwam bij me binnen, omdat 3 april mijn geboortedag is. Dit kon toch geen toeval zijn? Ik heb ervoor gebeden en besloot Kareem nog een laatste keer te schrijven. In ieder geval om mijn excuses te maken voor het abrupte einde van onze briefwisseling.”

Bekering

“Op internet stonden drie verschillende postadressen vermeld. Ik koos er één uit en bad: ‘Heer, als dit Uw plan is, laat deze brief dan aankomen. Ik geef het over aan U’.”

De brief komt inderdaad aan bij Kareem. En hij schrijft terug. “We hebben toen een paar brieven uitgewisseld om weer up to date te komen. Zijn beide ouders waren in de tussentijd overleden. En, heel bijzonder: hij vertelde dat hij tot bekering was gekomen. Ik meende dat ook terug te lezen in zijn brieven. De toon was minder donker dan voorheen.” 

Relatie

Het contact herstelt zich en inmiddels is het ook mogelijk geworden om via een speciaal en gesloten systeem mailcontact te hebben. Het contact tussen Mirjam en Kareem wordt intensiever; ze mailen een jaar lang bijna dagelijks. 

“Op een gegeven moment mailde Kareem dat hij veel gebeden had, en dat God hem duidelijk had gemaakt dat hij een relatie met mij moest beginnen. Hij vertelde dat hij daar veel moeite mee had vanwege de onmogelijkheid van zo’n relatie en vroeg of ik er ook voor wilde bidden.”

Bijbelteksten

Mirjam besluit vier dagen geen contact te hebben met Kareem, zodat ze rustig kan bidden en Bijbellezen zonder dat ze door hem wordt beïnvloed. Drie Bijbelteksten komen in die dagen iedere keer terug: Jesaja 41:9b-10, Jesaja 42:1 en Jeremia 29:11.

Hoopvolle toekomst

“Bij de tekst uit Jesaja 41 dacht ik: dit gaat over mij: ‘Jou zeg ik: Jij bent mijn dienaar, jou heb ik gekozen, ik heb je niet afgewezen. Wees niet bang, want ik ben bij je, vrees niet, want ik ben je God. Ik zal je sterken, ik zal je helpen, je steunen met mijn onoverwinnelijke rechterhand.’ Bij de tekst uit Jesaja 42 dacht ik aan Kareem: ‘Hier is mijn dienaar, hem zal ik steunen, hij is mijn uitverkorene, in hem vind ik vreugde.’ Ten slotte de tekst uit Jeremia 29:11. Deze was voor ons samen: 'Mijn plan met jullie staat vast, spreekt de HEER. Ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk: ik zal je een hoopvolle toekomst geven'. Dit was voor mij de bevestiging om ‘ja’ te zeggen tegen God en Kareem en in deze relatie te stappen.”

Dit was voor mij de bevestiging om in deze relatie te stappen

Onschuldig

Kareem was in 1997 veroordeeld vanwege een roofoverval. Hierbij zijn twee mensen om het leven gekomen. Omdat Kareem altijd heeft gezegd dat hij onschuldig is én omdat er twee getuigenverklaringen zouden zijn die dit bevestigt, gelooft Mirjam in zijn onschuld. 

“Ik geloofde Kareem op zijn woord, en ik heb tegen God gezegd: Als dit van U is, en U heeft een plan voor de toekomst, wilt U dat dan uitwerken? En als het anders loopt, dan wil ik er in ieder geval tot zijn executie voor hem zijn.”

Belcontact

Het contact wordt in de loop der jaren steeds intensiever. Naast het contact per mail ontstaat de mogelijkheid om elkaar te bellen en incidenteel een half uur te Skypen. 

“Dit belcontact betekende dat we vijftien minuten mochten bellen. Daarna zestig minuten niet. Daarna mochten we weer vijftien minuten bellen. Ik maakte geld naar hem over, zodat hij zijn beltegoed kon aanvullen. Zelf kreeg hij zo’n 50 dollar zakgeld van de staat. Regelmatig wees ik hem erop dat hij het tegoed over een maand moest verdelen, maar eigenlijk belde hij gewoon als hij daar zin in had. Het tegoed was dan op en ik kon vervolgens weer aanvullen. Daar hadden we vaak onenigheid over.”

Beschikbaar

Geleidelijk begint het contact met Kareem Mirjams dagelijkse leven steeds meer te beheersen. “Ik draai op mijn werk onregelmatige diensten. Op dagen dat ik werkte, kon hij me uiteraard niet bellen, maar als ik vrij was, verwachtte hij dat ik de hele dag voor hem beschikbaar was. Soms belde hij als ik net met iemand zat te kletsen. Dan nam ik pas later op, en daar was hij dan heel boos over. In het begin begreep ik het wel. Hij had immers niets anders dan de contactmomentjes met mij. Dus plande ik al mijn activiteiten rondom onze bel- en Skype-momenten.”

Lees ook: Getrouwd met een narcist: van sprookje naar nachtmerrie

Lees ook: Getrouwd met een narcist: van sprookje naar nachtmerrie

Benauwen

Tot het vele geplan en de vaste momenten Mirjam beginnen te benauwen. Ze geeft aan dat ze af en toe ook tijd voor zichzelf nodig heeft. Dat ze ook weleens met vrienden op stap wil. “Kareem begreep dit niet. Hij vond dat alleen onze relatie veel tijd en contact nodig had. Hij had moeite met het feit dat ik met anderen tijd doorbracht en vroeg regelmatig of ik een ander had. Ik legde hem uit dat dit voor mij niet zo werkte: als ik ergens in stap, is dit voor het leven. Er ontstonden steeds vaker ruzies. Op een dag hadden we een Skype-gesprek. Deze gesprekken mochten maximaal een half uur duren en waren best duur. Ik had mijn haar geknipt, maar zag aan zijn gezicht dat hem dat niet beviel. Ik vroeg wat er aan de hand was, maar ik kreeg de silence-treatment: hij reageerde niet op mijn vragen of opmerkingen. Toen het half uur voorbij was, werd het dure gesprek beëindigd zonder dat hij één woord tegen me gezegd had.”

Belofte

Mirjam realiseert zich dat dit zo niet langer door kan gaan, maar worstelt met haar belofte aan God en aan Kareem. “Ik kon hem toch niet weer in de steek laten? Ik wilde er alles aan doen om deze relatie te laten slagen, maar het kostte me zoveel. Hij bepaalde wanneer ik bereikbaar moest zijn, en was op afstand enorm manipulatief over hoe ik mijn leven leefde. Ik mocht van hem bijvoorbeeld niet naar een conferentie, omdat ik dan een paar dagen niet bereikbaar was. Op sommige momenten had ik eenvoudigweg de energie niet meer om de telefoon te beantwoorden, en als ik wel opnam, hadden we binnen een minuut weer heftige ruzie. Dit ging lange tijd zo door. Ik werd emotioneel compleet leeggezogen.”

Ik kon hem toch niet weer in de steek laten?

Rust

Na een gesprek met een vriendin ziet Mirjam in dat ze Kareem moet vertellen dat dit niet werkt en dat deze relatie haar kapotmaakt. "Mijn vriendin zei: Mirjam, jij kunt wel je verantwoordelijkheid nemen in deze relatie, maar als Kareem dat niet doet dan ben jij niet gebonden. Dit hielp mij om de knoop door te hakken." Ze besluit hem een lange mail te sturen waarin ze hem uitlegt dat ze rust wil. Dat ze even afstand wil nemen om dingen te overdenken. Ze vertelt hem wat zij nodig heeft in deze relatie. Kareem reageert in eerste instantie niet. Uiteindelijk mailt hij terug. Het is een nare mail vol leugens en beschuldigingen. Voor Mirjam is dit de druppel.

Stress

“Eind 2018 heb ik rigoureus het contact verbroken. Ik heb het belprogramma afgesloten, zodat hij mij niet meer kon bereiken. De eerste periode voelde ik me enorm opgelucht. Ik had weer tijd voor mezelf, ik kon weer zelf een planning maken! Daarna viel ik in een soort gat, kreeg ik migraineaanvallen en vreselijke pijn in mijn nek en schouders. Alle stress van de afgelopen jaren kwam eruit.”

Impact

Mirjam merkt dat ze het lastig vindt om deze ervaring met haar omgeving te delen. “Ik schaam me. Mensen nemen zo’n relatie en de impact ervan totaal niet serieus. Er is al snel veroordeling: wie gaat er in hemelsnaam een relatie aan met een ter dood veroordeelde crimineel? Gelukkig was er een vriendin die me wel begreep. Zij heeft geluisterd, een aantal mails van Kareem gelezen en door lange gesprekken mijn ogen geopend. Ze zei: ‘Kareem heeft jouw geloof in God gebruikt om een ingang bij jou te vinden en je te manipuleren. Het feit dat hij je bijvoorbeeld vroeg om te bidden voor de relatie, zorgde ervoor dat je niet objectief in gebed ging.’ Ik moest haar gelijk geven en dingen vielen op hun plek.”

IJskoud

Mirjam maakt een heftige periode door waarin ze alle gebeurtenissen probeert te verwerken en waarin ze zichzelf poogt terug te vinden. “Ik voelde zoveel emoties, maar was vooral boos op God. Hoe kon Hij dit toelaten? Hoe kon het dat ze zich zo had laten manipuleren? Ik had zo mijn best gedaan om naar God te luisteren en om Zijn wil te doen, en dan dit? Ik kon het totaal niet rijmen. In die tijd ging ik naar een kerkdienst waar jongeren gedoopt werden. Het was ongeveer op mijn geestelijke dieptepunt en ik was zo vreselijk boos! ‘Leuk, al die jongeren die gedoopt worden en beloftes krijgen. Ze komen er nog wel achter,’ dacht ik. Mijn hart was ijskoud.”

JHWH

Het woord JHWH (Jahweh, Ik Ben) speelt een centrale rol in het leven van Mirjam en komt na verloop van tijd weer in haar gedachten. “Ooit heb ik een studie gevolgd van Beth Moore over de naam JHWH. Ik ben Wie Ik ben, Ik ben bij jou, Ik ben er. En al voelde ik Zijn nabijheid niet, ik heb met mijn verstand wel geweten dat Hij er was. Ik ben er nog lang niet. Schaamte en schuld spelen nog steeds een grote rol. Daar moet ik mee om leren gaan. Maar ik weet dat JHWH er voor me zal zijn, ook in de toekomst.”