Vreemdgaan. Op de Eva-Facebookpagina leidt het onderwerp tot pittige discussies: “Ik vind het ongelofelijk dat mensen daarna hun partner nog kunnen vergeven.” Een ander vult aan: “Je kunt allemaal gevoelens van verliefdheid krijgen, maar wat je met die gevoelens doet is een keuze.” “Tot het jezelf overkomt,” schrijft een vrouw. “Ik wil best mijn verhaal doen.” Lezers reageren: “Heel moedig dat je dat durft! Wie zonder zonde is...” 

Ik interview vrouwen die zelf zijn vreemdgegaan. Geen van hen zag zichzelf vroeger als mogelijke vreemdganger. Ze houden van hun man en kinderen en geloven in God. Dat deden ze ook toen ze vreemdgingen.  Toch was er iets wat sterker was. En hoe ging het daarna verder? 

Verlangen

“Aan de ene kant walgde ik van mezelf als ik met de leraar van mijn dochtertje op de chat zat. Ik wist dat ik gevaarlijk bezig was.” 

Rachel trouwt op haar negentiende met Erik. “De veiligste man die ik ooit heb ontmoet. Warm, hoffelijk, attent. Hij was mijn maatje.” Tot hun dochtertje gedragsproblemen kreeg, en een leerachterstand. “Ze bepaalde thuis de sfeer en dat gaf stress. Mijn man kan niet goed tegen stress. Hij was vaker boos op haar dan dat hij probeerde om haar te helpen. Als ik met hem probeerde te praten werd hij ook boos op mij. Dus ik kwam in een loyaliteitsconflict tussen mijn man en mijn kind.” Rachel en Erik gingen in huwelijkstherapie. “Soms kwam hij niet opdagen. Ik voelde me geen geliefde meer, maar gewoon de spil van het gezin. Ik dacht: waar is mijn maatje? Dat miste ik enorm.”

Ze komt via de chat in contact met de leraar van haar dochtertje. “Ik kon mijn verhaal doen over haar. Ik kreeg erkenning, respect, tips. En steeds meer lieve woordjes. “Vannacht voor ik ging slapen lag ik echt nog een poos wakker over je. Ik dacht gewoon aan Rachel, die mooie dame.” Op school gaf hij me blikken van: ons geheimpje. Ik voelde me geweldig! Ik begon er steeds beter uit te zien. Kon veel meer aan. Als mijn man weer chagrijnig deed, dacht ik: op de chat is een man die lieve dingen tegen me zegt.”

Affaires gaan er niet alleen om dat we een andere man zoeken, zegt relatietherapeut Esther Perel. We zoeken ook naar een andere versie van onszelf: Is dit alles? Is er meer? Ga ik nog 25 jaar zo door? Belangrijker dan seks is dat verlangen naar aandacht, naar je speciaal en belangrijk voelen.” 

Het lukt Rachel een poosje om dat onvervulde verlangen te accepteren. Tot ze een man ontmoet die haar recht in dat verlangen raakt. Hetzelfde geldt voor Paulien en Simone. Paulien krijgt in korte tijd een aantal heftige life events te verwerken: een ernstig auto-ongeluk, haar pogingen om zwanger te worden mislukken en daarna krijgt ze een te klein geboren kindje. Als haar zus ook nog wordt verlaten door haar man krijgt Paulien een geloofsdip. “Mijn man was het gedoe zat en wilde er niet meer over praten. Ik schreef me in voor een bijbelstudie.” 

Op een avond neemt haar studieleider haar apart: “Ik zie dat je ergens mee zit. Als je wilt, kan ik je een luisterend oor bieden.’ Ik dacht: wat interessant. Mijn eigen man wil dat niet, en deze man wil het meteen.”

Simone is twee maanden getrouwd als haar vader ernstig ziek wordt. “Mijn man en ik waren niet gewend om samen dingen te delen. Hij kwam thuis van zijn werk en vroeg: alles goed? Als ik ja zei, ging hij lekker voetbal kijken. En ik vond het zo cliché als een vrouw zeurt dat haar man geen aandacht voor haar heeft. Ik wist niet hoe ik duidelijk moest maken dat ik dat nodig heb.” Op een avond mailt ze een koorlid van wie ze geld heeft geleend om zijn rekeningnummer. Maar het blijft niet bij één mail. “Eerst deelde ik vooral met hem over mijn vader. Hij stelde denk ik de juiste vragen. Maar van gezellig werd het al gauw spannend.”

De aandacht en belangstelling van deze mannen wordt een soort snelle oplossing. Je hebt een rotdag, een afwijzing, je eigen man reageert ongeïnteresseerd. Dat maak je (onbewust) goed door iets positiefs te halen bij die andere man, in plaats van verbinding te zoeken met je eigen man – wat veel moeilijker is omdat je daarvoor ingesleten patronen en overtuigingen moet overwinnen , terwijl je verliefdheid op die andere man het heel makkelijk maakt om met hèm te verbinden. Langzaam wordt dat contact intiemer, grenzen worden overschreden. 

Affaire

 “Uiteindelijk voelde het alsof wij de enigen waren die elkaar begrepen,” zegt Simone. 

Rachel: “Ik durfde mijn man niet over mijn chatcontact te vertellen. Die had vaak gezegd: ‘Als ik jou kwijtraak ga ik het leger in, of spring ik van een flat.’ Dus ik zei niks en dacht: ik houd dit wel onder controle.”

“Tot ik een bepaald gevoel kreeg als ik hem sprak,” zegt Paulien. Ik zei: ‘Ik moet je wat zeggen.’ Hij: ‘Ik weet het al. Dat je gevoelens voor me hebt. En dat is wederzijds.’  Ik zei nog: ‘Dat kan niet. Dat moet nu stoppen.’ Maar hij zei: ‘Het is nu al te laat.’ Ik had hem de deur moeten wijzen. Maar dat heb ik niet gedaan.”

De gesprekken tussen Paulien en haar begeleider worden intiemer. “Mijn begeleider betrok God heel erg bij onze affaire. Soms keek hij me veelbetekenend aan bij een bepaalde bijbeltekst. Zo van: dit gaat over ons. Hij was zelf ook getrouwd, maar zei dat wij voor God bij elkaar hoorden. En dat daar ook seks bij hoort. “Toe maar,” zei hij over zijn lichaam. “Het is helemaal van jou.” Ik voelde me onder druk gezet, maar ik had toch seks met hem. “Hij gaf me het gevoel dat ik het goed deed. Nu stel ik toch iemand tevreden, dacht ik.”

Kogel door de kerk

“Ik was zo bang om me weer eenzaam te voelen als ik mijn affaire zou afkappen,” zegt Rachel. Ze durft pas als ze hoop krijgt dat haar eenzaamheid toch overwonnen kan worden binnen haar huwelijk. “Mijn man vermoedde iets, en had tot God gebeden: ‘Ik vind het erg als ze iets doet en daarna op haar kop krijgt van U.’ Wauw. Hij hield dus wel van mij. Ik ben met die andere man gestopt. Klaar met leugens. Wat voelde dat goed, ook richting God.” 

Simone kapt haar affaire af als ze beseft dat die haar uiteindelijk altijd meer liefde zal kosten dan opleveren. “Ik hoorde een preek over pornografieverslaving . Ik dacht: ik ben ook verslaafd. Ik wil stoppen, ik moet het mijn man vertellen, ik heb hulp nodig.”

Het heftige aan affaires is dat ze hun belofte niet waarmaken. Je wordt nooit honderd procent geliefd, omdat je jezelf nooit helemaal kunt geven. Al was het maar omdat er geen ruimte is voor het gezinsleven dat je eigenlijk leidt. En omdat je door jouw affaire binnen je huwelijk ook een stuk van jezelf verborgen houdt, is ook daar je kans op volledige intimiteit (tijdelijk) verkeken.

Liefde, intimiteit... ze zijn alleen te vinden als je volkomen eerlijk durft te worden over wie je bent. En op die manier vastbesloten kiest voor de man van je leven.

Paulien, Simone en Rachel vertellen hun man over hun affaire. Dat is de eerste stap. Maar hoe word je vervolgens helemaal eerlijk en kwetsbaar? En hoe kun je weer liefhebben, jezelf laten liefhebben, na ontrouw? Hoe word jij weer te vertrouwen?

Anders dan bij Rachel en Paulien, wil de man van Simone haar affaire niet met een relatietherapeut bespreken. 

 “Maar acht jaar later dacht ik toch: is dit het nou?” zegt Simone. “Als ik niet lekker in mijn vel zit gaat mijn man meer praktisch helpen, in plaats van vragen stellen. En ik denk: het zal wel aan mij liggen. Ik vind het moeilijk om vanuit behoefte met mijn man te praten, in plaats van verwijten. Ik wilde toch hulp zoeken.” 

Waar Simone dat wel lukt, vindt ze verbinding: “We hebben behalve met een relatietherapeut en onze predikant ook over mijn affaire gepraat met mijn moeder en vrienden. Ik moest open kaart spelen, anders voelde ik me schijnheilig. We hebben dat samen gedaan. Dat was goed.”

Vergeving

Paulien belijdt schuld in de kerk, en aan vrienden. “Ik heb daarin zoveel vergeving ervaren, ook van God. Ons huwelijk kent nog dalen, en soms dacht ik: zie je wel, mijn man heeft mij niet helemaal vergeven. ‘Denk je dat echt?’ zei mijn man. ‘Ik heb jou helemaal vergeven. Ik kom daar in moeilijke tijden echt niet op terug.’ Mooi hè?”

Rachel gaat all the way.Twee dagen na mijn affairebreuk sloeg ik mijn bijbel open. Johannes 8:11: ‘Al waren uw zonden rood als scharlaken, zij zullen wit worden als sneeuw.’ Ik heb de mailwisselingen op mijn computer gewist. En zei: ‘God, met uw hulp wis ik mijn herinneringen ook.’”

Ondanks haar enorme schuldgevoel gaat ze met haar man gesprekken aan over hoe het zo ver kwam. “’Ik ben niet degene die vreemdging,’ zei hij tijdens conflicten soms. ‘Ja,’ zei ik dan. ‘Maar er voor elkaar zijn in voor- en tegenspoed was ook een belofte. En waar was jij toen het moeilijk was met onze dochter?’ We konden allebei ons hart openhouden, hebben eindeloos gebeden. Ik heb Gods vergeving kunnen ontvangen. En die van mijn man. Nog vaak zeg ik: ‘Ik ben zo dankbaar dat je mij vergeven hebt. Ik respecteer je zo.’ Mijn dochter is nu negentien, en ze zegt: jullie zijn mijn grote voorbeeld. Jullie zijn nog zo verliefd!”

Tekst: Rinke Verkerk