De voordelen van stilte – en waarom het zo goed voor je is
Het is belangrijk om regelmatig stilte toe te passen. En nee, dat is niet door Instagram scrollen met het geluid uit, maar even bewust afstand nemen van alle informatie en indrukken die ons zo overspoelen. Want écht stil zijn heeft veel voordelen.
Wat stilte (niet) is
Om stil worden hoef je niet in kleermakerszit in een geluidsdichte kamer te zitten. Stilte is niet per se het gebrek aan geluid, beschrijft stiltecoach Mirjam van der Vegt in haar boek Koester je hart. Je kunt ook ‘stil’ en innerlijk rustig zijn, terwijl er om je heen een storm tekeergaat en je midden in een wereld vol geluid staat. Bijvoorbeeld door in de tuin te werken, te schrijven of door (langzaam) door de natuur te wandelen.
Van der Vegt citeert in haar boek de monnik Anselm Grün: “Het Duitse woord ‘still’ heeft ook te maken met ‘stillen’, dat betekent ‘stillen, bevredigen, voeden, zogen’. Een moeder geeft haar kind borstvoeding, brengt de baby die schreeuwt van de honger, tot bedaren. Zo moet jij je eigen ziel, die innerlijk luid schreeuwt, kalmeren.”
Online training 'Hoe vind ik zingeving in de stilte'
Ontwikkel een heldere blik en een gevoelig gehoor en leer zo meer zingeving in je leven
De voordelen van stilte
1. Je komt tot rust
Het is een inkoppertje, maar niet te missen in dit rijtje. Door de dag heen worden we overspoeld met informatie, beelden, geluid en indrukken, dat ons hoofd en onze ziel moeilijk tot rust kunnen komen. Door regelmatig stil te worden, geef je je brein de kans om te herstellen en te regenereren.
Dat stilte goed is voor je brein, ontdekten onderzoekers van de Rochester-universiteit: in perioden van rust gebruiken je hersenen een vernuftig afvoersysteem, waarbij de neuronen in je hersenen als het ware ‘schoonspoelen’ van giftige stoffen die ontstaan tijdens periodes van activiteit.
2. Het kan helpen om juiste keuzes te maken
Kom jij ook weleens op een briljant idee terwijl je onder de douche staat of aan het hardlopen bent? Juist de afwezigheid van afleiding maakt je creatief. Stilte geeft de mogelijkheid om nieuwe ideeën te laten ontstaan en je verbeelding de vrije loop te laten. Zo kunnen we beter nadenken over moeilijke problemen en komen we tot diepere inzichten en oplossingen.
Juist de afwezigheid van afleiding maakt je creatief
“De aanhoudende rollercoaster van bewegen en druk doen moet geregeld een halt worden toegeroepen”, stelt Vlaamse psychiater Dirk de Wachter dan ook in zijn boek De kunst van het ongelukkig zijn. Want, zo stelt hij: “In de verveling kan creativiteit ontstaan en echt fundamenteel nadenken.” Daarom pleit hij voor ‘digi-pauzes, onbereikbaarheidsvakanties, voor etentjes met de gsm op vliegtuigstand en smart(phone)-breaks.’
3. Je leert luisteren naar je lichaam
In de stilte kun je je emoties beter waarnemen en begrijpen – het geeft je de ruimte om in contact te komen met je gevoelens. Volgens Amerikaanse professor Brené Brown, bekend van haar onderzoek naar onder andere kwetsbaarheid en moed, is stilte “geen kwestie van focussen op het niets, maar van een opening creëren. Stilte ervaren betekent de deur openzetten naar een ruimte zonder emotionele rommel, waar je kunt stilstaan bij je gevoelens, gedachten, dromen en vragen.”
Juist in vakantietijd kun je burn-outklachten ervaren, omdat je té lang bent doorgegaan en je onbewust roofbouw hebt gepleegd op je lichaam. Wanneer je tot rust komt en iets minder externe prikkels ervaart, voel je pas hoe moe je lichaam is. Daarom loont het om tijdens je dagelijkse bezigheden rust en stilte in te bouwen – en zo een cadans van inspannen en ontspannen te creëren.
4. Het verbetert de focus en concentratie
Als je wordt afgeleid terwijl je gefocust aan het werk bent, duurt het gemiddeld zo’n 10 tot 20 minuten om weer op hetzelfde concentratieniveau te komen. Niet gek dus dat organisatiepsycholoog Mattew Davis ontdekte dat werknemers die in een kantoortuin werken, meer stress en een lagere concentratie ervaren dan zij die in een afgesloten kantoorruimte werkten. Stilte stelt je in staat om je gedachten te verzamelen en je te concentreren op de taak die voor je ligt.
Stilte stelt je in staat om je gedachten te verzamelen
5. Je voedt je vertrouwen op God
Priester Tish Warren moedigt in haar werk onder promovendi haar studenten aan om eerder te stoppen met werken, te zorgen voor hun lichaam en langer te slapen. In haar boek Liturgie van het alledaagse schrijft ze dat ‘de daad van ophouden en je overgeven aan de slaap’ een daad van vertrouwen is. Zij schrijft: “God wil ons niet alleen een leven van heiligheid en gebed geven, maar ook van voldoende rust.” Daarin kunnen we volgens haar een voorbeeld nemen aan Jezus. In de Bijbel kun je lezen hoe Hij zich regelmatig afzonderde en zelfs in midden in de storm in slaap viel op de boot.
6. Je leert luisteren tijdens het bidden
De Duitse theoloog Maarten Luther definieerde het gebed als een hartsgesprek met God. In die definitie is er ruimte voor ieder van ons. Bidden is een heel breed begrip. “Een fundamentele vraag in het gebed is: wie zoekt wie op? God is diegene die ons wil ontmoeten”, zegt Tomas Sjödin in de training ‘Zingeving in de stilte’. “Hij wacht ons bij de ontmoetingsplaats op en heeft alles gereedgemaakt. Als God achter de ontmoeting staat, volstaat ‘er zijn’.” Met bidden kun je niet slagen of mislukken. Bidden is vóór al het andere luisteren. Het gaat om het vermogen zo stil te worden dat je het geluid van de stilte kunt horen. Een stilte die iets te zeggen heeft. Dat kan ook door bijvoorbeeld meditatie.
7. Je kunt er anderen mee helen
Als je zelf rust uitstraalt, kun je daar anderen mee helpen. Brené Brown zegt in De moed van imperfectie: “Stress is bijzonder besmettelijk, maar kalmte ook. Wil je anderen besmetten met meer stress, of wil je jezelf en de mensen om je heen helen met kalmte?” En laten we eerlijk zijn: onze maatschappij kan best wat meer rust en stilte gebruiken.
In dit nummer: