Peggy viert bewust geen kerst met familie: ‘Mijn zoon ziet huizenhoog op tegen de confrontatie’
Familieruzies en hooggespannen verwachtingen. Voor genoeg mensen is dat de definitie van een kerstdiner. Zij ontvluchten de gedekte tafel liever voor een avondje tv-kijken op de bank of een stedentripje met vriendinnen. Dat is geen ramp, meent familietherapeut Else-Marie van den Eerenbeemt. “Het wordt pas een ramp als iemand het gevoel heeft er niet bij te horen.”
Twee maanden vóór kerst is de app ‘Kerstdiner familie De Groot’ alweer geactiveerd. Familieleden die willen deelnemen aan de gezamenlijke kerstmaaltijd kunnen zich inschrijven. Ieder gezin verzorgt een onderdeel van de kerstdis. Peggy (40), moeder van Max (16), appt dat haar gezin dit jaar andere plannen heeft. “Max wil niet”, bekent ze. “Hij ziet huizenhoog op tegen de confrontatie met zijn nichtjes.”
De nichtjes deden beiden het gymnasium op hun sloffen – tot grote trots van oma. En ze helpen bij de organisatie van het kerstdiner. “Max kan daar niet aan tippen…”, verzucht Peggy. Haar gezin brengt eerste kerstdag door met een bevriend stel en hun twee zoons. Dat de jongens het samen leuk hebben, vindt ze het belangrijkste. “Ze stellen Max geen kritische vragen over school. Ze willen ook niet urenlang aan een perfect gedekte tafel zitten, met allemaal ingewikkelde gerechtjes die eerst moeten worden gefotografeerd. Daar werden wij alle drie doodongelukkig van. Wat heeft al dat gedoe nog te maken met de kerstgedachte? We kwamen elk jaar thuis met een enorme kater.”
Hooggespannen verwachtingen
Volgens familietherapeut Else-Marie van den Eerenbeemt roept kerst bij velen spanning op. “Logisch,” constateert ze, “Kerstmis is het enige familiefeest dat we nog hebben. Pasen en verjaardagen in familiekring vieren, is gaandeweg minder belangrijk geworden. Familieleden wonen vaak ver uiteen, sommigen zien elkaar alleen nog tijdens de feestdagen. Dat alleen al maakt kerst tot het feest van de Grote Verwachtingen.”
Kerst is vaak het feest van de Grote Verwachtingen
Een beladen samenzijn dus, dat gepaard gaat met gevoelens van hunkering en trouw, weemoed en heimwee. Juist met kerst verlangen we ernaar het samen fijn te hebben. Dat verlangen kan nerveus en prikkelbaar maken. Hooggespannen verwachtingen worden immers lang niet altijd waargemaakt. Maar zelfs als we dat beseffen, doet dat weinig af aan de bijna instinctieve drang erbij te willen horen. Want alleen-zijn met kerst is taboe. Je hóórt de kerstdagen gezellig samen te zijn met familie, is het idee. “Een misverstand”, volgens Else-Marie. “Kerst vieren zónder je familie is geen ramp. Het wordt pas een ramp als je het gevoel hebt er niet bij te horen.” Bedenk iets wat verbindt, adviseert ze. “Stuur bijvoorbeeld een kaart of zorg voor een bloemetje of iets lekkers. Zo laat je merken dat je familie belangrijk voor je is.”
Tips om een familieruzie te voorkomen
Niet appen of mailen
“Ga niet bellen of appen als er iets misgaat. Berichten vol emotie worden vaak ondoordacht verzonden. Probeer er liever zo snel mogelijk mondeling op terug te komen, liefst dezelfde dag of avond nog. Voordat je het beseft, zit een misverstand muurvast.”
Het gesprek aangaan
“In veel families zijn stellen uit elkaar gegaan. In samengestelde gezinnen hebben kinderen vaak dubbele ouderstellen en opa’s en oma’s van twee kanten. Families zijn soms zo vertakt dat je feestdagen tekortkomt om iedereen te ontmoeten. Dan moeten er lastige keuzes worden gemaakt: die en die komen, maar eigenlijk moeten we ook naar… hoe los ik dat op? Het is een open deur, maar communiceer helder en ga het gesprek aan met de ander, juist als een beslissing zwaar kan vallen. Besluiten worden soms weggemoffeld, waardoor er spanningen ontstaan die uitmonden in koude oorlogen. Voorkom dat iemand achteraf concludeert: die was er wél, maar blijkbaar was ik niet welkom.”
Niet invullen voor een ander
“Er wordt vaak uitgegaan van slechte bedoelingen van de ander. Probeer even een stapje terug te doen, is mijn advies. Vul niet in voor een ander, maar stel vragen.”
Meer lezen? In de allernieuwste Eva met het thema ‘Familie is Goud’ lees je alles over kerst én geeft Bert van Leeuwen tips hoe je het kerstdiner gezellig houdt. “Laat je niet gek maken.” Word abonnee of bestel een los nummer!
Tekst: Maria Aarts
