Vriendinnen Elsje en Elsemarie: ‘Ondanks onze zorgen zijn we er niet ongelukkiger op geworden’
Wie de vriendinnen Elsje en Elsemarie ziet – twee leuke vrouwen met een vrolijke uitstraling – vermoedt niet dat hun leven verre van zorgeloos is. Zo is Elsje al sinds haar 21e mantelzorger voor haar man en heeft één van de drie kinderen van Elsemarie extra zorg nodig vanwege autisme. “De verdrietige dingen hebben onze vriendschap juist verdiept.”
De inmiddels bijna veertigjarige (!) vriendschap begon op de kleuterschool en is door de jaren heen alleen maar intenser geworden. Zowel Elsje als Elsemarie kreeg de afgelopen jaren met de nodige zorg te maken. Elsje vertelde eerder in Eva over de mantelzorg in haar gezin en het ernstige ongeluk dat ze tien jaar geleden kreeg. En Elsemarie had onder andere grote zorgen om haar jongste zoon, die tot zijn vierde jaar niet sprak. “Het viel niemand op. Ook niet bij het consultatiebureau, maar ik wist gewoon: dit is niet goed.”
Autisme
Elsemarie had destijds de master ‘gedrags- en ontwikkelingsstoornissen’ net afgerond, waardoor ze de signalen herkende. “Maar hoewel ik aan de bel trok, zag niemand een probleem. Mijn man en ik zijn op een gegeven moment een gebarencursus gaan doen, zodat we toch met onze zoon konden communiceren. Maar hij maakte ook nauwelijks contact. Pas nadat we – dankzij tussenkomst van Elsje, die in de zorg werkt – een afspraak met een kno-arts hadden kunnen maken, ging het balletje rollen. Onze jongste zoon bleek naast een taalontwikkelingsstoornis ook autisme te hebben.”
Nuchter
De twee vriendinnen zijn allebei erg nuchter en hebben veel gevoel voor humor. Dat helpt ze naar eigen zeggen door de pittige momenten. Toch wist Elsemarie ook even niet hoe het verder moest toen Elsje tien jaar geleden ernstig gewond raakte door een zwaar ongeluk. “Ze is kostwinner en mantelzorger. Ze had al zo veel op haar bord en toen gebeurde dit. Hoeveel kun je aan? Waarom moest die kar (een aanhanger schoot los van een auto en belandde op Elsje, red.) nu net op haar terechtkomen?”
Hoekje
“Ik begreep er zelf ook niets van,” vertelt Elsje eerlijk. “Mijn armen waren verbrijzeld. Twee jaar lang kon ik niet werken.” Ze laat de littekens op haar armen zien. Ze is erg blij met de goede begeleiding en het begrip van haar werkgever. Hoewel ze na een lang revalidatieproces weer kan werken, heeft ze nog altijd de hele dag pijn. “Maar moet ik dan maar in een hoekje gaan zitten?”
'Uiteindelijk moet je accepteren wat je niet kunt veranderen'
Maakbaar
Dat acceptatieproces heeft wel even geduurd. Elsje: “Uiteindelijk moet je accepteren wat je niet kunt veranderen. Je kunt God de schuld geven, maar het is de gebrokenheid in deze wereld. Dat is ook een beetje het probleem van deze tijd: we willen alles maakbaar maken. Maar in plaats van te blijven hangen in wrok, geniet ik liever van wat wel kan. Zoals koffiedrinken met mijn man in de tuin met de fluitende vogels op de achtergrond. Of als we onze kinderen zien opbloeien. Daar genieten wij als ouders heel erg van.”
Dankbaar
“We hebben allebei een opvoeding gehad van niet lullen, maar poetsen. Dat helpt, maar is soms ook een valkuil. Want je kunt ook te snel over ernstige dingen heen stappen,” vertelt Elsemarie. “Vaak heb je meer oog voor wat niet goed gaat op een dag of wat vervelend is. Maar het is de kunst om de mooie momenten van een dag op te merken.” Dit kun je concreet doen door aan het eind van elke dag drie mooie momenten te benoemen en daar dankbaar voor te zijn. “Ondanks alles zijn we er eigenlijk niet ongelukkiger op geworden,” concluderen de vriendinnen.
In de nieuwe Eva staat de metamorfose van Elsemarie, opgegeven door Elsje.