Unieke slaapplekken: schaapjes tellen op een onderzeeër

“Toen ik mijn slaapplek zag, dacht ik: wát een luxe. Als commandant op een onderzeeër heb ik een plekje voor mezelf. Ik slaap in een hutje van zo’n twee vierkante meter met daarin een bureau, wastafel, kast, bed, en opslagkluizen. Toen ik een lagere functie bekleedde, sliep ik in een stapelbed van vier bedden boven elkaar. Daarop heb je nét genoeg ruimte om je om te draaien – een dikker matras is niet eens een optie.

Ik word geregeld om de één of twee uur gewekt met de laatste updates, en dat soms weken achter elkaar. Ik moet continu op de hoogte blijven: Zijn er dingen kapot? Is er een dreiging in de buurt? Wat is de status van de luchtkwaliteit aan boord, en de batterij? Zo nodig moet ik direct de boot over kunnen nemen. Bij de marine zeggen we ook wel: rust is een wapen. Daarom zou de hele dag in bed liggen – zodat ik altijd zo uitgerust mogelijk ben – de meest ideale situatie zijn. Soms krijg ik op bed een melding, maar ben ik te moe om mijn gordijntje weg te schuiven. Dan reageer ik vanachter het gordijn. Zo nu en dan heb ik geluk en krijg ik ‘ontbijt’ op bed – zoals een biefstukje.

Of ik het eng vind om te slapen onder water? Nee hoor: hoe dieper, hoe beter. Dan kan niemand ons vinden of tegen ons aan varen. Ook merken we niets van de golven. Op een paar honderd meter diepte is de wereld rustig; je hoort níks. Net of we in een klooster zitten. Er is geen daglicht, dus we simuleren de zonsopgang en zonsondergang met wit en rood licht; rood licht maakt je slaperig. Hoe gaaf mijn werk ook is, eenmaal thuis geniet ik met volle teugen van mijn eigen bed. Ik heb de ruimte om te draaien, ik hoef er niet in te klimmen, en het belangrijkste: ik ben weer bij mijn vrouw.”

Pieterbas* (35) is sinds 2021 commandant van onderzeeboot Zr.Ms. Zeeleeuw.
*De naam is om veiligheidsredenen gefingeerd, zijn echte naam is bekend bij de redactie.

‘In buitenbedjes slapen baby’s langer en vaster’

“Toen ik vijftien jaar geleden ging werken bij een kinderdagverblijf, sliepen hier al baby’s in buitenbedjes. In Scandinavië is dit heel normaal, maar in Nederland is het concept niet zo bekend. Eerst vond ik die buitenbedjes maar vreemd, maar al snel zag ik de voordelen ervan in. De frisse buitenlucht is goed voor hun weerstand en hun longen, en de baby’s krijgen extra vitamine D. Ik merk dat kinderen in buitenbedjes langer en vaster slapen; ze vallen in slaap met geluiden om zich heen en schrikken dus minder snel wakker terwijl er motoren ronken of peuters buitenspelen. Binnen slapen de baby’s samen in één slaapkamer, dus dan is de kans groter dat ze elkaar wekken.

We gebruiken de buitenbedjes als het tussen de 0 en 25 graden is. De baby’s hebben het ’s winters niet koud, omdat we speciale slaapzakken met meerdere lagen gebruiken. Ook met regen slapen ze buiten; het gaas houdt de druppels tegen. Desnoods draaien we de bedjes om, zodat de regen er niet in waait.

Sommige kinderen zijn zó gewend aan buiten slapen, dat ze binnen de slaap niet goed kunnen vatten. Dat is soms een probleem, als de temperaturen te hoog of te laag zijn. Het is voor sommige ouders ook een uitdaging; die zeggen weleens dat hun kind bij ons een stuk beter slaapt dan thuis. Zij laten hun baby daarom buiten in de kinderwagen slapen, of ze zetten het slaapkamerraam open voor voldoende frisse lucht.

Er zijn weleens ouders die twijfelen of ze hun baby buiten willen laten slapen. Maar als ze zien hoe goed dit werkt voor andere kindjes, komen ze erop terug. We krijgen soms kritiek op de buitenbedjes; dan staan er voorbijgangers bij het hek die het ‘zielig’ of ‘hartverscheurend’ vinden, of ze beweren dat de baby’s in de kou liggen. Dan leggen we hun uit dat dit niet zo is. Bovendien biedt de slaapzak geborgenheid, en dankzij de omgevingsgeluiden voelen de baby’s zich niet alleen.”

Amanda Heuft (34) werkt als pedagogisch medewerker op een babygroep van kinderdagverblijf Avonturijn in Hilversum.

‘Met windkracht acht sliep ik in mijn hangmat’

“Met kameraden – die ik veertig jaar geleden heb leren kennen op de scouting – ga ik vier keer per jaar een weekend wandelen. We overnachten op campings waar we onze hangmat kunnen ophangen. Het is heerlijk: overdag zo’n 25 kilometer lopen, en ’s avonds ontspannen rondom een kampvuur in de hangmat. Tijdens zo’n weekend zijn we niet druk met werk, de laptop of de telefoon, maar met elkaar. We delen lief en leed. 

Mijn hangmat ligt heerlijk – hij doet niet onder voor mijn bed. En het is bijzonder dat ik elk diertje voorbij hoor komen. Een keer lag ik in de Ardennen in mijn hangmat, toen ik iets hoorde ritselen. Ik gluurde over het randje en zag een vos op zijn dooie gemakje de boel verkennen. Dat was gaaf.

Ik slaap in alle weersomstandigheden en temperaturen buiten. Ja, ook ’s winters. Ik heb hiervoor een geschikte uitrusting, zoals een goede slaapzak en een warme deken die tussen mij en de hangmat ligt. Ik heb de nacht buiten doorgebracht met dertig graden, maar ook in een zuidwesterstorm met windkracht acht. Regen maakt niet uit: ik hang droog, dankzij een tarp die over mijn hangmat is gespannen. Ooit lag ik in de hangmat terwijl er zich onder mij diepe plassen regenwater vormden. Toen hoopte ik wel dat het de volgende ochtend weggetrokken zou zijn…

Op het verlanglijstje staat nog een wandeling in Zweden en Noorwegen. Hier mag je vrij kamperen in de buitenlucht zolang je de omgeving niet tot last bent. In mijn tuin heb ik ook een hangmat waarin ik weleens de nacht doorbreng. Wil je ook buiten slapen? Zorg voor een goede uitrusting en probeer het gewoon. Maar bedenk goed: vind je het nog steeds leuk als het donker is?”

Henk-Jan Kienhuis (54) slaapt graag buiten in zijn hangmat.