‘Inmiddels durf ik uit volle borst te zeggen dat ik geheeld ben van mijn pijn en trauma’

Je hebt een indrukwekkend boek geschreven over pijn, trauma en heling. Het schrijfproces heeft je jaren gekost. Kun je hier wat over vertellen?

“Schrijven is een bijzonder en intensief proces. Ik vind het belangrijk om heel eerlijk te zijn over onverwerkte pijn. Het boek bevat daarom ook autobiografische delen, zodat ik aan anderen kan doorgeven wat ik geleerd heb. Maar het is niet mijn opzet om alleen mijn eigen verhaal te vertellen. Mijn doel met dit boek is dat mensen zichzelf leren helen. In mijn eigen helingsproces ontdekte ik hoe er allerlei overlevingsstrategieën  rondom mijn hart  lagen, en hoe ik die stap voor stap af kon pellen zodat ik nu als een vrij mens, zonder oude pijn en trauma, door het leven kan gaan.”

In Nederland is de boodschap: leer er maar mee leven, maar dat is niet mijn boodschap

“In Nederland kon ik geen toegankelijk boek vinden dat je helpt om te genezen van trauma. Wat mijn boek anders maakt, is dat het zowel gericht is op mensen die in lichtere mate worstelen in hun leven, maar ook voor mensen die last hebben van depressie, borderline en posttraumatische stressstoornis. Ik noem dit heftige verstoringen en een deel van het boek gaat daarover. In Nederland is de boodschap toch vooral: ‘Leer er maar mee leven.’ Maar dat is niet mijn boodschap. Er is namelijk hoop. Ook als je partner of kind met trauma te maken heeft. Daarom ben ik mijn boek gaan schrijven.”

Lees ook: Rianne durft na al die jaren zichzelf te zijn

“Inmiddels durf ik uit volle borst te zeggen dat ik geheeld ben van mijn pijn en trauma. Ik ben er volledig los van. Dit is ontzettend goed nieuws voor mensen die al een tijd worstelen en er niet uitkomen. Je kunt jezelf volledig helen van pijn.”

Je schrijft over trauma’s uit je jeugd. Hoe reageerde jouw familie op je boek?

“Ik heb aan familie gevraagd wie het wilde lezen. Mijn zussen gaven aan dat ze dat nog niet willen, maar mijn moeder is het boek nu aan het lezen. We hebben afgesproken dat we elkaar opzoeken en met elkaar in gesprek gaan als er iets in het boek staat waar mijn moeder over wil praten. Ze is heel dapper en zei tegen me: ‘Ik weet dat je mensen wilt helpen helen en dat je daarom doorzet met dit boek. Als dat soms confronterend voor me is, dan heb ik misschien wel iets in mezelf aan te kijken.’”

Ik kan met mildheid naar mijn ouders kijken

“Ik ben zelf geen moeder. Maar als ik wél kinderen had gekregen, had ik hen ballast meegegeven uit mijn verleden. Dit geef je automatisch door zolang je nog onverwerkte pijn in je draagt. Dit besef maakt dat ik nu zelf met meer mildheid naar mijn beide ouders kijk. Hoe meer je heelt, hoe minder pijn je doorgeeft aan je kinderen. Al maak je ook dan natuurlijk weleens fouten als ouder.”

Voor wie heb je het boek geschreven?

“Voor iedereen die voelt dat hij of zij niet echt gelukkig is of zich ongelukkig voelt. Voor diegene die voelt dat er iets knaagt vanbinnen: die onrust voel en behoefte aan vrijheid heeft. Voor diegene die vrijheid zoekt in allerlei dingen buiten zichzelf, maar ook voor diegene die rondloopt met pijn en trauma. Voor beide groepen is dit boek. Het is daarbij belangrijk dat je echt iets aan die pijn wilt doen. Als je deze wens niet hebt, dan heeft hulp weinig zin.”

Ben je tot nieuwe inzichten gekomen nu je alles hebt opgeschreven?

“Tijdens het schrijven van mijn boek ben ik veel literatuur gaan lezen om te doorgronden wat trauma ten diepste met je doet. Daardoor leerde ik hoe trauma in je hersenen werkt. Ik heb vooral veel geleerd van  psychiater Bessel van der Kolk. Hij is auteur van het boek Traumasporen. Hij legt uit dat je hersenen in een bepaalde stand staan na een trauma en dat je brein daardoor registreert dat je nog steeds slachtoffer bent van een trauma. Dat verklaart waarom je je voelt zoals je voelt.

Boek ‘Ontdek je Heilige Graal’

Rianne van Kuil schreef samen met haar geliefde Siem Stevens het boek Ontdek je Heilige Graal – jouw heldenreis van trauma naar heling. Rianne schrijft welke trauma’s voor pijn in haar leven zorgden, maar veel belangrijker nog, hoe zij daarvan genas. Haar persoonlijke heldenreis vult ze aan met toegankelijk geschreven onderbouwingen vanuit de psychologie en psychiatrie. Zo legt Rianne uit hoe mensen na trauma onbedoeld een fort om zichzelf heen kunnen bouwen: het overlevingssysteem. Door praktische oefeningen helpt Rianne jou om dit overlevingssysteem los te laten. Stap voor stap ga je van overleven, naar léven.

Rianne van Kuil, Siem Stevens, Wildflower Publishing, 400 blz, € 29,99

In mijn geval voelde ik me heel lang slachtoffer van seksueel misbruik. In werkelijkheid was ik alleen slachtoffer op het moment dat het misbruik plaatsvond. Maar hersens bevriezen als het ware in de tijd. Jarenlang heb ik gezegd dat ik slachtoffer was van seksueel misbruik. Nu snap ik waarom ik dat deed. Mijn hersenen moesten helen. Dit inzicht hielp mij om mezelf te bevrijden van dat gevoel. Het startpunt is om dit te herkennen.”

Je schreef een boek én een werkboek. Wat hoop je met het werkboek te bereiken?

“Het werkboek helpt je om wat je gelezen hebt in jouw leven toe te passen. Patronen veranderen lukt het beste als je direct in het moment aan de slag gaat, om gelijk een actie aan je emoties te koppelen. Je leest bijvoorbeeld eerst een stuk theorie uit mijn boek, vervolgens voel je wat dit bij jou losmaakt en dan ga je aan de slag met een schrijfopdracht of meditatieoefening. Zo laat je stap voor stap al jouw ondermijnende mechanismen, pijn en trauma los. Daar begint voor jou als lezer je eigen bevrijding. Aan het einde van je reis heb je de transformatie gemaakt van trauma naar je ware, stralende zelf.”

In het boek schrijf je: De betekenis van de Heilige Graal staat voor de verlossing van lijden en het ontdekken van je ware zelf. De grootste uitdaging van ons leven op aarde. Kun je ‘je ware zelf’ ontdekken zonder de hulp van anderen?

“Als je last hebt van pijn, dan ontstaan er blinde vlekken in hoe je naar jezelf kijkt. Iedereen heeft dat. Je denkt wellicht dat je daarbij niemand nodig hebt, maar zo’n gedachte zet jou juist vast in je pijn. Trauma kan alleen helen met behulp van minstens één veilig ander persoon die je ondersteunt op je pad. Dat kan een dierbare, een psycholoog of de juf op school zijn. Als je pijn hebt, dan is het in jouw diepste kern onveilig en dan heb je iemand nodig bij wie je je veilig voelt.

Zoals een baby voeding en veiligheid nodig heeft van zijn ouders. Dit heet co-regulatie. Naarmate je opgroeit, leer je steeds meer zelfregulatie. Als je verder bent in je helingsproces dan heb je minder hulp van anderen nodig. Zelf ben ik na drie jaar gestopt met therapie. Hoe verder ik kwam in mijn helingsproces, hoe minder ik die therapie nodig had. Maar ik raad je wel aan om je te blijven verbinden met anderen. Heling is een proces. Als je verder komt in dat proces kun je denken: ik ben al een heel eind. Totdat je in een nieuwe spannende situatie komt waarbij er een nieuwe laag in jou wordt geraakt.

Een goede maatstaf om te bepalen of je geheeld bent, is als je kunt zeggen: “ik ben altijd en overal dezelfde persoon. Ik ben krachtig en veilig in mezelf.” Als dat niet zo is, dan heb je veel aan anderen om jou te helpen bij jouw reis. Wijsheid van anderen versnelt jouw helingsproces. Heling is ook verbinden met anderen.”

‘Het verlossen van lijden’ klinkt heel christelijk. Wat heb jij met het geloof?

“Ik voel me in de kerk niet thuis, maar ik kom uit een christelijke omgeving. Mijn roots liggen daar. Jezus vind ik te gek. Jezus is zowel God als mens. Ik vind hem ontzettend inspirerend. Jezus stond heel dichtbij mensen die lijden, maar Hij bood ook een weg uit dat lijden. Hij zocht veel de stilte op. Dat is zo’n wijsheid die ik zelf dagelijks ook toepas, maar ik bid niet. Ik leg mijn problemen niet bij Hem neer. Zo sta ik niet in het leven.”

Als mensen na het lezen van jouw boek voelen dat zij meer hulp nodig hebben, wat zou je hen dan aanraden als eerste stap?

“Zoek een therapeut. Het liefst groepstherapie. In een groep heel je het snelst. Ik vond dat zelf heel spannend en had in het begin behoorlijk veel weerstand. Maar het is een top plek om te helen. Na een trauma heb je vaak het idee dat jij de enige bent die worstelt met pijn. Tijdens groepstherapie hoor je dat er ook andere lieve mensen zijn die pijn hebben. En hoe je van die pijn kunt helen. Als een soort mini-familie help je elkaar om te helen.”

Je hebt alles opgeschreven. Wat ga je nu doen?

“In het voorjaar wil ik beginnen met het organiseren van workshopweken waarbij we met kleine groepen aan de slag gaan met heling. Gebaseerd op theorie en lessen uit mijn boek. Daarnaast wil ik ook weekenden organiseren voor grotere groepen. Zodat het ook toegankelijk wordt voor mensen die minder te besteden hebben en die wel het effect van samen optrekken en helen willen ervaren. Die workshops doe ik altijd samen met een andere coach of therapeut. Op mijn website ontdekjeheiligegraal.com zal ik updates hierover delen.”

Fotograaf: Ruben Timman