In gesprek over dementie in de kerk
Hoe helpt een dementievriendelijk spel daarbij?
Voor mensen met dementie is het soms een uitdaging om betrokken te blijven bij de kerk. Om samen na te denken hoe dat wel kan, ontwikkelde Saskia de Jonge van 'Samen dementievriendelijk' het spel ‘Ik geloof in jou’. “We hopen dat het spel een gesprek op gang brengt.”
Het aantal mensen met dementie stijgt iedere dag. Op dit moment zijn er in Nederland 300.000 mensen die deze aandoening hebben. Naar verwachting zal dit aantal stijgen tot een half miljoen in 2040. Samen dementievriendelijk, een initiatief van Alzheimer Nederland en het ministerie van VWS, krijgt regelmatig vragen van kerken over mensen met dementie. “Het is goed dat je je als geloofsgemeenschap bewust bent van de uitdagingen en weet dat je soms met een kleine oplossing een drempel kunt verlagen.”
Ken jij iemand met dementie?
Een dementievriendelijk spel. Hoe werkt dat?
“Het spel heeft twee delen. Het eerste deel bestaat uit een aantal stellingen. Aan de hand van die stellingen ga je nadenken over hoe iemand kijkt naar mensen met dementie. Dat stukje van het spel doet een beroep op je beeldvorming. Vervolgens ga je daar in kleine groepjes met elkaar over in gesprek. Het tweede deel gaat over signalen van dementie, bijvoorbeeld vergissingen in plaats en tijd. Door middel van een casus kijk je welke signalen van toepassing zijn. Je kunt bijvoorbeeld nadenken over de vraag hoe je de kerkdienst dementievriendelijker maakt. Het is de bedoeling dat je aan het eind concrete vervolgstappen bedenkt.”
Waarom is zo’n spel nodig?
“Er komen in dit project een aantal dingen samen. Vanuit geloofsgemeenschappen krijgen wij als organisatie vaker de vraag hoe je dementie herkent en hoe je goed met deze mensen omgaat. Daarover bieden we presentaties en trainingen aan. Daarnaast volgde ik vorig jaar een cursus ludodidactiek. Daar leer je onderwijs te ontwerpen op basis van spelprincipes. Met de vragen van de geloofsgemeenschappen in mijn achterhoofd, ben ik toen met het spel aan de slag gegaan.”
Waarom is een spel daarvoor de beste methode?
“Een spel kun je met elkaar doen. Als je bijvoorbeeld een kerkdienst dementievriendelijker wilt maken, ga je eerst na welke signalen van dementie de grootste uitdagingen vormen om mee te doen. Daar kies je er drie van, om het behapbaar te maken. Zo kan bijvoorbeeld vervoer of te veel prikkels een uitdaging vormen. Tijdens het testen hebben we gezien hoe mooi het is om mensen met dementie mee te laten doen. Daarna werden sommige stellingen aangescherpt, waardoor het spel nog beter is geworden. Vaak ligt bij mensen met dementie de nadruk op het ziektebeeld en wat minder op de mens. Als je de diagnose krijgt, heb je nog steeds gaven en talenten die van betekenis kunnen zijn in de kerk.”
Wat hopen jullie met het spel te bereiken?
“Het spel heeft als functie om gemeenteleden met elkaar in gesprek te laten gaan over dementie. Om ervoor te zorgen dat deze mensen mee blijven doen. Zo kan iemand bijvoorbeeld een drempel ervaren om de echtgenoot met dementie mee te nemen als hij of zij niet meer ‘netjes’ eet, terwijl ze het wel fijn vinden om deze activiteit samen te blijven doen. Mensen met dementie willen graag zo lang mogelijk meedoen.”
Tekst: Stijn de Jong
