Column Martine over een tijdloze les in vriendschap: ‘Ik ben ineens 30 jaar terug in de tijd’
Martine is getrouwd met Erwin en moeder van drie zonen in de jongvolwassen en puberleeftijd. Ze werkt als ervaringsgericht therapeut bij een praktijk voor bewustwording, zingeving en creativiteit. Voor Eva schrijft ze over wat haar opvalt en bezighoudt in het leven.
Ik heb haast. Ik was al voorbereidingen aan het treffen voor het eten, maar ik ben weer eens wat vergeten dus ik neem mijn toevlucht tot de dichtstbijzijnde supermarkt. Doorgaans ontaarden mijn supermarktbezoeken in ellenlange zoektochten of omzwervingen langs aanbiedingen, dus ik daag mezelf uit om vandaag een nieuw persoonlijk record te vestigen. Dat moet gaan lukken, want ik weet precies wat ik hebben moet en ik weet ongeveer waar het staat. Vol zelfvertrouwen zet ik koers naar het juiste gangpad.
Daar staat ze. Of misschien beter gezegd: daar bivakkeert ze. Of ik er nou links langs wil of rechts, het is werkelijk onmogelijk. Ik ben vaak met mensen aan het werk om ze te leren wat meer ruimte in te nemen, maar dat lijkt hier geen werkpunt te zijn. Ik vraag haar vriendelijk of ik erlangs mag en probeer verder geen contact te maken, want: haast. Maar even kruisen onze blikken elkaar en ik ben ineens een slordige 30 jaar terug in de tijd.
Ik ben ineens een slordige 30 jaar terug in de tijd
Zeventien was ik. Zij was 85. De dagopvang voor dementerende bejaarden. Mevrouw Smit, een vriendelijke, keurig gekapte en welbespraakte vrouw. En als ik mevrouw Smit zeg, dan zeg ik ook mevrouw Ubels. Dikke vriendinnen. Ze woonden letterlijk tegenover elkaar op verdieping 4. Twee totaal verschillende vrouwen die in hun geestverwarring op een bijzondere manier een vriendschap ontwikkelden.
Mevrouw Ubels, klein, gezet en uit de klei getrokken. Groot geworden als oudste dochter in een Gronings boerengezin. Hard werken, nait soez’n en altijd kop d’r veur. Een eenvoudige, kordate vrouw met een heleboel schuine grapjes en gekkigheid. Mevrouw Smit, een keurige, lange, slanke dame geboren in een welgesteld gezin in Haren. Ze trouwde op stand en bracht liefdevol haar kinderen groot terwijl haar man de kost verdiende en het gezin zich alle luxe kon veroorloven.
Twee vrouwen uit totaal verschillende sociale klassen. In de gewone wereld hadden ze waarschijnlijk niks met elkaar van doen willen hebben. Maar in de avond van hun leven vielen alle verschillen weg en was er alleen nog die universele behoefte aan gezelschap en houvast. En dát vonden ze bij elkaar. Twee onrustige zielen die zich als drenkelingen aan elkaar vastklampten.
Als ik ze ’s morgens op kwam halen stonden ze vaak al in de deuropening tegen elkaar te praten, onrustig over wat de dag zou gaan brengen. Dat ging dan ongeveer zo:
“Nou, d’r komt er ain aan heur”
“Ik weet niet of ze hier wel heen komt hoor, dat weet ik nog zo net niet”
“’k ken haar nait, ’t is wel een jong wichie dat ken ‘k zo wel zien”
“Ik denk dat ik haar wel ken, ja ze komt me wel bekend voor”
“Hallloooo, kom je voor ons?”
…..
Vaak begon ik aan het begin van het gangpad vast het Groningse volkslied te zingen. Dat vonden ze prachtig, mevrouw Ubels zwaaiend met haar stok en mevrouw Smit enigszins gereserveerd, want je moet jezelf wel in toom houden, maar toch stiekem lachend.
En dan vormden we al zingend een wonderlijke optocht: een keurige, welgestelde dame van 85 jaar, een boerse, uit de klei getrokken vrouw van 81 en een kind van 17. Ach, wat heb ik genoten van die tijd die ik door mocht brengen in het gezelschap van deze mensen. Met hun levensverhalen, hun geschiedenis, hun grapjes, hun verdriet en ontreddering.
20 minuten later verlaat ik – met welgeteld één product – de supermarkt
De oudere dame in de supermarkt is volledig onwetend over de gelijkenis met mevrouw Smit en de herinnering die ze met haar oogopslag in mij heeft wakker gemaakt. Ze ziet haar kans schoon om haar levensverhaal over mij uit te storten en ik neem geduldig de tijd om een praatje met haar te maken. En passant krijg ik ook nog even het familierecept voor bruine bonensoep mee en 20 minuten later verlaat ik – met welgeteld één product – de supermarkt.
Niks geen persoonlijk record en al helemaal niet op tijd aan tafel. Maar wel een mooie ontmoeting, dus ik zit glimlachend op de fiets. Het is deze week collecteweek voor de Alzheimer stichting. Mijn gift is in dierbare herinnering aan mevrouw Smit en mevrouw Ubels daar op verdieping 4 van de Slingeborgh, die mij een tijdloze les leerden over vriendschap.
Geschreven door
Martine Luchies
