Drie van Clara’s kinderen zijn verslaafd: ‘Ik voelde me totaal mislukt als moeder’

“Verslaving is een ziekte”, vertelt Clara. “Een ziekte die zich langzaam ontwikkelt en steeds meer ruimte gaat innemen. Bijna zonder dat je het doorhebt. In ons gezin is dat ook op die manier gegaan. Mijn oudste zoon is als eerste in aanraking gekomen met middelen. Hij was toen nog maar 14 jaar. Het hielp hem om met problemen en gevoelens om te gaan. In het begin denk je nog: ‘Kom op, dit komt wel goed’ en ‘Het is een fase’. Maar na verloop van tijd werd het erger. Aanvankelijk probeerde ik regelmatig met hem te praten, afspraken te maken, hem de goede kant op te sturen. Maar gaandeweg kreeg ik er een steeds grotere klus aan.”

Een verslaafde kan heel goed z’n ruimte innemen, ten koste van de omgeving

“Verslaving is helaas egocentrisch. Een verslaafde kan heel goed z’n ruimte innemen, ten koste van de omgeving. Het had op een gegeven moment z’n weerslag op alles, ook op de twee kinderen onder hem. Mijn oudste zoon ontspoorde uiteindelijk luidruchtig om het maar zo te zeggen. M’n middelste zoon trok zich terug en werd een stille verslaafde - ik weet niet wat ik erger vind. Het was, ook voor hem, enorm eenzaam. Hij wilde niemand tot last zijn. Zijn zusje heeft uiteindelijk een eetstoornis ontwikkeld. Weer een heel andere energie. Boulimia: afwisselend veel of helemaal niks eten.”

Blussen

“Zoals verslaving zich geleidelijk aan ontwikkelt, zo nam ook mijn ‘hulp’ als moeder steeds meer toe. Ik begon met gesprekken, probeerde afspraken te maken, bij te sturen. Ik was ervan overtuigd dat ik het kon oplossen. Uiteindelijk had ik talloze gesprekken op school, in de wijk, met de politie, maakte de keuze voor een andere school, meldde ze weer ziek, probeerde hun gebruik in de hand te houden, haalde gezond eten in huis… Het ging langzaam maar zeker mijn hele leven beheersen. Ik stopte tot twee keer toe met mijn praktijk als homeopaat en was op een gegeven moment dag en nacht in de weer om alle branden te blussen. Mijn telefoon stond vierentwintig uur per dag aan, ik haalde mijn kinderen bij nacht en ontij op. Uiteindelijk kampte ik zelf met slapeloze nachten en lichamelijke klachten. Ik stond stijf van de spanning en kwam nergens meer tot rust.”

Je hebt het niet eens door en je wordt steeds verder meegezogen

Dieptepunt

“Het gekke van zoiets is: je hebt het niet eens door. Je wordt steeds verder meegezogen. Omdat ik van mijn kinderen hield en hun struggle zag, ging ik steeds harder werken om ze op de goede weg te krijgen. Alleen niets hielp. Het ging ten koste van alles, inclusief mijzelf. Mijn leven was volledig in het teken komen te staan van de verslaving van mijn kinderen. Het voelde alsof ik gefaald had als moeder. Ik voelde enorm veel schuld en schaamte en heb zelfs overwogen om er dan maar helemaal mee te stoppen. Het absolute dieptepunt.”

Leren

“Uiteindelijk kwam ik via een vriendin bij Stichting Naast terecht. Ik wist niet dat het bestond. Er bleek hulp te zijn voor mij en er ging een wereld voor me open. Ik leerde veel over verslaving. Bijvoorbeeld dat verslaving een ziekte is, die een erfelijke component bevat. Er is een gen verantwoordelijk voor. Of je de ziekte ook daadwerkelijk ontwikkelt, hangt af van wat je meemaakt en hoe je daarmee omgaat. Verslaving komt meestal op meerdere plekken in de familie voor. Bij ons klopte dat ook. Ikzelf kom uit een alcoholisch gezin en de vader van de kinderen (van wie ik acht jaar geleden scheidde), heeft een verslaafde opa en is zelf ook gevoelig voor alcohol. Het was of er allerlei puzzelstukjes in elkaar vielen.”

Verslaving wordt niet voor niets een familieziekte genoemd: het raakt het hele systeem

“Ik ging inzien dat mijn kinderen alle drie geboren zijn met een gevoelig brein én deze genetische aanleg voor verslaving. Ze zijn gevoelig voor prikkels, vinden het lastig om met gevoelens, gedachten en problemen om te gaan. Ze vinden het lastig om met het leven, zoals het komt, om te gaan. Ze hebben een laag zelfbeeld, streven altijd naar perfectie – en daardoor is het nooit goed genoeg wat ze doen. Op een bepaald moment in hun leven komen ze in aanraking met een middel en dan gebruiken ze het middel om wél met deze problemen om te kunnen gaan.”

Cirkel

“Door de coaching ging ik inzien hoe ik mijzelf onderweg volledig kwijt was geraakt. Ik heb weer mogen leren wie en wat ik eigenlijk zelf ben. Aangemoedigd door de gesprekken, mocht ik de focus weer leren terug leggen bij mijn leven, ongeacht wat de ander doet. Waar ik voorheen constant bezig was anderen te redden, mocht ik nu alles in het werk stellen om mijzelf te redden. De vicieuze cirkel van helpen, redden, hoop hebben, teleurstelling en nog harder werken mocht doorbroken worden. Verslaving wordt niet voor niets een familieziekte genoemd: het raakt het hele systeem. De omgeving wordt meegenomen in de destructieve energie ervan. Ik had hulp nodig om hieruit te kunnen komen."

Grenzen

“Met vallen en opstaan stopte ik met faciliteren. Voorheen was ik emotioneel grenzeloos… ik was altijd beschikbaar – dag en nacht. Dat ben ik gaan kaderen. Mijn kinderen mochten mij bijvoorbeeld nu tot 20.00 uur ’s avonds bellen en dan pas vanaf de volgende ochtend 09.00 uur weer. Ik ging voor mijzelf zorgen en leerde dat hun verslaving niet mijn schuld was. Ik had er geen invloed op en ik kon het niet oplossen. Ze waren zelf verantwoordelijk, konden voor zorg kiezen en zo in herstel komen.”

Blijf je mond opentrekken. Los niks op. Geef geen geld.

“Ik heb uiteindelijk een opleiding gedaan tot Addiction Counselor en Familiebegeleider en mag nu zelf naasten tot steun zijn. Herstel voor naasten is - ook voor hen - een werkwoord.  Ik wil nu tegen naasten zeggen: zorg dat je hulp krijgt! Ga dingen doen waar je energie van krijgt, ga jezelf ontplooien. Blijf je mond opentrekken. Los niks op. Geef geen geld. Blijf van de verslaafde houden. Kom in je kracht. Pak de regie over je leven terug…”

Trots

“Inmiddels zijn alle drie mijn kinderen in herstel. Hoe geweldig is dat. Soms moet je eerst tot loslaten en overgave komen, voordat het wonder kan plaatsvinden. Ik heb inmiddels een fantastische band met ze en ben ontzettend trots op ze. Verslaving heeft ons, naast veel ellende, óók verdieping gebracht. Ik leef meer in het hier en nu dan ooit. Net als mijn kinderen. Ze kiezen elke dag voor clean en sober zijn, voor gezond zijn. Om stil van te worden.”

Lees in de allernieuwste Eva alles over de schoonheid van schaamte, en hoe je het kan ombuigen tot iets positiefs. Word abonnee of bestel een los nummer!

Tekst: Yvonne van de Graaf
Foto: Shutterstock