Stelling: ‘Niemand mag met Kerst alleen zijn’

‘Niemand mag met Kerst alleen zijn’: ben je het daarmee eens of oneens?
“Persoonlijk ben ik geneigd te zeggen: natuurlijk, hartgrondig mee eens. Maar er zijn mensen die het prima vinden om alleen te zijn, ook met Kerst. En een andere nuancering is deze: met Kerst voelen we allemaal wel wat extra’s bij het thema eenzaamheid, terwijl ongewenste eenzaamheid natuurlijk het hele jaar door voor niemand aan de orde zou moeten zijn.”

Wat signaleren jullie als het gaat om dit thema?
“Het beeld dat alle onderzoeken op dit moment laten zien, is dat één op de tien Nederlanders sterk eenzaam is. Dat vind ik shockerend veel. En dat is ook wat wij zien, in onze buurthuiskamers, in onze geloofsgemeenschappen en ook binnen een aantal specifieke pioniersplekken. En dan heb je het – misschien verrassend – beslist niet alleen over ouderen. Maar ook over jongeren, studenten bijvoorbeeld. Ik sprak onlangs een collega die zich op studentenwerk richt, en is begonnen met het initiatief van een wandelkerk. Ook hij signaleert dat jongeren diepe eenzaamheid kunnen ervaren, omdat zij geen echte verbondenheid voelen met andere mensen. Die zorgelijke tendens zien wij dus in de breedte van ons werk terug.”

Merken jullie dat eenzaamheid nog altijd een taboe is: iets waar mensen liever niet over praten?
“Ja, al zullen ze het woord eenzaam niet zo snel zelf in de mond nemen. Maar daar komt het wel op neer als je hoort hoe ze omschrijven hoe zij in het leven staan, en hoe ze zich voelen. Jezelf typeren als eenzaam, dat is best ingewikkeld. Dus ik denk inderdaad dat daar iets van een taboe op zit. Mensen kunnen een blokkade ervaren om het naar zichzelf toe te erkennen: ik ben eenzaam. Dus niet alleen: wat vindt de buitenwereld ervan? Maar: ik worstel zélf met het idee dat ik eenzaam ben.”

Het begint ermee dat ze dit zelf onder ogen durven te zien?
“Klopt. Vaak denken mensen: hé, ik voel me depressief, of: ik slaap slecht, of: ik krijg mijn eetpatroon niet op orde. Maar dan blijkt het onderliggende probleem eenzaamheid te zijn. Een aantal van onze buurthuizen heeft om die reden contact met huisartsenpraktijken; die schrijven ‘welzijn op recept’ uit, door eenzame mensen naar een buurthuis te verwijzen. Omdat ze een patiënt zien en denken: jij hebt een tekort aan sociale contacten, aan betekenisvolle relaties. Dus ga een paar keer per week koffiedrinken in een buurthuiskamer.”

Jullie collecteerden onlangs tegen eenzaamheid, omdat jullie buurthuiskamers nul euro subsidie van de overheid krijgen?
“Nul euro is te fors uitgedrukt. Inmiddels zijn er – gelukkig – wel een paar lokale gemeenten die ons buurthuiswerk zo waarderen dat we wat financiële ondersteuning krijgen. Maar dat is een fractie van wat er werkelijk nodig is. Vandaar die landelijke collecteweek, juist in de aanloop naar Kerst.”Wat kun je als individu doen om eenzaamheid in je eigen omgeving tegen te gaan?“Het allerbelangrijkste is dat we ons allemaal zouden moeten realiseren dat we, in de drukte van ons dagelijks leven, moeten blijven investeren in betekenisvolle relaties, met onze familie, vrienden, kennissen en anderen om ons heen. Dat betekent dat je er bewust tijd voor vrij moet maken. En ik weet zelf hoe lastig dat is. Hoe vaak spreek ik mijn buren echt uitgebreid? Maar ik zou zeggen: stap over je schroom heen en maak een praatje. Kom in verbinding met de ander, zorg dat ze zich gezien weten.”

Een paar euro in jullie collectebus doen is voor de meeste mensen waarschijnlijk veel makkelijker dan tijd in een ander investeren.
“Het is wat mij betreft ‘en-en’. Vind je het lastig om op dit moment in je leven tijd vrij te maken? Doneer dan in ieder geval. Zodat wij eenzame mensen in onze buurthuiskamers kunnen ontmoeten. En meer van dit soort plekken kunnen starten om een warm thuis te bieden aan wie dat nodig hebben. En niet alleen met Kerst. Heb je wel tijd? Word dan vrijwilliger en help ons.”

Legerdesheils.nl/eenzaamheid