‘De arts zei: je krijgt geen medicatie mee, dan grijp je er veel te snel naar’

In totaal is Ilke vier keer zwanger geweest, bij drie van die zwangerschappen kreeg zij te maken met hyperemesis gravidarum, ook bekend als extreme zwangerschapsmisselijkheid. “Ik ben één keer zwanger geweest zonder het te hebben, dat werd een miskraam. Het is niet één van mijn kerncompetenties denk ik, zwanger zijn.”

Extreme misselijkheid

Bij de zwangerschap van haar oudste zoon, inmiddels negentien lentes jong, wordt Ilke vanaf vierenhalve week misselijk. “Ik wist net twee of drie dagen dat ik zwanger was, toen begon het.” Hele dagen voelt ze zich misselijk, ze houdt geen hap eten of slok drinken binnen. “Ik gaf denk ik wel tien keer per dag over, het dagelijks leven kwam volledig stil te liggen.”

Als ik mij bewoog, moest ik al spugen

Ze belt haar huisarts op, die wat tips geeft, zoals eten in kleine porties. “Dat ging niet, ik kon helemaal niets eten. Als ik mij bewoog, moest ik al spugen.” Een aantal dagen later wordt Ilke met ernstige uitdrogingsverschijnselen opgenomen in het ziekenhuis. Daar krijgt ze een infuus met vocht, zout en de nodige vitaminen. “Van dat infuus knapte ik wel op, mijn maag kreeg rust, omdat ik een tijd niets hoefde te eten of drinken. Het bevat alleen geen calorieën, dus je krijgt nog steeds niets binnen. Daardoor werd ik heel slap en mager.”

Niet serieus genomen

‘In technische zin goed, verder kaal’, zo omschrijft Ilke de zorg in het ziekenhuis. Er is dan nog minder bekend over hyperemesis gravidarum dan nu, ook onder medici. Het idee is dat je het vooral niet teveel aandacht moet geven, dan gaat het vanzelf over. “Er was verzorgend personeel dat zei: je bent nog jong, was de zwangerschap wel gepland of heb je er misschien stress van?” Ook de andere vrouwen in het ziekenhuis met dezelfde klachten worden niet serieus genomen, merkt Ilke.

Als je niet gesteund wordt, voel je je erg alleen

Telefoons zijn in die tijd nog niet toegestaan in het ziekenhuis, omdat ze de apparatuur zouden verstoren. Wanneer Ilke vraagt of ze haar man mag bellen, omdat ze zich eenzaam voelt, wordt daar afwijzend op gereageerd. “Er werd ook gezegd dat ik geen bezoek mocht krijgen, dat was teveel aandacht. Ze gingen niet voor de deur liggen om visite tegen te houden, maar het werd wel ontmoedigd dat er iemand langs zou komen. Toen heb ik mijn poot stijf gehouden, ik heb gezegd dat ik al ziek was en dat het niet zou helpen als ik mij ook nog alleen zou voelen.” Als ze na twee weken weer naar huis mag, krijgt ze geen medicatie mee. “De arts zei: dan grijp je er veel te snel naar.”

Pas na de geboorte van hun zoon realiseren Ilke en haar partner zich hoe heftig de situatie was. “In het ziekenhuis was ik zo verschrikkelijk ziek, ik kon bijna niet praten, het kwam allemaal een beetje over me heen. Achteraf dachten we: wat is er allemaal gebeurd, wat hebben we meegemaakt?” Ze krijgt de diagnose posttraumatisch stresssyndroom en gaat in therapie. “Dat was met name vanwege de nare behandeling door artsen en verpleegkundigen. Zó ziek zijn is al een hele kluif, en als je dan niet gesteund wordt voelt je je erg alleen.”

Afgebroken zwangerschap

Het duurt drie jaar voordat Ilke en haar man er überhaupt over na denken om te proberen een tweede kindje te krijgen. De eerstvolgende zwangerschap eindigt in een miskraam.

Van alle dieptepunten was dit de zwartste bladzijde

Wanneer ze voor een derde keer zwanger raakt, lijkt alles in eerste instantie goed te gaan. Dan komt opnieuw de extreme misselijkheid opzetten. Ilke raakt zo uitgedroogd dat het haar hart beschadigt. “Mijn elektrolyten raakten uit balans, dan kan invloed hebben op je organen, en zo ontstond er bij mij een hartritmestoornis.” Ze is er zo slecht aan toe dat de artsen vrezen voor haar leven, en ze moeten besluiten om de zwangerschap af te breken met zeven weken. “Dat was voor ons echt traumatisch. Er zijn veel dieptepunten geweest in ons traject om twee gezonde kinderen te krijgen, maar dit was de zwartste bladzijde.”

Tweede kindje

Ilke en haar man willen nog steeds erg graag een tweede kindje. “Op deze manier durfden we het alleen niet meer aan. We hebben het hele internet afgeplozen, contact gehad met Amerikaanse artsen, en uiteindelijk in Den Haag een arts gevonden die bereid was om medicatie voor te schrijven.” Tegenwoordig is dat niet meer zo uitzonderlijk, maar in die tijd wel.

Ik ga nog steeds met lood in mijn schoenen naar het ziekenhuis

Ze raakt opnieuw zwanger, en de extreme misselijkheid komt terug. Twee keer wordt Ilke opgenomen in het ziekenhuis, maar dankzij de medicatie zijn haar klachten minder heftig dan de vorige keren. “Het voelde erg dubbel om opnieuw zwanger te zijn. Ik was er heel blij mee, maar na zo’n afgebroken zwangerschap blijf je je toch altijd afvragen wat dat voor kind geweest was. Ik heb nu twee jongens, zou het een meisje zijn geweest?”

Na haar heftige zwangerschappen is Ilke fysiek nooit meer helemaal de oude geworden. “Ik ben duidelijk minder fit dan de gemiddelde moeder van mijn leeftijd. Ik werk twee dagen per week, meer kan ik fysiek niet bolwerken.” Ook mentaal heeft het haar veel gedaan, vooral doordat ze door de artsen niet serieus werd genomen. “Ik ga met lood in mijn schoenen naar welk ziekenhuis dan ook, dat blijft lastig.”

Niet tussen de oren

Gelukkig ziet ze dat er tegenwoordig vaak beter naar vrouwen wordt geluisterd. “Een vriendin van een vriendin die ik heb gesproken heeft recenter kinderen gekregen. Toen was de bejegening van patiënten al een stuk humaner dan vijftien jaar terug. Het zal nog steeds verschillen in welk ziekenhuis je komt en welke arts je treft, het zou mij niets verbazen als er nog steeds vrouwen zijn die negatieve ervaringen opdoen.”

Haar tip aan vrouwen die zich herkennen in dit verhaal? “Laat je niet wegsturen of wijsmaken dat het aan jou ligt, je hebt recht op goede hulp.” Medisch personeel zou ze willen aanraden om zich goed te verdiepen in nieuwe onderzoeken rondom hyperemesis gravidarum. “Dat heb ik echt gemist. Dat artsen toen de oorzaak niet wisten is niet erg, maar zeg alsjeblieft niet dat het ligt aan de patiënt of tussen die beroemde oren zit.”

Wat Ilke heeft meegemaakt tijdens haar zwangerschappen wens je niemand toe. Toch maken haar twee zoons (19 en 14) veel goed. “De foto hierboven hangt bij ons aan de muur en heeft voor mij veel betekenis, omdat hij zo duidelijk laat zien waarom alle ellende rond de zwangerschappen het waard was.”

Hyperemesis gravidarum: een roze wolk met een zwarte rand

Lees ook over:

Hyperemesis gravidarum: een roze wolk met een zwarte rand