Daniëlle werkt met verslaafden op Braziliaans platteland: ‘Ik had geen ervaring met verslavingszorg’

Op een warme middag zitten we onder haar overkapping in de tuin. Palmbomen, het geluid van tropische vogels, uitzicht over een prachtig heuvellandschap; Daniëlles achtertuin in Ritápolis is bijna paradijselijk. Hoe komt een lange, blonde, Nederlandse vrouw uit Hardinxveld-Giessendam terecht in dit afgelegen stukje Brazilië?

Geïnspireerd door zendelingen

Als ze nog op de middelbare school zit, krijgt Daniëlle verkering met Wim. Allebei raken ze geïnspireerd door zendelingen die in hun kerk vertellen over hun werk. Zo groeit het verlangen om later naar het buitenland te vertrekken. Daniëlle kiest vol overtuiging voor een studie Schoolmuziek aan het Conservatorium. “Ik geloof dat God je kan gebruiken in elk talent dat je hebt, dus ik koos gewoon wat ik leuk vond.”

We zeiden tegen elkaar: gaat het nog wat worden met het buitenland?

De jaren verstrijken. Daniëlle en Wim studeren, gaan werken en trouwen. Het plan om naar het buitenland te vertrekken, raakt wat op de achtergrond als ze trotse ouders worden van Evie en Noah. Toch is het nooit helemaal weg. “Op een goed moment zeiden we tegen elkaar: gaat het nog wat worden met het buitenland? Hoe komen we daarachter? Toen konden we genoeg verlof krijgen om een zendingstraining te doen; een traject van een paar maanden met theorie en praktijk waarin we wilden onderzoeken of God voor ons een weg opent.” Tijdens deze training gaat het gezin op zendingsreis naar Brazilië. Voor Daniëlle en Wim geen onbekende plek, want een paar jaar eerder waren ze hier met een jeugdgroep van de kerk.

Gods stem

Tijdens de reis worden ze uitgenodigd door een voorganger in de buurt die ze een paar jaar eerder leerden kennen. “Wim hoorde in die dienst duidelijk Gods stem die zei: ‘De voorganger gaat zo vragen of wij hier willen komen werken.’ En zo geschiedde. Eerst was het onwerkelijk en hebben we God gevraagd om nog meer bevestiging. Toen we die kregen, werd het ons duidelijk: we gaan écht naar Brazilië!”

Daniëlle herinnert zich die eerste periode in Brazilië nog heel goed. “Ik voelde me de eerste tijd heel gefrustreerd dat ik de taal niet helemaal beheerste, terwijl ik daar negen maanden op gestudeerd had! In Nederland was ik gewend om in de kerk in de band te spelen en iets met een groep mensen te doen. In Brazilië kon ik niets, ik moest zelfs alle liedjes opnieuw leren.” Wim en Daniëlle gaan aan de slag en vinden langzaam maar zeker hun draai in Brazilië. Daniëlle doet vooral veel kinderwerk. Eerst bij een kerk in Rio de Janeiro, daarna in de sloppenwijken van Sao Paulo. Ook wordt het gezin de eerste jaren verblijd met de geboorte van zoon Lias en dochter Amel.

Verslavingscentrum

In 2010 staan Daniëlle en Wim op een kruispunt. Ze zijn gestopt met het vrijwilligerswerk dat ze doen en weten niet goed wat hun volgende station wordt: ergens in Brazilië of terug naar Nederland? Ze gaan er een paar dagen als gezin tussenuit. Daniëlle: “Er zaten Nederlanders in de buurt. We bezochten hun project, ook al waren ze er zelf op dat moment niet. We liepen richting hun huis en onze dochter Evie (toen 11) zei: ‘Hier wil ik wonen!’ Maar daar was echt geen sprake van.” 

Onze dochter Evie zei: ‘Hier wil ik wonen!’

Toch blijkt dit even later heel reëel: het Nederlandse echtpaar wil met pensioen en zoekt opvolging voor het runnen van hun verslavingscentrum. Wim en Daniëlle moeten hier wel even over nadenken: “We hadden geen ervaring met verslavingszorg, we hebben alleen gezien wat de schade is van verslaving.”

Wat is mijn rol?

Als Wim en Daniëlle weloverwogen en biddend besluiten deze weg in te slaan, gaan ze aan de slag: ze bezoeken andere centra, volgen trainingen en nemen hulpverleners aan met veel ervaring in de verslavingszorg. Daniëlle: “Ik moest heel erg mijn draai vinden; wat was mijn rol dan? In het begin deed ik vooral veel praktisch werk: boodschappen doen, koken en schoonmaken. En ik had het ook wel druk met mijn eigen gezin, met vier jonge kinderen. Het was moeilijk om iets op te bouwen en we moesten wennen aan de omgeving.”

Het verschil tussen hun leven in de stad en op het platteland is groot. “In het begin zag ik vooral veel werk en was er verder niets te doen. Ik ging in Rio graag naar een dansvoorstelling of naar de film. Hier waren mensen die nog nooit uit het dorp uit waren geweest!”

Muziektherapie

Langzaam maar zeker vindt Daniëlle haar draai. Een vriendin die muziektherapeut is helpt Daniëlle op weg om muziek- en creatieve lessen te geven. “Daar zit zóveel in: motiveren, preventie, reflecteren. En het kan zo’n positieve boost geven om iets te leren waarvan je nooit had gedacht dat je het zou kunnen. Het leuke hier is dat Brazillianen er ook echt voor openstaan. Ze zijn enthousiast en open, bereid om iets te proberen. Ik kan nu doen waar ik goed in ben en wat ik leuk vind.”

Ik kan nu doen waar ik goed in ben en wat ik leuk vind

Relatiegericht

In de loop van de jaren is Daniëlle de Brazilianen in veel dingen gaan leren waarderen: “Eerst zag ik vooral dat ze ongeorganiseerd zijn, te laat komen en niet doen wat ze beloven. Nu zie ik dat Brazilianen heel warm en relatiegericht zijn. Ik leer hier dat mensen soms belangrijker zijn dan de taak of afspraak die je te wachten staat. Als je op straat iemand tegenkomt die je nodig heeft, kun je dat niet zomaar afkappen. Ik denk ook dat mensen hier makkelijker op God vertrouwen. Ze zijn niet zo erg beïnvloed door allerlei wetenschappelijke ideeën, kritische geesten of theorieën. Hun geloof is wat puurder. Daar ben ik denk ik ook wel in veranderd.”

Loslaten

De keerzijde van emigreren is dat vrienden en familie niet om de hoek wonen. Dat ook haar oudste twee kinderen inmiddels zijn teruggegaan naar Nederland valt Daniëlle zwaar. “Als ouders moet je altijd leren loslaten. Maar toen Evie en Noah weg waren, werd ik soms in paniek wakker met de gedachte: waar zijn ze nu, wat doen ze nu?! Ze waren nog nooit het huis uit geweest. Ik moest ook een modus vinden van hoeveel contact ik met ze heb nu we zo ver uit elkaar wonen. De kans dat ze weer in Brazilië komen wonen acht ik niet groot.”

Afgelopen week was er een nieuwe mijlpaal waar Daniëlle niet live bij kon zijn: oudste dochter Evie ging een trouwjurk uitzoeken. “We hebben er een tijd geleden samen om gehuild dat dit moment een keer zou gaan komen en ik er niet bij zou zijn. Een paar dagen geleden was het zover, ik was er gelukkig met een live videoverbinding bij. Dat is een bitterzoet moment: ik was er zó graag bij geweest. En tegelijkertijd prijs ik God voor de techniek.”

Dankbaar

Terugkijkend op de afgelopen jaren overheerst dankbaarheid. “We hebben in 2023 twee meisjes mogen adopteren, iets wat eerst enorm wennen was. We zijn nu een aantal maanden verder, en het gaat erg goed. We zijn door zoveel moeilijke momenten en periodes heen gerold. Ik ben blij met wat we hier hebben neergezet en hoe de kinderen hun weg hebben gevonden. Of we ooit naar Nederland teruggaan? Ergens hebben we de droom om de twee werelden met elkaar te combineren. De tijd zal leren wat God voor ons in petto heeft.”

Foto’s: Daniël de Wit