Beatrix naar viering 160 jaar militair tehuis Bronbeek

Prinses woont jubileum bij en ontmoet veteranen

20 maart 2023 · Leestijd 3 min ·

Vrijdag 24 maart viert Bronbeek, een tehuis voor oud-militairen en een museum in Arnhem, zijn 160-jarig bestaan. Prinses Beatrix zal daarbij aanwezig zijn. “Het illustreert de verbondenheid tussen de krijgsmacht en het huis van Oranje”, zegt royaltykenner Jeroen Snel van het EO-programma 'Blauw Bloed'.

De prinses zal een presentatie bijwonen over het jubileum, waarin bekend wordt gemaakt hoe de nieuwe vaste tentoonstelling over het museum en de zorg voor de bewoners eruit zal zien. “De Oranjes zijn sterk verbonden met ons leger. Beatrix zal daarom ook het woongedeelte van Bronbeek bezoeken, waar gepensioneerde militairen hun oude dag doorbrengen. Weliswaar komt de koning niet zelf, maar dat zijn moeder bij deze presentatie aanwezig is, zal zeker als een blijk van waardering gevoeld worden.”

Café Batavia

Voor het publiek is de vaste tentoonstelling nog tot na de zomer gesloten, maar je kunt het museumterrein wel bezoeken. In Café Batavia (vernoemd naar de hoofdstad van het vroegere Nederlands-Indië) kun je een ‘blauwe hap’ bestellen. Jeroen: “Dit is een rijsttafel, eigenlijk een Nederlands gerecht, maar het doet wel denken aan het verleden van onze krijgsmacht in het Verre Oosten.”

De koloniale geschiedenis ligt gevoelig, ook voor de bewoners van Bronbeek

De koloniale geschiedenis is dus niet ver weg op Bronbeek. “Een gevoelig hoofdstuk in het verleden van ons land, ook voor bewoners van het militair tehuis. Na de Tweede Wereldoorlog probeerde Nederland door ‘politionele acties’ de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië de kop in te drukken. Onze militairen die terugkeerden, hadden bij nader inzien in een foute oorlog gevochten, maar vergeet niet dat ze door onze democratisch gekozen regering waren gestuurd.”

Kijk de interviewserie 'Onze jongens op Java' terug

De meeste Indië-veteranen die de ‘politionele acties’ van 1945-1949 overleefden, spraken nooit over wat ze in Indië meemaakten. Zelfs tegenover hun dierbaren hielden ze vaak hun mond. In een vierdelige tv-serie vertellen veertien van hen voor het eerst publiekelijk hun verhaal. Kijk deze reeks van interviewer Coen Verbraak terug op NPOstart.nl.

“Daarom was het voor Nederland ook zo moeilijk om excuses aan te bieden voor het geweld tijdens de onafhankelijkheidsstrijd. Beatrix wilde dat als koningin wel doen in 1995, maar dat mocht niet van de toenmalige premier Kok, die onze Indië-veteranen niet wilde afvallen.” Uiteindelijk deed Willem-Alexander het in 2020 alsnog. “Maar de onhandig aangeboden excuses – de koning versprak zich net tijdens het historische statement – werden in Indonesië tamelijk lauw ontvangen. De Nederlandse overheersing speelt niet zo’n grote rol meer in het leven van de huidige bevolking.”

Verbonden tot in de dood

“Voor veel veteranen moet het wel een moeilijk moment zijn geweest. Net als andere Nederlanders met een Indisch verleden blijven zij zich verbonden voelen met een land ver weg. Sommigen laten na overlijden zelfs hun as uitstrooien bij het Indisch monument in Den Haag. Zo sterk kan hun heimwee naar Indië gaan.”